فیروزه محسینی (محسنی) چکیده: با توجه به شرایط محیطی و جغرافیایی گیلان، افسانه ‏ها جایگاه ویژه‏ای در ساختار فرهنگی مردم گیلان دارد. از جمله‏ این افسانه‏ ها، خاتون چهارشنبه ‏سوری ا‏ست که نقش برجسته‏ای در فرهنگ بومی گیلان در گذر زمان ایفا کرده و آداب و رسوم ویژه‏ای در شبی آیینی به خود اختصاص داده است. از این‏ رو آیین یاد شده هر ساله توسط آن‏ها تکرار می‏ شود. در مقاله حاضر ضمن بیان افسانه‏ خاتون چهارشنبه‏ سوری، به نمادشناسی و اسطوره‏ شناسی آن اشاره می‏ شود. سپس نظریه‏ های مربوط آن مورد پژوهش و بررسی قرار می گیرد، و بر اساس نظریه‏ الیاده که نمونه‏ هایی از تمامی اعمالی آیینی، تحت عنوان صور مثالی توسط خدایان و اساطیر انجام شده و انسان کنونی به تکرار آن‏ها می‏ پردازد، مورد تحلیل قرار می گیرد. این مقاله، با هدف بررسی مفاهیم اسطوره‏ای و نمادین افسانه‏ خاتون چهارشنبه ‏سوری، آیین‏ها و باورهای...