بهتر از بی‌قانونی! پرداختن به مباحث ساختارى يكى از اصول مهم در ساخت‌وسازهای كلان شهرى است كه نياز به كارشناسانى كلان نگر نيز دارد. يكى از معدود آشنايان به اين رشته دكتر «داريوش کاظم‌زاده صميمى» است . او حالا خود را نه‌تنها يك شهرساز، كه يك انسان گرفتار در چنبره معضلات شهرى چون تهران می‌داند و می‌شمارد...  -متولد۱۳۱۶خرمشهر   -فوق‌لیسانس معمارى از دانشكده هنرهاى زيبا دانشگاه تهران، ۱۳۴۳  -اولين دكتراى شهرسازى از دانشكده هنرهاى زيبا دانشگاه تهران، ۱۳۴۸  -كارشناس شهرسازى دفتر فنى وزارت كشور از ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۳   -تهيه انواع طرح‌های هادى شهرى براى شهرهاى يزد، كرمان، سارى، خوانسار و…  -عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقيقات و برنامه‌ریزی علمى و آموزشى (وابسته به وزارت علوم) از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۶۰   -عضويت در گروه كالبدى وزارت علوم و آموزش عالى تا سال ۱۳۷۱ سال بازنشستگى  -تهيه ضوابط و معيارهاى ساختمان‌های آموزش عالى و…  -دو سال عضو هیئت ژورى رشته معمارى دانشگاه...

رضا اسکندری     فهرست آثار: اثر ماتیو در علم (1968)، رابرت مرتون ایدئولوژی و سازوبرگ ایدئولوژیک دولت؛ یادداشت‌هایی درباره‌ی یک پژوهش (1970)، لوئی آلتوسر بازتولید (1970)، پی‌یر بوردیو و ژان کلود پاسرون انسان دانشگاهی (1984)، پی‌یر بوردیو مجموعه‌ی آثار هنری ژیرو قبایل و قلمروهای دانشگاهی (2001)، تونی بچر و پیتر تراولر دانشگاه در جهان نولیبرال (2006)، الکس کالینیکوس اثر ماتیو در علم (1968)، رابرت مرتون رابرت مرتون از تاثیرگذارترین جامعه‌شناسان در حوزه‌ی علم و فن‌آوری است و بر بسیاری از اندیشمندان مطالعات علم پس از خود تاثیر گذاشته است. مرتون، که در دوران دکترای خود در هاروارد، به واسطه‌ی آلبیون اسمال با واژه و حوزه‌ی جامعه‌شناسی علم –برآمده از سنت اروپایی و مشخصا از تقریرات مانهایم و شلر- آشنا شده بود، با رویکردی عموما برآمده از سنت فلسفه‌ی تحلیلی علم و با نگاه کارکردگرایانه‌ی خود به تحول و کارکرد علم به بررسی تاثیرات جامعه و نهاد علم پرداخت و...

  نظام های آموزشی در جهان جدید یکی از مهمترین مکانیسم های تربیت شهروندان به شمار می روند. آنچه که در طی تاریخ نهاد‌آموزش در تمام سطوح از ابتدایی تا عالی مطرح بوده،‌ لزوم توجه به ترکیب همزمان آموزش و پرورش،‌ یا همان تعلیم و تربیت بوده است. میتوان گفت غایت اصلی تمام نهادهای آموزشی،‌تربیت انسانی است،‌و آموزش مهارتها و دانش کارکرد فرعی و ثانویه آن محسوب میشود. آنچه که در کارکردهای تربیتی یک نهاد آموزشی،‌هم در قالب برنامه های آموزشی صریح و آشکار آن و هم در قالب برنامه های آموزشی پنهان و غیر رسمی آن وجود دارد،‌ لزوم آموزش مهارتهای فکری،‌عاطفی،‌و رفتاری است که به بهینه شدن زندگی و توسعه کیفیت آن در جامعه کمک کند. به همین سبب همیشه بحث های مفصلی در باب کیفیت محصول نظام های آموزشی در تاریخ وجود داشته است. پرسش اصلی آنست که نهاد آموزش قرار است چگونه انسانی را تحویل جامعه...

با آنکه بسیاری از دانشگاه‌های ایران مدعی آموزش و تربیت دانشجویان به‌عنوان شاغلان آینده حوزه گردشگری کشورند، به نظر می‌آید بازده و نتیجه به دست آمده، متناسب با حجم این شمار بالا از دانشگاه‌ها و دانشجویان گردشگری نباشد. چرا که آموزش در این رشته‌ها با آسیب‌های زیادی روبرو شده که در اینجا تنها به یکی از این آسیب‌ها، یعنی فهم ناقص از ماهیت میان‌رشته‌ای گردشگری می‌پردازیم. گردشگری را دانشی میان‌رشته‌ای می‌دانند که از زوایای گوناگون به وسیله شاخه‌های علمی دیگر بررسی می‌شود. به این معنا، گردشگری خودش دانش و علم نیست، بلکه در ترکیب با دانش‌های دیگر است که مثلا شاخه‌های میان‌رشته‌ای همچون اقتصاد گردشگری، جغرافیای گردشگری، جامعه‌شناسی گردشگری، انسان‌شناسی گردشگری و... ساخته می‌شود. از همین روست که برخی انتقاد دارند گردشگری به دلیل همین شاخه شاخه شدن و نداشتن یک موضوع واحد، نتوانسته به بلوغ برسد و به دنبال دلایل این ناکامی می‌گردند. اما آنگونه که کنستانژه (2018) نشان...

جامعه چهار میلیونی دانشجویی در کشور ما، یکی از فرصت‌های کلیدی برای توسعه فرهنگی است. این جامعه دانشجویی به همراه مجموعه‌ای از کارمندان و استادان، جمعیتی بیش از پنج میلیون را تشکیل می‌دهد که یک جامعه موثر و مهم در قشربندی‌های جامعه ایرانی است. عموما در سیاستگذاری‌های عمومی ما کمتر به توانمندی‌های این قشر بزرگ برای توسعه و تحولات کشور توجه شده و در منطقی اقتصادی به نهاد آموزش عالی تنها به یک فضا و اجتماع در حال گذار و یک فرایند تربیت نیروی متخصص برای نهادهای بیرونی نگریسته شده است. در نتیجه ما همیشه نهاد آموزش عالی را یک نهاد موقتی و گذرا دیده‌ایم. تنها فکر اقتصادی که پیرامون این نهاد شکل گرفته، تبدیل دانشگاه به یک نهاد اقتصادی صرف و کسب درامد به شیوه بسیار بدوی از شهریه دانشجویی است که نهایتا به مساله فروش مدرک و تقلب‌های علمی و فساد دانشگاهی گسترده‌ای در کشور منجر شده است....

با تاسیس دانشگاه‌ها در کشور ایران که از نیمه نخست قرن بیستم آغاز گردید و بر مبنای تامین نیازهای علمی کشور شکل گرفت، اشتیاق فزاینده ای در خانواده های ایرانی جهت ترغیب فرزندان خود نسبت به ادامه تحصیل بوجود آمد. محدودیت صندلی های دانشگاه ها و تعداد زیاد متقاضیان موجب بوجود آمدن پدیده ای به نام کنکور ورودی دانشگاه های کشور گردید. موضوعی که در حدود نیم قرن گذشته بصورت کابوسی برای اکثر دانش آموزان سال‌های آخر مقطع متوسطه یا دبیرستان تلقی می‌شد. به‌طوری که قبولی در مقطع کاردانی (در هر رشته ای) حتی در شهرستان های بسیار دور تر از محل زندگی دانشجو تبدیل به یک ارزش اجتماعی گردید. متعاقب این نیاز موسسات کمک آموزشی بصورت مکمل تحصیلی در فرایند آماده سازی دانش آموزان برای کنکور سراسری بوجود آمدند که در طی زمان کوتاهی رشد فزاینده ای پیدا کردند. بنابراین به جهت داشتن مدرک تحصیلی، که برای خانواده های...

امیر مقدم سال 80 بود که در رشته مردم‌شناسی دانشگاه مازندران پذیرفته شدم. پیش از ما و در سال 79، نخستین ورودی مردم‌شناسی در این دانشگاه پذیرفته شده بودند و ما گروه و ورودی دوم بودیم. اما سال پیش هیچ استاد و مدرس انسان‌شناسی‌ای نداشتند و تازه سال 1380 بود که نخستین عضو گروه با مدرک کارشناسی ارشد انسان‌شناسی، وارد دانشگاه و گروه علوم اجتماعی شد. با این همه، در نیم‌سال نخست، ما با این استاد هیچ درسی نداشتیم. تصور کنید رشته مردم‌شناسی را برگزیده و وارد دانشگاه شده‌ایم، اما درس مبانی مردم‌شناسی که پایه‌ای‌ترین درس برای رشته‌مان است را به یک استاد جامعه‌شناسی می‌دهند؛ آن هم استادی که سر کلاسش با افتخار می‌گفت: «من شش سال است هیچ کتابی نخوانده‌ام!». می‌دانم باور نمی‌کنید که توی یک دانشگاه دولتی بزرگ، آن هم نه امروزه، بلکه شانزده سال پیش، آن هم نه یک مدرس حق‌التدریسی، بلکه یک عضو هیئت علمی تمام‌وقت،...

پیش از دانشگاه، دختری در یک شهر کوچک حومه‌ای از وصف اضطراب و شب بیداری‌های پیش از کنکور می‌گذرم؛ از کنار ترس‌هایم از به فنا رفتن وقت و پولی که بابت ثبت نام در کلاس کنکور و خواندن آن حجم از کتاب صرف کرده بودم عبور می‌کنم؛ یاد ابهام و تردید دربارۀ آیند‌ه‌ام را، در آن روزها، به کناری می‌نهم و به اولین خاطره‌ام دربارۀ دانشگاه می‌رسم که در تابستان سال 1384 اتفاق افتاد؛ یعنی درست پیش از آن‌که پا به دنیای به اصطلاح آکادمیک بگذارم؛ همان روزهای گرم و پرفراغتی که دغدغه‌های بزرگ‌ترین امتحان زندگی را بر زمین نهاده بودم و از مادرم خواستم برای پر کردن اوقاتی که به یکباره خالی شده‌ بود، برایم کتابی بخرد.... *** یک کتاب دم دستی بود، از همان دست رمان‌های رمانتیک که با توصیف صحنه‌های عشق و عاشقی جوانانی شورشی، قشر تازه بالغ را به خود جذب می‌کرد؛ از همان داستان‌هایی که...

مطالعات دانشگاه در ایران یکی از حوزه های مطالعاتی متأخر است که در دو دهه اخیر توانسته جایی در مطالعات علمی و دانشگاهی ما پیدا کند. این موضوع و عرصه جدید مطالعاتی را نمی توان به رشته و گرایش خاصی تقلیل داد،‌ بلکه عملا بصورت چندرشته ای و در حوزه های علمی مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. عمده مباحث و مطالعات انجام گرفته حول موضوع علم و نسبت آن با امور دیگر از جمله جامعه، سیاست، فرهنگ و دین در ایران بوده است. به عبارت دیگر،‌ عمدتا نوعی علم شناسی فلسفی (پرسش از چیستی علم و فلسفه علم) و سپس توجهی محدودتر به زمینه ها و ابعاد اجتماعی و سیاسی علم (با پروبلماتیک زمینه های تولید علم و طرح مباحثی از جمله علم بومی، توسعه علمی و سیاستگذاری علمی درکشور) وجه غالب این مطالعات بوه است. پژوهش ها و مباحث حول مقوله دانشگاه و آموزش عالی نیز...

    انسان شناسی و فرهنگ صد و چهل و دومین نشست یکشنبه ها را با عنوان «پروبلماتیک هنر در دانشگاه» و سخنرانی دکتر محمدرضا مریدی (عضو هیات علمی دانشگاه هنر) برگزار خواهد کرد. در این نشست قسمت دوازدهم مستند «بسوی سیمرغ» با عنوان «آخر قصه» اثر حمید سهیلی نمایش داده خواهد شد.    زمان: 23 اردیبهشت 1397 ساعت 16 تا 19 مکان: تهران. خیابان ولیعصر. نرسیده به میدان ولیعصر. خیابان دمشق. پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات   درباره مستند بسوی سیمرغ به قلم حمید سهیلی: تابستان سال 60 طرح مقدماتی مجموعه مستند "بسوی سيمرغ" را كه توسط استاد آيدين آغداشلو نوشته شده بود به تلويزيون ارائه دادم ، كه تصويب شد . فيلم برداری این مجموعه بيش از يك سال به طول انجاميد و طی آن نمونه های بسياری از آثار نگارگران ايرانی را از موزه ها، كتابخانه ها و مجموعه های شخصی گرد آوری کردم و سفرهای متعددی به نقاط...

انسان شناسی و فرهنگ، صد و سی و نهمین نشست از یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ را با سخنرانی دکتر مقصود فراستخواه (جامعه شناس، پژوهشگر و استاد دانشگاه) درباره «نظام دانشگاه ایرانی و چشم اندازهای آن» و حسین سمیعی (دانشجوی دکتری جامعه شناسی) درباره «میز آینده پژوهشی آموزش عالی: مطالعه موردی درباره یک تجربه ایرانی» برگزار خواهد کرد. همچنین در این نشست فیلم مستند «ابوریحان بیرونی» اثر محمدرضا اصلانی نمایش داده خواهد شد. انسان شناسی و فرهنگ از همه علاقه مندان دعوت می کند که در این نشست حضور یابند زمان: یکشنبه 2 اردیبهشت 97، ساعت 16 الی 19 مکان: تهران،خیابان ولیعصر، خیابان دمشق، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

شهر مدرن ايراني را بدون دانشگاه نمي توان تصور كرد. ناصر فكوهي، استاد انسان شناسي دانشگاه تهران در گفت وگوي حاضر با بيان اين سخن به بررسي نسبت دانشگاه و جامعه ايراني مي پردازد و ضمن بيان سير تطور دانشگاه در جهان غرب و در ايران، به نقاط سايه و روشن حضور دانشگاه در جامعه ايران مي پردازد. مدير موسسه انسان شناسي و فرهنگ معتقد است ما هنوز به نهادي به نام دانشگاه بطور كامل شكل و سامان نداده ايم و در اين شرايط لزوما سخن گفتن از ايجاد جريان هاي فكري پيرادانشگاهي و روشنفكري محض به نظرم چندان جدي نمي آيد: نخست بفرماييد سير تطور دانشگاه در غرب به چه صورت بوده است؟ دانشگاه، در معناي مدرن كلمه، يك ابداع اروپايي است. هر چند اين نام قديمي از پيش از انقلاب هاي دموكراتيك قرن نوزدهم به مراكز تعليم ديني مسيحي تعلق داشت و اين نهادها زيرنظر كليسا بودند. اما...

فرنک کاریوریس [1] برگران عاطفه اولیایی تجهیزنیرو های پلیس دانشگاه های سراسر ایالات متحده به تسلیحات نظامی و در نتیجه اتصال کامل نهاد های آموزشی به مجتمع های نظامی-ـ صنعتی، پیامی است شوم به جنبش های اعتراضی دانشجویان سراسر کشور. طی ماه اوت، دادستان کل، جف سشن در گردهم آیی سازمان های پلیس اعلام کرد که طبق برنامه ۱۰۳۳، سازمان های پلیس، از جمله ادارات پلیس دانشگاه، بهتجهیزاتنظامی مجهز خواهند شد. برنامه ۱۰۳۳ که از دهه ۱۹۹۰ آغاز شده بود،‌دوسالپیش توسط اوباما متوقف شد. بخشی از هدف اصلی برنامه،‌ "اجرای قوانین فدرال و ایالتی درمبارزه با مواد مخدر" بود.همانطور که می دانیم، "جنگ علیه مواد مخدر" مفتصحانه شکست خورده است. در حال حاضر، حداقل ۱۱۷ موسسه آموزشی مسلح و دارای زره پوش هستند ... و چنین است وضعیت آموزش عالی در ایالات متحده. جین روز شاو، معاون رئیس و معاون امور دانشجویی دانشگاه فلوریدا، به "کرونیکل آموزش عالی" گفت: ‌«به...

  این روزها همه در حال تسلیت گفتن اند. همه عزا گرفته اند در غم از دست دادن جواهری به نام مریم، یا به قول دوست­های المپیادی­اش م.م. چرا؟ چون یک ریاضی دان بزرگ دنیا در جوانی فوت شده است؟ نه! چون زن بوده است؟ نه! چون زن و ایرانی بوده است؟ پس این شیوه در  نشان دادن چهره‍اش چه؟ لابد این را در این مورد می توان بخشید چون افتخار بسیار بیش از این حرف ها بوده است. پس «شئونات» هم قیمتی دارد؟  چرا ما در این دوران به هیچ وجه نگران هزاران نفر جوان مستعد نیستیم که نظام آموزش مدرسه­ای و دانشگاهی ما آن ها را مُثله می­کند. بله سال به سال! و همین امسال! م.م. هم از دنیا رفت و جهان ریاضی دانی را از دست داد و پدر و مادر و بستگانش به سوگ نشستند. اما چرا هیچ کس در سوگ آن هزاران نفر در سال...

بهار امسال که برسد، بیش از پنج سال از همکاری من با موسسه انسان شناسی و فرهنگ سپری می شود. موسسه ای که به طور کاملا اتفاقی وارد آن شدم و ورود به آن، یکی از شیرین ترین رخدادهای زندگی من و نیز آغازی واقعی بر فعالیت حرفه ایم بود. 4 سال حضور و ترجمه ی بیش از 300 عنوان مقاله، موجباب کسب تجربه ای غنی را برایم فراهم آورد. تا این لحظه نیز مقاله های گوناگونی، از مقاله های نشریه های لوموند و لوموند دیپلوماتیک گرفته تا مجله ی علوم انسانی فرانسه، در حوزه هایی مثل روانشانسی کودک و نوجوان و نیز نظام های آموزشی جهان از بنده منتشر شده است. استقبال از این مقاله ها و ترجمه ها نیز دلگرمی ایست برای ادامه ی مسیری که من در انسان شناسی و فرهنگ در پیش گرفته ام. به همین علت هم امیدوارم این مجموعه هرچه بیشتر و سریعتر پیشرفت...

  چند صباحی­ است که جامعه پزشکان، از سوی گروه­های خاصی، با هدف­ها وانگیزه­های متنوع مورد هجوم و اتهام قرار گرفته است. مسلما این جامعه، همچون هر جامعه صنفی دیگری در دنیا، و به ویژه در ایران، خالی از اشکال نیست. حتی بسیاری از فعالان حوزه پزشکی پیشتر و بیشتر از دیگران دل­نگران برخی تغییراتِ اخلاقی در این حوزه مهم، که با جان و مال مردم سر و کار دارد هستند. در واقع نخستین انتقادات و جدی­ترین آن­ها از سوی افراد دل­سوز از داخلِ خودِ حوزه پزشکی مطرح شده است. این نوشته قصد دارد تا در کنار تمرکز و نقد شیوه­های آموزشی دانشجویان پزشکی، به انتقاد از روش و بینش نقادان این حوزه نیز پرداخته و بستری را برای نقد آگاهانه­تر حوزه پزشکی فراهم آورد.  متاسفانه بیشتر نقدها به جامعه پزشکی، مخصوصا نقدهای جامعه­شناختی، نسبت به این امر مهم که جامعه پزشکی، قبل از هر چیز یک «جامعه» است، غفلت...

  سال 1998 من یک دانشجوی سال اولی در دانشگاه دیپاو 3 ، کالج کوچک هنرهای لیبرال در ایندیانا 4 بودم . همخانه من که گاهی من به او گیر می دادم ، هنگام ناهار به من گفت  او به کالج آمده است تا در درجه اول یک " شوهر خوب " پیدا کند.در اثر این شوک نزدیک بود که ساندویچ مرا خفه کند . من فرض کرده بودم که مفهوم " خانم مدرک  " یادگاری از دوران والدین من بود  - اگر از زمان پدربزرگ و مادربزرگم نبود.یقینا  این در راه خانه اقتصادی بزرگ و خوابگاه زنان منع و از بین رفته بود . سال بعد ، من – همراه با مدیرهمکارم ، الیزابت  ا.آرمسترانگ 5 –یک مطالعه پنج ساله قوم نگاری طولی از یک طبقه خوابگاه زنانه در یک گل سر سبد عمومی در مید وست 5به عنوان بخشی از پایان نامه  ام انجام می دادم  ، من...

میزگرد درباره وضعیت دانشگاه های ایران   گسترش نگاه کمّی‌گرایانه به آموزش عالی در سالهای اخیر، مشکلاتی به همراه داشته است که از آن جمله می‌توان به بیکاری فارغ‌التحصیلان، بحران مدرک‌گرایی، تخلفاتی مانند سرقت‌های علمی، فروش پایان‌نامه و مقاله، کم‌رنگ شدن ارزش‌های علمی، بی‌انگیزه شدن هر چه بیشتر استادان و دانشجویان، گسترش بی‌رویه تحصیلات تکمیلی، نگرانی از افت منزلت دانشگاهیان در میان عموم و… اشاره کرد. روزنامه اطلاعات در میزگردی با همراهی دکتر ناصر فکوهی (انسان‌شناس و دانشیار گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران)، دکتر مقصود فراستخواه (جامعه‌شناس و دانشیار گروه برنامه‌ریزی توسعه مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی) و دکتر محمد توکل (استاد دانشگاه تهران و معاون پژوهشی پیشین وزارت علوم) به نقد گسترش کمی‌گرایی آموزش عالی پرداخته است. مدرک‌گرایی یکی از اصلی‌ترین معضلاتی است که در سالهای اخیر بسیار افزایش یافته است. در کنار تب جوانان برای گرفتن مدرک، به نظر می‌رسد دولت‌ها هم به شکلهای مختلف مدرک‌گرایی...

  به کوشش رضا ماحوزی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی داستان ورود دانشگاه به ایران و تأسیس آن و فراز و نشیب‌هایی که در طول تاریخ کوتاه از منظرهای مهم فهم مشکلات و مسایل آن است. فهم چیستی و ماهیت این نهاد مدرن، دانشگاه، مقدمه‌ای اساسی برای فهم و درک مسایل و مشکلات آن است. این نهاد تاریخی جهانی دارد و سابقه‌ای ایرانی. کتاب «دانشگاه؛ تأملات نظری و تجربه ایرانی» مجموعه‌ای از مقالات است که در دو بخش «مفهوم و کارکرد دانشگاه» و «دانشگاه در ایران» گردآوری شده است؛ بخش نخست پنج مقاله و بخش دوم نه مقاله دارد. اولین مقاله بخش نخست با عنوان «پرسش از دانشگاه در سنت فکری آلمانی؛ گذار از پرسش فلسفی به پرسش جامعه‌شناختی» است. نویسنده مقاله، رضا صمیم، در این مقاله بیان می‌کند که در بسیاری از جوامع دانشگاه به‌عنوان نهاد مدرن علم در سیر طبیعی تغییر و تحول پدید آمده و مسئله‌برانگیز...

برخی دانشگاه ها نیاز به رتبه عالی در رشته های ریاضی فیزیک در جهت جذب بیشتر زنان در رشته های مهندسی و علوم حذف کرده اند . زمانی  هلن  اتکینسون در یک سالن سخنرانی  معمولی با 170 دانشجوی مهندسی می گوید به نظر می آید  کمتر از 25 تای آنان مونث می باشد  . از طرف دیگر درهمان  دانشگاه ، همکاران او  در رشته روان شناسی با دریای مشابهی  از چهره های تحت سلطه یک جنس روبروست و بجز اینکه در این  مورد  مردان  هستند . اتکینسون ، رئیس بخش مهندسی در دانشگاه لستر((Leicesterو رئیس کمیته مهارت و تحصیلات در در آکادمی ساطنتی مهندسی ( Royal Academy of Eng)، می گوید ، در سراسر کشور نسبت تحصیل زنان در رشته مهندسی بطور خزنده رو به افزایش است – اما فقط بطور خزنده .- از حدود 12% در سال 2008 تا 15% در سال 2015. در موضوعات دیگر توازن دقیقا اریب ...