پژوهشهای فرهنگی مدرن در ایران شهر تهران، چنین شهری بود ؛ چه رسد به شهری مانند اصفهان که چنانچه دیده شد، فاقد تجربه مجادلات و تنش مشروعه خواهان و مشروطه طلبان مترقی بود. تهران، شهری بود که در سراسر دوران نهضت مشروطه تا قبل از به توپ بستن مجلس ، مردمش ـ با وجودِ خشونت هایی که در گفتگوها میتوانست وجود داشته باشد ـ ، خود نیز از گفتگو کنندگان بودند . و بدین ترتیب میتوانستند تا حدی (مسلماً بدون دستیابی به تأملات انتقادی)، با اندیشه های «متفاوت» مواجه شوند، و از این امکان برخوردار شوند که از نحوه تفکرات سنتی ای که سالیان سال ذهن شان را پر کرده بود ، حتی به طور موقت اندکی فاصله گیرند و با شکل دیگری از اندیشه روبرو شوند . ضمن آنکه در برابر محرومیت ها و رنجهایی که داشتند اکنون ولو بسیار اندک می توانستند به حقوق اجتماعی خود واقف شوند...
