محمد زینالی اُناری « هم­شهری » استعاره­ای تعلق­ بخش و همراهی­ بخش است. واژه­ ای فراتر از خانواده، با تعلقات شهری، محله­ ای و غیره که بستگی به ارکان رسمی تعاملات و تبادلات مشترک شهری است. لذا هر قدر تعاملات و مبادلات سامان ­مند در یک شهر بیشتر باشد، این هویت قوی­تر و پیوند "همشهری"های آن محکم­تر خواهد بود. امّا تعاملات نهادینه و مبادلات امروزی به جای این که این تعلق جمعی و عنوان اتحادبخش را تقویت کند، آن را در معرض مخاطره قرار می­دهند. چرا که این پیوند، با پیوندهای جزئی ­تر دیگری در معرض چالش قرار می­گیرد. واقعیت این است که پیوندهای شهری با مسائلی چون گسست­های شهری همچون تفکیک­های فرهنگی، تفاوت­های طبقاتی، گسستگی­های نسلی و تمدنی، تضادهایی کوچکی که در جریان مبادلات اقتصادی پدید می­آید و مهم­تر از آن، ضعف نظام سامان­ مند شهری یعنی تعاملات و اشتراکاتی که می ­باید در جریان رشد و شهری...

آرمان- آرزو ضیایی: شهرهای توسعه‌یافته ناموزون پر از هرج‌و‌مرج، ترافیک، آلودگی هوا و هزاران مشکل ریز و درشت دیگر هستند. اینها تمام آن چیزهایی هستند که در سال‌های اخیر از کلانشهرهای کشورمان ساخته‌ایم. شهرهایی که به وجود آسمان‌خراش در آنها بیش از هویت‌شهری و تاریخی‌شان فکر شده و اکنون نتیجه کار مدیران شهری در کلانشهرها اسفناک است. ساکنان این شهرها هر روز و هر ساعت از مشکلات فوق‌الذکر گلایه‌مندند و مسئولان نیز تنها قادرند به آنها وعده‌های بلندمدت به منظور اصلاح امور بدهند. دلایل این همه نابسامانی و هرج و مرج در این شهرها چیست؟ آیا هنوز می‌توان برای نجات آنها کاری کرد؟ برای پاسخ به این سوالات و سوالات متعدد دیگر به سراغ ناصر فکوهی، استاد انسان‌شناسی فرهنگی رفتیم. در ادامه مشروح این گفت‌و‌گو را می‌خوانید. به اعتقاد شما چه مسائلی هویت شهری را دستخوش تغییر می‌کند و مسائل تاثیرگذار بر هویت شهری چه هستند؟ - این عوامل بسیار...

مهرزاد غنی‌پور بر اساس سرشماری سال ۹۰، جمعیت شهر کرج: ۱،۶۱۴،۶۲۶ و جمعیت شهر تهران: ۸،۲۴۴،۵۳۵ و جمعیت کشور ایران ۷۵،۱۴۹،۶۶۹ نفر است. بنابراین، جمعیت شهر کرج یک پنجم شهر تهران و دو درصد جمعیت کشور در سال ۹۰ بوده است. مساحت شهر کرج ۱۶۲ کیلومتر مربع، مساحت شهر تهران ۷۳۰ کیلومتر مربع و مساحت کشور ایران ۱،۶۴۸،۱۹۵ کیلومتر مربع است. بنابراین، مساحت کرج ۲۲درصد یا تقریباً یک پنجم مساحت تهران و یک ده هزارم مساحت کشور است. جمعیت شهر کرج در عرض ۵۰ سال، ۱۰۰برابر شده است. کرج در اولین سرشماری انجام شده در ایران در سال ۱۳۳۵، جمعیتی در حدود ۱۴هزار نفر داشت. در حالی که این رقم در سال ۱۳۸۵ به ۱۳۸۶۰۳۰ نفر رسیده است. شهر کرج با جمعیت ۱،۶۱۴،۶۲۶ نفر، چهارمین شهر پر جمعیت ایران پس از شهرهای تهران، مشهد و اصفهان به‌شمار می‌رود. کرج پس از تهران بزرگ‌ترین شهر مهاجرپذیر ایران است و جمعیت این...

    فصل چهارم یافته های پژوهش فصل چهارم: یافتههای پژوهش پاسخ گفتن به این پرسش که " آیا تهران معرفی شده در سینمای مستند معاصر ایران، شهری صاحب هویت است، یا خیر؟" نیازمند پرداختن به "معیارهای احتمالی شکل دهی به هویت شهر تهران در فیلمهای بررسی شده" است که از طریق پرداختن به آنها میتوان برای پرسش اول، پاسخ نسبتاً راضیکنندهای را اتخاذ کرد. در واقع، فرض من بر این است که تهران، همچون هر هستار وجودی دیگر، یک شهر صاحب هویت است و این هویت اگرچه میتواند مخدوش یا سراسر آسیب باشد اما به هر حال از معیارها و مشخصاتی تشکیل شده است که این شهر را در مقایسهای تاریخی و یا جغرافیایی، قابل تشخیص میکند. برای این منظور و به قصد نوشتن از هویت شهر که در درجهی اول، ناشی از نقاط تمایز و مرزهای تشخیصی آن، با دیگر شهرها است؛ ابتدا بر اساس یک تقسیمبندی سه...

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش   این فصل به منظور توضیحی عمومی درباره‌ی روش‌شناسی این پژوهش نگاشته شده است تا چگونگی ارتباط نگارنده را با سنت کیفی‌گرا و راهبردهای پژوهشی زیر مجموعه‌ی آن توضیح داده و از این طریق برای داده‌های به دست آمده از این پژوهش کسب اعتبار کرده باشد. اهمیت دیگر این فصل در امکانی است که به واسطه‌‌ی آن می‌‌توانم از کنش‌‌گرانی که به عنوان اطلاع رسان در پیش‌‌برد این نوشتار به کمک کرده‌‌اند؛ نام ببرم. از آن‌جایی که دستیابی به شناخت علمی و اهداف آن تنها از مسیر اتخاذ یک رویکرد روش‌شناختی درست و مرتبط با موضوع می‌گذرد که باید داده‌ها را در قالب‌هایی منظم و منطقی صورت دهد(ساروخانی،22:1385) و رشته‌ی انسان‌شناسی نیز که روش‌های خاص خود را در طول زمان بافته و تنیده است نیز از این قاعده مستثنی نیست. با اتخاذ رویکردی کیفی که با سنجش پیچیدگی موضوعات مرتبط با شهر و انسان‌سازگار است، سعی...

چکیده پژوهش حاضر تلاشی است در جهت بررسی چگونگی بازنمایی هویت شهر تهران در سینمای مستند معاصر ایران، که در سال های اخیر شهر را به مثابه کالبدی زنده موضوع کار خود قرار داده است. تهران به عنوان شهری که همواره از سوی متفکرین و مسئولان برنامه‌ریزی شهری به "بی‌هویتی" متهم شده است؛ در این پژوهش از طریق تحلیل محتوای سه مرحله‌ای 22 مستند معاصر، به عنوان پهنه‌ای با "هویتی سیال" در نظر گرفته شده است که شناسایی آن، منوط به درکی متفاوت نسبت به مفهوم هویت است. به همین دلیل در پاسخ به چیستی هویت این کلانشهر پیچیده، آرای متفکرین مختلفی که شهر را از نظرگاه کالبد مادی و نیز فرهنگ آن، بررسی کرده‌اند، به کار گرفته شد تا نتایج به دست آمده از طریق یک تحلیل زمینه‌ای با استفاده از آن‌ها جرح و تعدیل شود. در نهایت برای شناسایی هویت پایتخت، پس از تشخیص سه مؤلفه‌ی اصلی برای...

سومین نشست از سه‌گانة «دین و شهر» با عنوان «تأثیر تحول مناسک عزاداری بر هویت شهری» و با حضور دکتر جبار رحمانی، پژوهشگر حوزة مردم‌شناسی تشیّع و سرپرست گروه مطالعات فرهنگی پژوهشکدة مطالعات فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، در تاریخ چهاردهم آبان‌ماه 94 در سالن شورای پژهشکدة ثامن برگزار شد. نقش عزاداری در حفظ و پویایی فرهنگ شیعه، خاستگاه و سیر تحول مناسک عزاداری، تأثیر مناسک عزاداری شیعی بر هویت شهری و آسیب‌های پیش روی این موضوع از مهم‌ترین محورهای مطرح‌شده در این نشست بودند. فرهنگ شیعی بدون عزاداری از بین می‌رود در این نشست دربارة مناسک عزاداری و هویت شهری سخن خواهم گفت. چه خوب و چه بد، از منظر جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی، فرهنگ شیعی بدون عزاداری از بین می‌رود. بر اساس مطالعاتی که داشتم متوجه شدم، هرگاه گروه‌های شیعه عزاداری‌ را کنار گذاشته‌اند، از بین رفته‌اند. تشیّع با عزداری هویت خودش را حفظ کرده است و اگر این عزداری...

خیابان‌ها فقط برای گذار نیستند، خیابان‌ها محل زندگی‌اند، محل تجربه اندوختن، دیدن، شنیدن، خطر کردن، آسیب دیدن، آموختن، تجارت، تبادل اطلاعات، مکانی برای خوش گذرانی و یکی از  جاهایی است که جوانان به دور از چهارچوب‌های محدودکننده‌ی خانواده، نظام آموزشی و... با آزادی بیشتر می‌توانند تجربه‌‌های روز مره خود را رقم بزنند و بخشی از شخصیتشان خواه، ناخواه در آن شکل می‌گیرد.   این کتاب از سری کتاب‌های «نیم‌رخ شهری»، در پیوستگی با سازمان مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری به چاپ‌ رسیده‌است. در آن به بررسی رفتار جوانان در خیابان‌های ولیعصر تهران پرداخته‌، عوامل و اهداف رفتارهایشان را مورد واکاوی قرار داده‌است و جنبه‌هایی از ذهنیان و مقاصدشان را آشکار می‌سازد. بخش‌های مختلف این کتاب با مصاحبه‌هایی از جوانانِ حاضر در این خیابان همراه شده‌است و  نوعی رفت و برگشت دائمی از کار میدانی به بحث نظری دارد، چهارچوب نظری منعطف و متنوع است که موجب پویایی متن شده‌است.  ...

  شهرها نیز چون انسان ها که   دارای ویژگی ها ،هویت و شخصیت  مخصوص خود هستند  دارای هویت و شخصیت هستند. [1] شهرها مکان های دارای هویت و روح هستند. [ 2 ] روح شهر که بخش مهمی  از آن از هویت شهر منشا گرفته است در توسعه ،سرزندگی و قابلیت سکونت یک شهر تاثیر مهمی دارد. هویت هر شهر تجلی فرهنگ در محیط است. [ 3 ]   هویت شهری شاخص تمایز یک شهر از شهر دیگر است. شهر با دارا بودن ویژگیهای  منحصر به فرد و قوت و ضعف در عناصر مشترک میان شهرها برای خود هویتی را می سازد ،این هویت عامل خاص بودن، موجب تداعی خاطره  و افزایش حس تعلق خاطر در میان شهروندان می شود. هویت شهری را بناهایش،مکان هایش،تاریخ اش و محیط طبیعی اش و فعالیت های شهروندانش همراه با فضای اجتماعی و فیزیکی به وجود آمده اش شکل می دهد. این هویت گذرگاه...