با نزدیک شدن نوروز یک سوال در ذهن من خودنمایی می کند آیا نوروز مراسمی است که در آن تضادهای ذهنی –فرهنگی ما ایرانی های مسلمان حل می شوند آخر نه این که قرآن سر سفره می گذاریم و دعای نوروز که اسلامی است را با شور زمزمه می کنیم؛ یا نه فقط به شکلی این تضادها در کنار هم قرار می گیرند؟ در این شکی نیست سوالات دیگری در راستای این سوال در ذهن شکل می گیرد. شاید اصلا تضادی در کار نباشد؛ این ذهنیت امروزی ما است که یک شکاف بین مسلمان بودن و ایرانی بودن تصور می کند. و وقتی به واقعی بودن این شکاف مطمئن شدیم تعجب می کنیم چرا ایرانی ها هنگام تحویل سال دعای اسلامی می خوانند. یا به این نتیجه می رسیم که ایرانی ها چه خوب فرهنگ ملی خود را با دین جدیدی که بیشتر از 1000 سال آن را پذیرفتند، آشتی...
مدیریت منابع آب عبارت است از عملیات برنامهریزی، توسعه و مصرف بهینه منابع آب تحت مقرارت و سیاست معین. مدیریت منابع آب را میتوان تخصیص بهینه آب بین کاربریهای مختلف بیان نمود.( یزدانی و طلایی 1384). علم مدیریت منابع آب سعی دارد سیستمهای منابع آب را به گونهی طراحی و مدیریت نماید که اهداف خاصی را با توجه به مجموعهایی از محدودیتها به صورت بهینه تحقق بخشد. مدیریت منابع آب نیازمند داشتن اطلاعات کافی از شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیستمهای هیدرولوژیکی است. (ازایر، 2002) مهمترین وجه مدیریت آب جامعنگری است. تا پیش از دهه 1990 میلادی، جنبههای مختلف مدیریت منابع آب( از جمله کیفیت آب، آب زیرزمینی، استحصال آب، بهداشت آب، آبیاری، برق آبی .) اغلب به طور مجزا و مستقل و در نهادهای متفاوت مدیریت میشد. در اشکال کلاسیک مدیریت منابع آب تمرکز اصلی بر جنبههای بیوفیزیکی اکوسیستم است. در چشمانداز مدیریتی این الگو وجود دارد که برای یک...
بحران آب و آلودگی هوا ، در سمینارهای وابسته به شهرداریها در برابر دیدگاههای انتقادی ـ اجتماعی وضع موجودِ بحران آب (فی المثل موقعیت بحرانی زاینده رود و تالاب گاوخونی و بحثهای فنی ، تخصصی محیط زیستی و زنجیره های اکولوژیستی آن )، سمینارهایی هم بوده اند که ظاهراً متولی اش سازمان شهرداری بوده است. در مقالات مربوط به این سمینار که توسط سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران ، در سال 1371 به چاپ و انتشار رسیده است، نگرشهایی میبینیم که ظاهراً از واقعیت وضعیت اقلیمی و امکانهای طبیعی سرزمین مان، بی خبرند . به عنوان مثال ، در یکی از مقالات، مولف ، در معصومیتی ساده دلانه تلاش میکند تا راه حلی برای معضل آلودگی هوای تهران ارائه دهد. بر این مبنا که با ایجاد «محیطهای وسیع درختکاری در زمینهای حاشیه ایِ همجوار شهر، به مثابه پسکرانه شهری ، بر اثر اختلاف قابل ملاحظه ای که بین...
در گروههای زیستمحیطی و همینطور بسیار از مباحث نظری مربوط به محیطزیست و طبیعت، مسئلهی جدایی انسان و طبیعت، یا سهم فناوری در تخریب محیط زیست بسیار چشمگیر است. برخی مانند اکوسوسیالیسم، اکوفمنیسم یا بومگرایان رادیکال تخریب محیطزیست را ذات مدرنیته یا سرمایهداری، عنوان میکنند و برخی دیگر بر این باورند که میتوان با مدیریت صحیح مسئله تخریب محیطزیست را در جامعهی سرمایهدارانه، مدرن و فناورانه فیصله دارد. بازگشت به روشهای سابق یکی از برجستهترین گمانههاست، که حتی در بین انسانشناسان نیز دربارهی آن صحبت های بسیاری رد و بدل میگردد. در این بخش با تاسی از آرای هایدیگر به چند و چون این فرضیه میپردازیم. قنات اصلیترین مظهر سازگاری ایرانیان با اقلیم خشک ایران است. به دلیل نقشی که قناتها در اقتصاد و جامعه ایران مرکزی داشتهاند، آنها را میتوانیم فرهنگهای آبیاری بخوانیم و قنات را انگیزهای برای برپایی و حفظ عنصری نیرومد در زمینههای همیاری اجتماعی به شمار...
اسطورهها، ذهنیتهایی انسانی و جمعی هستند که در طول تاریخ تحول فرهنگها، ساخته و به صورتی بسیار پیچیده توسعه مییابند. نتیجه آن است که یک اسطوره یا افسانه میتواند نمونههای بسیاری پیدا کند و شاید هرگز نتوان فهمید کدامیک از نمونهها قدیمیتر و یا به عبارتی «اصیل» تر هستند. امروز اکثر فرهنگ شناسان معتقدند که تأکید بر مفهوم «اصالت» درباره اسطورهها همچون سایر موارد چندان قابل دفاع نیست: تقریباً در تمامی مفاهیم فرهنگی که ما با آنها سروکار داریم از «خانواده» و «خوشبختی» و «حقیقت» گرفته تا «سوگواری» و «جشن» و «اندیشه» و ... در هر نمونهای که تاکنون در تاریخ شناختهشده است با ترکیبی از نمونههای پیشین برخورد کردهایم و نه با شکلی خالص و ناب و ویژه. با همین رویکرد است که اسطورهشناسان بزرگ فرهنگی از پرآب تا لویاستروس، بر آن بودهاند که بیشتر از آنکه به دنبال منشأ و اصالت باشیم باید اسطورهها را از خلال مجموع...
انقلاب صنعتی، با تولید انبوه و زنجیرههای بیپایان تولید خود، جهان کشاورزی را به مرگی محکوم کرد که در فرایندی طولانیمدت، از قرن نوزدهم تا امروز ادامه دارد. انسانها، از تولید انبوه به مصرف انبوه، و از مصرف انبوه به جایگزین کردن ِ تفکر در ابعاد ِ کمّیت بهجای اندیشیدن در ابعاد ِ کیفیت کشیده شدند: هرچه بیشتر «داشتن»، هرچه بیشتر «خواستن»، هرچه بیشتر زیستن و خوردن و مصرف کردن به هر قیمتی، و به هر بهانهای. و نتیجه همان است که میبینیم: افزایش بیپایان مصرف انرژی بهویژه انرژیهای فسیلی که گرم شدن هرچه بیشتر اقلیم و جغرافیای کره خاکی منجر شده است، به همریختن همهچیز از زمین و زمان ...و این روند همچنان ادامه دارد. فصلها درهمآمیخته شدهاند: امسال، سختترین تابستانها در استرالیا، با سختترین زمستانها در آمریکا از راه رسیدند. وقتی قطب شمال هوایی گرمتر از شهرهای آمریکایی دارد؛ وقتی در هر جای دنیا شاهد طوفانها، سیلها، موجهای...
تصویر: لوزر- فرانسه پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دودانگه همین موقعیت خود را دربارۀ راههای شهری نشان میدهد: برای توصیف مناسب آنها، باید به بهترین شکل ممکن توصیفشان کرد. با مشخص کردن خطوط و شیارهای آنها، ما به نمایش بیشترشان کمک میکنیم و نه آنکه آنها را در پسِ مسیر خطوطشان محفوظ داریم. مسئله یافتن راههای درونِ شهر نیست، بلکه مطالعه دربارۀ آن است که چگونه شهر، در همان حال که آن راهها ادامه مییابند، خود را به تحقق میرساند. به همین دلیل است که ما اغلب به سراغ بیگانه میرویم، به سراغ امر ناشناخته، به سراغ فهم و خوانش در خلأ انسانی که به سبب نیاز و میلش پریشان است. ** ما میخواهیم تا جایی پیش برویم که به پدیدهای آغازین برسیم، ظاهراً پدیدهای آمیخته، اما در واقع اصیل و ساده. نه طبیعت، نه شهر، بلکه شهر به مثابۀ طبیعت: نه از سر دغدغه و تمایل...
زیست قوم شناسی تالیف ا. ن. آندرسن، دبورا م. پیرسال، یوجین س. هان، نانسی ج. ترنر- 2011 ترجمه منیژه مقصودی (دانشیار دانشگاه تهران) هما حاجی علی محمدی (پژوهشگر ارشد مردمشناسی پژوهشکدۀ مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری) امیر غریب عشقی (عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی) بابک غلامین (عضو هیأت علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) پیشگفتار متن حاضر ترجمهای از نسخۀ انگلیسی کتابی با عنوان Ethnobiology (زیستقومشناسی) است که در سال 2011 در نیوجرسی و همزمان در کانادا به چاپ رسیده است. این کتاب توسط اساتید دپارتمانهای انسانشناسی و محیطزیست دانشگاههای غرب از جمله آمریکا و کانادا تالیف شده است؛ اساتیدی نظیر: دکتر آندرسن از دانشگاه کالیفرنیا، دکتر پیرسال از دانشگاه میسوری در ایالت کلمبیا، دکتر هون از دانشگاه واشنگتن و دکتر ترنر از دانشگاه ویکتوریا و دپارتمان محیطزیست در فراهمآوردن آن نقش داشتهاند. کتاب پیشرو، دارای بیستودو فصل است...
متن حاضر ترجمهای از نسخۀ انگلیسی کتابی با عنوان Ethnobiology (زیستقومشناسی) است که در سال 2011 در نیوجرسی و همزمان در کانادا به چاپ رسیده است. این کتاب توسط اساتید دپارتمانهای انسانشناسی و محیطزیست دانشگاههای غرب از جمله آمریکا و کانادا تالیف شده است؛ اساتیدی نظیر: دکتر آندرسن از دانشگاه کالیفرنیا، دکتر پیرسال از دانشگاه میسوری در ایالت کلمبیا، دکتر هون از دانشگاه واشنگتن و دکتر ترنر از دانشگاه ویکتوریا و دپارتمان محیطزیست در فراهمآوردن آن نقش داشتهاند. کتاب پیشرو، دارای بیستودو فصل است و هر یک از فصول به یکی از مباحث عمدۀ زیستقومشناسی اختصاص دارد. این کتاب توسط گروهی از صاحبنظران با تخصصهای خاص ترجمه شده است. در ترجمۀ کتاب هما حاجی علیمحمدی پژوهشگر ارشد مردمشناسی پژوهشکدۀ مردمشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، امیر غریب عشقی عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، بابک غلامین عضو هیأت علمیدانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و اینجانب - منیژه مقصودی...
مقدمه: آرالیسم را میتوان مفهومی جدید در ادبیات زیستمحیطی قلمداد کرد. مفهومی که ارجاعی مستقیم به یک فاجعه زیستمحیطی دارد، البته استفاده از لفظ مستقیم، به معنی فقدان انتزاع در این مفهوم نیست بلکه آرالیسم ارجاعی مستقیم به تاریخ سیاسی شوروی سابق و نگرشهای بالادستی به مسائل زیست محیطی و اجتماعی است. این نوع نگرش، همچنان وجود دارد و فاجعه میآفریند. جستجو در این مفهوم، ما را با متفکر ایرانی دانشگاه علم و فناوری در کشور رو به رو می کند که مقالات متعددی در حوزهی بحران آب و مسائل زیستمحیطی دارد. حُسن کارهای کرمی، نسبت به دیگر متفکران حوزه زیست محیطی گرایش سیاسی/اجتماعی پژوهشهای اوست و این گرایش، در حالی که مسائل زیست محیطی و به طور خاص بحران آب در سیطره ی پارادایمهای غیرانسانی هستند یک امتیاز به حساب میآید. در هر صورت کرمی در این مقاله با تاکید بر نوع مدیریت دریاچه آرال در پی پاسخگویی به...
جنوب غربی کشور پهناورمان دیر زمانی است که پنجه در پنجة ریزگردهایی دارد که بخشی از منشاء آن در کشورهای همجوار همچون عراق و عربستان است. در خلال روزهایی از سال، مردمان این بخش از کشورمان چنان در آلودگی ناشی از این ریزگردها فرو میروند که نفسشان به شمارش میافتد و آنها که کم طاقت ترند راهی بیمارستان میشوند و آنها که هنوز طاقتی در توان دارند، نفسهای به شمارش افتاده خود و اطرافیانشان را نظاره میکنند. هفته گذشته اما در یک مهمانی شنیدم که برخی از خانوادههای ساکن در جنوب غربی کشور، به دلیل آلودگی هوا و حجم ریزگردها، خانه و کاشانه خود را فروخته و به کرج مهاجرت کردهاند. شنیدن مهاجرت این افراد به کرج، حال و هوای مهاجرتهای دهه شصت ناشی از حمله نیروهای عراقی به جنوب و جنوب غرب کشور را در ذهنم تداعی کرد. در آن سالها که در شهر شیراز ساکن بودم، با...
کالایی شدن واقعیت مجازی؛ بحثی در باب پایگاهداده بخش سلامت ایسلند عنوان فصلی است که هیلاری رز در کتاب ژنتیک؛ طبیعت/فرهنگ نوشته است. او در این فصل، با انتخاب پایگاهدادهای ژنتیکی به توصیف و تبیین ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی علم میپردازد. در ادامه ضمن مرور آنچه او در این فصل اشاره کرده، عمده تمرکز این یادداشت بر سویههای اجتماعیای خواهد بود که همراه با تداوم و تسلط یک جریان علمی هستند و سرنوشت آن را تعیین میکنند. درآمد فصل با اشاره به مباحث ژورنالیستی حول پایگاه داده ژنتیکی ایسلند شروع میشود. گویی این شروع نشانهای است برای خواننده که در طول فصل با یک گزارش طرف است. چرا که گزارش به زعم برخی اساتید روزنامهنگاری غایت فعالیت ژورنالیستی است. با این حال فصل مزبور گزارشی عالمانه یا به عبارت دقیقتر و علمیتر جستاری است در باب فرایند اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شکلگیری پایگاه داده ژنتیکی ایسلند. با این...
مقدمه ما همه عاشق سادگی هستیم، سادگی بسیار عالی و دل انگیز است، در زمانه ای که تلون و ترافیک در اوج خود می باشد. اما یک نوع سادگی وجود دارد و آن هم ندیدن واقعیت های پیچیده ای است که لاجرم بر وضع زمانه چیره است. در واقع، جامعه تحت تأثیر پیشرفت های جهانی به سمت پیچیده شدن و دگرگونی در ابزارها و امکانات پیش می رود و برای استفاده از آن، نیازمند آن هستیم که حداقل تفکر بهره برداری از این امکانات را یاد بگیریم. اما اگر بخواهیم در برابر این مسئله از سادگی نوع تفکر دفاع کنیم، اسیب های بسیاری در عدم استفاده صحیح از این امکانات به ما می رسد. اما چون این امکانات و شرایط محصول و دستآورد خود ما نبوده، ذهن ما نسبت به آن آمادگی نداشته و در مواردی شاهد هستیم که به شدت از آن پس زده می شود و چه بسا...
الناز پوریمین* " من شخصاً ترجیح میدهم که یک درخت را در لباس شکوهمند شاخهها و برگهایش ببینم تا اینکه باقیماندهای از آن را بهصورت یک فرم هندسی هرس شده مشاهده کنم. -ژوزف آدیسون-" برای درک بهتر معماری ارگانیک ابتدا سؤالی مطرح شده میآوریم که چگونه میان یک ساختمان، بهعنوان یک مصنوع، با محیط طبیعی خود یا در داخل شهرها با محیط ساختهشده، رابطهای شکل میگیرد؟ و پاسخ یورگ کورت گروتر به آن سه حالت زیر است: · تضاد: مصنوع بهعمد، خود را از محیط جدا کرده و بهعنوان چیز دیگر خود را نشان میدهد. · تقابل: مصنوع نهتنها جدا از محیط است که با آن مقابله میکند. · تجانس: مصنوع چه از نظر فرم، تکنیک و جنس "زبان" محیط را پذیرا میشود. در میان این سه حالت، توجه ما به حالت تجانس میتواند هدف اصلی معماری ارگانیک را باشد. تجانس به مفهوم یگانگی و همگون شدنِ مصنوع و طبیعت...
برگردان ناصر فکوهی - پروژه نائوشیما (Naoshima) در بون مارشه، پاییز آینده ارائه خواهد شد. شروع این پروژه چگونه بود؟ - این پروژه به خواسته سویشیرو فوکوتاکه (Soichiro Fukutake) رئیس گزوه بنس(Benesse) (یک بنگاه نشر درسی و آموزش مکاتبهای) آغاز شد. او که در اوکایاما(Okayama) نزدیک نائوشیما به دنیا آمده است، پس از درگذشت پدرش، آثار هنری زیادی به ارث برد و خود نیز سپس به آن آثار افزود. اما این شور و علاقه برای هنر همواره همراه با فعالیت های سیاسی و اجتماعی او بود. او که دلنگران آینده این منطقه بود، به فکر یک پروژه دیوانهوار افتاد و آن احیای این جزیره رو به نابودی، همراه با دو جزیره کوچک دیگر یعنی اینوجیما(Inujima) و تشیما(Teshima) به کمک هنر بود. بدین ترتیب در طول بیست و پنج سال، او از این مجمع الجزایر یک مزکز هنری بی نظیر در جهان ساخت، جایی پراز موزه ها و خانه...
نویسندگان: مهدیار نظام، لاله رمضانی تجربه اول: چالش های تداوم زندگی جوامع در منظرهای فرهنگی فیلیپین آگوستو ویلالون (Mitchell, 2005 , 93-105) قرن بیست و یکم همچنان به پافشاری بر شیوهای سنتی که همیشه تعادل دقیق میان فرهنگ و طبیعت را در خیلی از منظرهای فرهنگی تداومدار در فیلیپین حفظ کرده است، ادامه می دهد. تعادل سنت ها و پیشرفت، مساله اصلی است که باید توسط مهمترین منظرهای فرهنگی فیلیپین یعنی تراس های برنج رشته کوههای(کوردیلر) فیلیپین و منظر حفاظت شده مجمع الجزایر باتانز و منظر دریایی آن، به منظور تعیین مسیرشان به سمت حفاظت پایدار از فرهنگشان و منظر متفاوتی که آنها را تولید کرده، پاسخ داده شود. ادامه مطلب را در فایل پیوست مطالعه کنید Manzar-farhangi--Philiphin.pdf
نویسندگان: لاله رمضانی ، مهدیار نظام اصطلاح منظرفرهنگی نخستین بار در دهه 1920 به وسیله جغرافی دانی فرهنگی به نام پرفسورکارل سائویر در مجامع دانشگاهی ایالات متحد به کار رفت و سپس رواج یافت. تعریف کلاسیک سائویر (1925 م ) چنین است: « سائویر عنوان می کند که منظر فرهنگی از یک منظر طبیعی به وسیله یک گروه فرهنگی شکل یافته است. فرهنگ عامل، ناحیه طبیعی واسطه و منظر فرهنگی نتیجه است (عشرتی، 1390، 148) برای مطالعه متن کامل مقاله فایل پیوست را دانلود کنید: manzar-farhangi.pdf
این کتاب یک معرفی مناسب را برای انسان شناسی محیط زیست توسط ارزیابی رابطه ی بین انسان و طبیعت ارائه می دهد.همچنین در این کتاب بحث می شود که چرا با وجود اینکه این رشته بسیار مهم است اما جزء رشته های آکادمیک قرار نمی گیرد این در حالی است که این رشته تاثیر زیادی را بر روی سیاره ی ما خواهد گذاشت و راه حل هایی را برای حل مشکلات زیست محیطی و انسان به عنوان یک موجودیت فرهنگی و زیستی ارائه می دهد و این موضوع مطرح می شود که تغییر رفتارهای مصرفی در نوع رفتار انسان با محیط زیست خود موثر خواهد بود. هر ساله گزارش هایی در رابطه با زمین مطرح می شود و درونمایه ی این گزارش ها در بیست سال گذشته تغییر نکرده است آن هم رفتاری است که در ارتباط با زمین صورت می گیرد، اینکه زمین روز به روز در حال تخریب...