شهر سازمان یافتگی اجتماعی در فضاست که فرهنگ در آن بازتولید می شود. " فرهنگ به عنوان نظامی سازمان یافته از ارزش ها، باور داشت ها، عقاید، دیدگاه های مشترک و رفتار های مبتنی بر آنها در یک جمعیت، که بوجود آورنده ی هویت فرهنگی است و می تواند همه ی یک جمعیت ساکن در محل واحد و یا بخش هایی از آن را شامل گردد (محسنی، 1386: 26-25) بازتولین فرهنگ در بستر شهر می تواند از خلال خرده فرهنگ ها صورت گیرد خرده فرهنگ هایی که امروز با گسترش روز افزون شهرها و افزایش پیچیدگی در آنها، اشکال متنوع تری را یافته اند. واژه ی خرده فرهنگ (subculture) گاه در معنایی منفی و با ارزش گذاری منفی درک شده است و در مواردی که به مخالفت سیستماتیک با فرهنگ غالب ( dominant culture) تمایز بیابد امکان توصیف شدن آن به عنوان یک ضد فرهنگ (counter culture) توصیف شود. كن...

جین جیکوبز: جین جیکوبز (Jane Jacobs ) به سال 1916 در شهر معدن زغال سنگ، اسکرانتون پنسیلوانیا، به دنیا آمد. پدر او دکتر و مادرش پرستار و معلم سابق مدرسه بود. پس از فارق التحصیل شدن از دبیرستان موقعیت کاری بدون دستمزد را به عنوان دستیار برای ویراستاری صفحه ی زنان در Scranton Tribune، بدست گرفت. یک سال بعد، در میانه ی کسادی، او اسکرانتون را به مقصد نیویورک سیتی ترک کرد. در طول سالهای ابتدایی اقامت در شهر مشاغل متنوعی را بر عهده گرفت، به عنوان یک نویسنده ی آزاد اغلب در مورد حوزه ها ی کاری در شهر می نوشت. آنگونه که او اذعان می دارد این تجارب، " ... بیشتر از صرف یک اندیشه در مورد آنچه که در شهر می گذشت و آنچه مورد قبول تجارت و کار بود، را در اختیار من قرار داد." در زمانی که مشغول به کار در اداره ی خبررسانی جنگی...

مقدمه مفهوم تقدس و قدسیت و به دنبال آن پرستش نیروی جدا و برتر، قدمتی برابر با تاریخ بشریت دارد. اعتقاد به تاثیر قطعی نیروهای ناشناخته و دلایل نامعلوم ماورایی در زندگی انسان که از عدم شناخت کافی او نسبت به محیط پیرامونش حاصل شده است، در غالب نوعی ارتباط پرستش گونه با این پدیده ها مطرح بوده است. با افزایش علم بشر نسبت به علل رخداد پدیده ها در روندی بطئی مفهوم تقدس نیز دگرگون شده است. اعتقاد به خدایان گونه گونه ی پدیده ها، در هر زمینه که کنترلگران زندگی فیزیکی و جسمانی بشر بوده اند، جایگاه خود را در ادیان به خدایان اغلب واحدی داده است که اصول زندگی روحی و اخلاقی بشر را در جهت رشد و کمال فراتر از جسم، وضع میکند. مفهوم تقدس نه تنها در طول تاریخ بشر، محتوایی انتزاعی و ذهنی داشته که کالبدی برای ظهور در سطح زندگی روزمره نیز یافته...

مقدمه مطالعه پيرامون موضوع معنا در شهر و چگونگي ايجاد و انتقال آن خصوصا از سال هاي 1960 به بعد با پديد آمدن گرايش هاي انسان-گرايانه به شهر و محيط شهري با استقبال مواجه شد. مطالعه و بررسي تئوري‌هاي اخير معني شناسي نشان مي‌دهد كه اطلاعات محيط در قالب پيام توسط فرد گيرنده يا شناسنده دريافت شده، در ذهن او در تطبيق با معاني ذهني از قبل موجود، رمزگشايي شده و منجر به ادراك معني مي‌شود. از اين رو گرايشات اخير معني شناسي توجه بيشتري به اجزا و عناصر ثابت، نيمه ثابت و متغير محيط در انتقال معاني نشان داده اند. يكي از اجزاي انتقال پيام در شهر، نوع پوشش و لباس مورد استفاده مردم و ساكنان آن است. مردم با استفاده از رنگ، جنس، شكل، فرم و اجزا و تزئينات لباس پيام هايي از خود، جامعه و محيط را انتقال مي دهند. اين پيام ها كه اغلب به صورت...

پروژه پایانی درس انسان‌شناسی شهری سعید اسلامی‌راد وجود برخی فضاهای اجتماعی برای رهگذران دربردارنده برخی تجارب زیسته و یا مشاهده تجارب دیگر افراد حاضر در آن فضاهاست. یکی از این فضاها، محیط های بیمارستانی و کلینیکی موجود در شهر است؛ وجود افراد حاضر در این فضاها همگی نوعی از تجربه حسی و ادراکی را شکل می دهد. برای من بعنوان یک مردم‌نگار علاوه بر مشاهده این افراد نوعی از تجربه زیسته نیز باعث شد تا به انجام این پروژه دست بزنم. بدن که جزو اصلی ترین دارایی حسی و تجربی افراد است نوعی از ناخوشی و درد یا سرخوشی و لذت را شکل می دهد. برای من دیدن بدن ها بر دیدن چهره ها اولویت می یابد چراکه می دانم کسی که در این فضاها حاضر است یا خود در حال تجربه درد است یا به دلیل نزدیکی با کسی که بیمار است نوعی رنج روانی را با خود حمل...

انسان شناسی شهری استاد:دکتر ناصر فکوهی دانشجو:فاطمه حیدرنیا فایل ورد جهت مشاهده و مطالعه تمامی عکس ها:  sanaye-dasti

گفتگوی ایرنا‌پلاس با ناصر فکوهی تهران- ایرناپلاس- فکوهی معتقد است: پیش شرط مدیریت مسأله مسکن این است که دستاوردهای دموکراتیک در سبک زندگی و زندگی روزمره و حق تعیین سرنوشت را در جامعه تثبیت کنیم و به حاکمیت قانون و سلامت قوای سه‌گانه برسیم. وضعیت مسکن در پایتخت به موقعیتی بحرانی رسیده است، 42 درصد جمعیت تهران اجاره‌نشین هستند این در حالی است که بیش از 500 هزار خانه خالی در این شهر وجود دارد و در برخی مناطق شاهد افزایش 70 درصدی اجاره بها بوده‌ایم. برای بررسی این وضعیت گفت‌وگویی با ناصر فکوهی استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران داشتیم. او می‌گوید: حق مسکن از نیازهای عمومی است که دولت باید برای تأمین آن اقدام کند و این بخش را از حیطه سوداگری و منطق سود بیرون بکشد. متن گفت‌وگو با دکتر فکوهی را در ادامه می‌خوانید: ایرناپلاس: شما در حوزه تخصصی خود، انسان‌شناسی شهری بر حق دموکراتیک نسبت به شهر...

  مقدمه فضاهای شهری نه تنها عرصه بیان و بروز فرهنگ جامعه هستند، بلکه در کنار مبادلات اقتصادی، بستر های تولید و مصرف فرهنگی و مبادله نشانه های فرهنگی را فراهم کرده و ایفا کننده کارکردهای فرهنگی نیز هستند. کارکردهای فرهنکی از یک طرف تاثیری مهم و دیرپا بر فرم و کارکرد شهرها از جنبه های زیباشناختی، اجتماعی ، اقتصادی و سمبولیک دارند و از طرف دیگر از فرم و دیگر کارکردهای شهری تاثیر می پذیرند (تقی رحمانی و عباس زاده، 1390: 78). شهر آمل به عنوان یکی از شهرهای قدیمی شمال رشته کوه های البرز، تلفیقی از فضاهای شهری مدرن و سنتی را در خود جای داده است. از طرفی نزدیکی به دریا، کوه و جنگل نیز بر فضاهای شهری ان تاثیرات مهمی بر جای گذاشته است. هدف از نوشتار حاضر بررسی فضاهای فرهنگی شهری شهر آمل می باشد. تاریخچه شهر آمل یکی از قدیمی ترین شهرهای مازندران می...

میر علیرضا موسوی،‌امیرحسین جدیدی مقدمه آنچه مسلم است درباره شهری چون تبریز که به لحاظ اهمیت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در طول تاریخ جزء معدود شهرهای ایران و از جمله مراکز شهری مهم در تاریخ منطقه بوده است گفتنی‌های بسیاری گفته شده و رسائل متعددی در رشته های دانشگاهی نوشته شده است. تکرار این حجم عظیم از اطلاعات تاریخی و جغرافیایی در این مجال، علاوه بر آنکه ناممکن می نماید، تلاشی خالی از محتوا و به صرف موجب اطاله کلام نیز است، از این روی در حد ممکن مؤجز و مختصر به کلیات پرداخته ایم و با گزینش مهم ترین نکات جغرافیایی و تاریخی(بالاخص تاریخ معاصر) مرتبط با طرح اصلی بحث به استقبال بیان ایده خود درباره مسئله توسعه شهری تبریز منطبق با منطق بازار و آسیب های ناشی از آن به بدنه فرهنگی شهر رفته ایم. تمام منظور در این پروژه کلاسی نشان دادن چگونگی فرم یابی فضای فرهنگی...

    گروه نویسندگان زیر نظر ناصر فکوهی تعداد صفحات: 516 کتاب انسان‎شناسی فرهنگی شهر تهران در سال 1395 توسط معاونت امور اجتماعی و فرهنگی اداره کل اجتماعی و فرهنگی استان تهران به انتشار رسید. این کتاب در واقع یک مجموعه گردآوری شده در چند تم مرتبط با انسان‎شناسی شهری می‎باشد. فصل نخست این عصر تاریخ تهران است، که البته صرفاً به تاریخ معاصر تهران می‎پردازد. دیگر فصل‎های این اثر به ترتیب: موزه سردرگمی‎های زیست محیطی، تاملاتی فرهنگی در باب زمان پایتخت، شهری که با ساخته‎هایش شناخته شد، تجلی دو قدرت، آنچه به دست می‎آید: آنچه از دست می‎رود؟ شهر هویت‎های چهل تکه، گم شدن در شهر، آسیب‎های پایتخت نیمه‎ساز، قصه‎ها و غصه‎های شهر می‎باشد. همان‎گونه که فکوهی، در مقدمه‎ی اثر می‎نویسد این کتاب بعد از انسان‎شناسی شهری، دومین اثر عمده‎ایی است که در این حوزه به انتشار می‎رسد. او در مقدمه هدف خود را پیش‎برد اندیشه انسان‎شناختی از خلال...

ناصر فکوهی و علی‌رضا امیری در مقاله اوقات فراغت شهر تهران: همگرایی و واگرایی در فرایند پرسه‌زنی مطالعه موردی شهرک قدس (غرب) به بررسی مفهوم بدن‌مندی، فراغت و موقعیت‌مندی و چگونگی شکل‌گیری ضرب‌آهنگ‌های راه رفتن و اداهای بدن از خلال موقعیت‌ها و میان‌کنش‌های افراد در دو سطح بدن فردی و بدن اجتماعی در شهرک قدس (غرب) تهران پرداخته‌اند. این مقاله در ویژه‌نامه انسان‌شناسی شهر تهران؛ نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران به چاپ رسیده است.  چکیده مقاله در جوامع امروز اوقات فراغت به ‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم سبک زندگی و بستری برای تعامل و جامعه‌پذیری کنشگران اجتماعی مورد توجه است. در این چشم‌انداز به فضاهای اجتماعی به‌ عنوان نمادهایی برای سرزنده بودن و مکان‌هایی برای هم‌جواری‌های لذت‌بخش شهروندان نگریسته می‌شود. پژوهش این مسئله را بر مبنای راه رفتن فراغتی در فضاهای عمومی شهر از منظر بدن‌مندی مورد بررسی قرار می‌دهد تا فهمی از چگونگی و سازوکارهای روابط فرهنگی و اجتماعی یک...

ستار پروین، عبدالحسین کلانتری و علی‌رضا مرادی در مقاله مترو و زندگی روزمره (مطالعه موردی شهر تهران) به بررسی تاثیرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی خطوط مترو درون شهری تهران پرداخته‌اند. این مقاله در ویژه‌نامه انسان‌شناسی شهر تهران؛ نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران به چاپ رسیده است.  چکیده مقاله هدف اصلی حمل‌ونقل ایجاد امکان جابه‌جایی و دسترسی برای انسان‌ها و کالاهای ساخته‌شده توسط آنها و همچنین کالاهای مورد نیاز آنها است؛ حمل‌ونقل در جوامع امروزی بیش از اینکه یک مسئله فنی و مهندسی باشد، یک مسئله اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی محسوب می‌شود. مطالعه حاضر به بررسی زندگی روزمره شهروندان تهرانی در مترو به عنوان یک فضای اجتماعی می‌پردازد. روش تحقیق شامل روش اسنادی و روش‌شناسی مردم‌نگارانه و تأکید نظری بر رویکرد زندگی روزمره و تغییرات مترو در زندگی روزمره افراد استفاده‌کننده است. واقعیت احداث و ورود مترو به درون یک شهر، چیزی بیش از یک وسیله صرف حمل‌ونقل است که می‌تواند مزایای زیست‌محیطی،...