با تأکید بر گفتمان عقب‌ماندگی نزد روشنفکران ایرانی چکیده جریان روشنفکری در ایران را می توان از زمان آشنایی ایرانیان با غرب بواسطه سفرنامه هایی دانست که نخستین بذر تجددخواهی را در قالب دریافت سبک نوینی از زندگی در حیات اجتماعی و سیاسی ایجاد کردند که تا پیش از آن ایرانیان با آن آشنایی نداشتند.ایرانیان از همان آغاز هرچه بر شناخت سطحی خود از غرب بدون آگاهی از زمینه ها و تفکر موجود در جامعه غربی وسعت بخشیدند در نوعی فرایند شرق شناسانه بر عدم توسعه خود واقف شدند و آن را در مقابل آرمانی دانستن فرهنگ غربی تقویت کردند. تفکری که به موجب آن برخی از مصلحان اجتماعی و حکومتی سعی کردند تا آن را بواسطه برخی از اصلاحات در حوزه های مختلفی عملی سازند که راه‌حل پیشنهادی آنها چیزی جز غربی شدن و انتقال مدرنتیه غربی در قالب ظواهر نبود. با تولد روشنفکر ایرانی در دوره مشروطه فرایند...

‌مقدمه: مدرنیته مفهومی است که مرزهای آن ناروشن و درون‌مایه آن در آمیخته با احساس است. به سادگی نمی‌توان این مفهوم را در رده مفاهیم علمی، فلسفی، سیاسی، اقتصادی، هنری یا تاریخی دسته‌بندی کرد (وبر، 1369: 11). مفهوم مدرنیته در مسیر تاریخی خود، با مسئله تغییر شکل شهرها و رشد شهرنشینی و پیدایش نهادهای جدید اجتماعی، حضور مردم در عرصه های مختلف و ایجاد نظامهای قانونی همراه شده است. به تعبیری رساتر، شهر همچون جلوه‌گاه مدرنیته یا دستور عمل پنهان مدرنیته بروز و ظهور یافته است (جابری‌مقدم: 1384: 25-24). شهر، هم خاستگاه اصلی مدرنیته است و هم قهرمانش؛ هم دستورالعمل پنهان مدرنیته است و هم ایینه تمام‌نمای آن. در شهر است که مدرنیته به بالندگی می‌رسد و در عین حال، مدرنیته است که شهر را جلوه‌گاه خود می‌سازد. (جابری مقدم، همان: 156). اولین قانون اساسی ایران حداقل در دو زمینه ی اصلی، به شهر و به بناهای شهر توجه میکرد:...

با تأملی انتقادی در خرد معاصر ایرانی و طرح توسعه در ایران چکیده فرض اصلی در این مقاله آن است که یک خصیصۀ دیرنده و پاینده، همواره در انسان شناسی وفرهنگ ایرانی به نحوی از انحا وجود داشت وآن بینانیت بود. گوناگونی وترکیب عناصر حاصل این وضعیت «بینا» بود. در فرهنگ ایرانی، رنگین کمانی از ترکیب عناصر سرزمین های دیگر به هم می رسید. این خصوصیت مرکزی در فرهنگ ایرانی که به نظر می رسد برای ما هم مسأله و هم راه حل بود، با توسل به فلسفۀ میان فرهنگی و آرای اشتنگر، مال، والدنفلس، اُهاشی، کیمرله و وایمر توضیح داده شده است. حقیقت بسیار پهناور و منبسط است و اینجا و آنجا یک تقریر ناتمام است. حقیقتی ناب، در انحصار یک فرهنگ نیست و در هر فرهنگی، حضوری از بیگانه هست. حقیقت نه در یک ذات یگانه و ثابت ، در ربط و تماس و پیوند قابل پی جویی...

کاوه بیات خلیل ملکی یکی از معروف‌ترین چهره‌های سیاسی ایران معاصر است. چهره‌ای که فعالیت‌های سیاسی خود را از اوایل دهة 1310 شمسی، از دورة دانشجویی در اروپا آغاز کرد. بعد از مراجعت به ایران در سال 1316 به دلیل عضویت در گروه 53 نفر زندانی شد و بعد از فروپاشی حکومت رضاشاه در شهریور 1320 و باز شدن فضای سیاسی کشور در زمرة سران حزب تودة ایران در آمد. شهرت اصلی او ـ به تعبیر دوستدارانش یا سوء شهرت اصلی او به تعبیر مخالفانش ـ از لحظه‌ای آغاز شد که در پی فروکشیده شدن حزب توده به نقش یک مهرة بی‌اختیار سیاست خارجی شوروی در ایران در فاصلة ماجرای نفت شمال تا ظهور و سقوط دو حکومت دست‌نشاندة مسکو در تبریز و مهاباد در اواسط دهة 1320، در مقام نقد این تجربة تلخ برآمد و درنتیجه از حزب توده و نوع نگاهی که وابستگی‌هایی از آن نوع را پیش...

موسسه انسان شناسی و فرهنگ، صد و سی و چهارمین نشست از یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ (دوره پنجم) خود را در تاریخ یکشنبه 8 بهمن 96 با عنوان «فلسفه و فرهنگ» برگزار می کند. در این نشست آقای دکتر رضا ماحوزی (عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی) درباره «کانت، فرهنگ و مسأله تحول در ایران معاصر» و آقای دکتر عبدالله صلواتی (عضو هیات علمی دانشگاه تربیت دبیر رجایی) درباره «امکانات درونی فلسفه ملاصدرا و مسالۀ فرهنگ» سخنرانی خواهند کرد انسان شناسی و فرهنگ از همه علاقه مندان دعوت می کند که در این نشست حضور یابند. ورود برای همگان آزاد است.   لازم به ذکر است که ساعت برگزاری نشست یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ به 15:00 ال 17:30 تغییر کرده است. مکان و زمان نشست: تهران- خیابان ولیعصر- خیابان دمشق- پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات یکشنبه  8 بهمن 1396- ساعت 15:00 تا 17:30