قسمت چهارم ، آخرین قسمت پژوهشهای فرهنگی مدرن در ایران ناگفته نماند که  «وانمودگی»، بنیان و خصیصه اصلیِ حکومت محمد رضا شاه بود. نمایندگان و نخست وزیرانِ مطیع و فرمانبردار،  همگی می بایست وانمود  به حراست از قانون اساسیِ مشروطه کنند. و از قضا در سایه و پناه  همین پوشش و وانمودگی بود که  مردم ، خصوصا روشنفکران ملی (ملی گرایان و آزاد اندیشان) می توانستند «جنبش مشروطه» را چه به طور شفاهی و یا مکتوب به تفسیر چند باره و چند باره درآورند و بدین سان آنرا زنده نگاه دارند. هر چند در دوران حکومت محمدرضا پهلوی ممکن بود ، یادآوری ها با افسوس و دریغ نسبت به از دست رفتن فرصتها همراه بوده باشد ، اما امروزه با توجه به تجربه های جهانی و دسترسیِ هر روزه ی آسان تر به ارتباطات و اطلاعات اجتماعی و فرهنگی مختلف و متفاوت ، توانسته ایم به حافظه تاریخیِ جمعی...

پژوهشهای فرهنگی مدرن در ایران باری ، پارادوکس مهمی که حکومت رضا شاه و همچنین حکومت محمد رضا پهلوی ، با آن روبرو بودند و علیرغم دلزدگی و عدم تمایل ، ناگزیر به تحملش بودند ، وانمود سازی سلطنت خود ، در نمادها و نشانه های  برآمده از جنبش مشروطه بود.  به معنایی با وجودیکه گفتگو درباره دستاوردهای دموکراتیک پیروزی این جنبش ، برایشان آزاردهنده بود، اما به دلیل مشروعیت بخشی به حکومت خود ، ناگزیر به  وانمود سازیِ خاستگاه حکومتی خود بودند . اما تفاوت مهم بین حکومت رضا شاه و حکومت محمد رضا پهلوی در این بود ، که اولی (رضا خان) را رأیِ موافقِ نمایندگان مجلس شورای ملی بود که علارغم نیرنگ ها و دسیسه های بسیار و نیز تهدیدهای فراوان ،  به سلطنت رسانده بود ؛ حال آنکه سلطنت محمد رضا پهلوی ، به کلی فاقد چنین مشروعیتی (حتی مبتنی بر نیرنگ و فریب) بود. زیرا...

پژوهشهای فرهنگی مدرن در ایران به گفته بولارد،  علیرغم بی اعتمادی مردم ایران که آنها را «قویاً ضد روسی و در مجموع ضد انگلیسی » می‌‌داند ، وی مأمور می‌شود تا ترس و  نگرانی دولت مردان ایرانی  نسبت به روسها را (به عنوان متحد کشور انگلستان) کاهش دهد ؛ از این‌رو زمانی که با  نگرانیِ نخست وزیر ایران ، روبرو می‌شود، به قول خودش تلاش می‌کند تا وی را متقاعد سازد که : «اِشغال [ایران] توسط روسیه شوروی حتماً با اشغال توسط روسیه تزاری در اوایل قرن خیلی فرق دارد» ( 5 ) ؛ بنابراین تا قبل از جنگ سرد، توافق و همکاری بین انگلستان و روسیه ی بلشویکی در خصوص منافع خود در ایران ،  از سوی یکدیگر رعایت می‌شده است ؛ به منزله کاری مشترک بوده ؛ هیچ کدام بدون آن دیگری (که در واقع نماینده کشور خود محسوب می‌شد) ، نه فقط به تنهایی به ملاقات رضا...

 ورود رضا خان به مجلس چهارم ، و هیئت دولت چنانچه ملاحظه می‌شود، اکنون ساختار دیوانی کشور در حال جابه جایی از سنت ، به شیوه مدرنی است که آنرا از راه اصلاحات به انجام می‌رساند و قوانینش را از «راه پارلمانی» پیش می‌برد. و این از موارد بسیار مهم و درخور توجه است. زیرا دیگر ، این شاهِ صاحب قدرت و مبتنی بر فرهنگ فئودالی نیست که به نیّت کارهای عام المنفعه، به اصلاحاتی می‌پردازد که مخل قدرتش نمی شود؛  بلکه مجلس است که موظف به پیش بردن طرحها و برنامه های اصلاحات است و آنها را به «تصویب» می رساند. حتی اگر این مجلس از آن شکل دموکراتیکی که در همان ایام در انگلستان و یا فرانسه جریان داشت، فاصله داشت، اما مسئله مهم این بود که از قدرت و اختیارِ شاه خارج شده بود؛  در واقع صِرف کلمه «تصویب مجلس» ، مصوبات مجلس را در ادبیاتی جای...