پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دودانگه   حرکت‌ انقلابی آیا شهر و انقلاب به یکدیگر پیوسته‌اند؟ ابتدا بگوییم که انقلاب‌ها اغلب زمانی که خودانگیختگی خود را از دست می‌دهند، زمانی که شور و هیجان شهری در آن‌ها از میان می‌رود، می‌میرند: این خطری است که یک انقلاب به ظاهر پیروزمند را تهدید می‌کند و آن را از میان می‌برد: انقلاب ظاهراً در یک شکل نهادی قاعده‌مند می‌شود؛ اما در واقع عادت‌ها جایگزین [جشن‌های انقلابی] می‌شوند و دیگر از شادمانی‌های جشن‌ها[ی انقلابی] خبری نیست و همه چیز به جایی دیگر، به دور از نگاه مردم می‌رود. این دقیقاً چیزی است که از ابتدای انقلاب به آن ضربه می‌زند:  تبلیغ زندگی سیاسی. شکی نیست که رهبران جدید می‌توانند در  مجالس، در بناها گرد هم آیند یا در محاکم حضور یابند. اما شهروندانی که آزادانه به درون این مکان می‌روند نیز می‌توانند تصمیمات آن رهبران را تشویق کنند یا به سخره...

احمدرضا بلیغ شواهد حاكی از این است كه سابقه ی حاشیه نشینی در ایران به سال های 1300 بر می گردد. پدیده حاشیه نشینی از نیمه ی قرن 19 به شدت توسعه یافته و در سال های اخیر به بیش ترین حد خود رسیده است چرا كه پایین بودن درآمد در روستاها و نبودن فرصت های اشتغال در جریان حركت روستائیان به شهرها، رشد سریع جمعیت شهری و كمبود مسكن روز به روز  نمایان تر شده و تعداد جمعیت حاشیه نشینان افزایش یافته است. به دلیل گرانی غیر متعارف زمین شهری در كلان شهرها به خصوص تهران هیچ راهی جز ظهور قارچ گونه و شتابان حاشیه نشینی شهری باقی نمی ماند. منطقه واحدهای مسکونی رو به ویرانی، فرسوده با تجهیزات ناقص در حاشیه شهرها، تسلط فرهنگ فقر در منطقه، جدایی گزینی توده ای مردم روستایی از جامعه شهری، شهرک های چسبیده به شهر با مواد و مصالح کم دوام ساختمانی،...

- هدایت مردم به زیرزمین به بهانه عبور و مرور راحت‌تر ماشین‌ها!؛ این اولین نکته‌ای است که می‌توان از چهره تازه مناطق مرکزی شهر تهران مثل چهارراه ولیعصر دریافت کرد. تغییر شکل این فضاها تا چند حد می‌تواند بر حافظه جمعی ما اثر بگذارد؟ مساله حرکت در شهر و اصولا طراحی ریخت شناسانه شهر، همیشه افزون بر مسائل کارکردی و صرفا مهندسی بسیاری از سازوکارهای دیگر اجتماعی را نیز به همراه دارد. بحث خاطره ، هویت و رابطه باشهر که نیازهایی اساسی برای ایجاد شهری سالم هستند، از این جمله‌اند. شهروندان و شهرنشینان برای آنکه بتوانند با شهر رابطه ای سالم داشته و احساس هویت و تعلق بکنند و از آن بالاتر احساس «آسایش» در آن شهر داشته باشند، باید بتوانند از هویتی شهری برخوردار شوند که خود در چرخه ای مهم با هویت شهر قرار می گیرد. حال اگر شهر، دارای هویت نباشد یا این هویت از نوع منفی...

مطالعه‌ای در شهر نجف‌آباد اصفهان  فائزه رودگرصفاری واحد انسان‌شناسی شهری تابستان ۱۳۹۶ مقدمه فضای شهری در ایران به علت دینی بودن ساختار سیاسی، به گونه‌ای است که در آن بسیاری از فضاهای قدسی، نهادمند و وابسته به حاکمیت هستند تا حاکمیت به واسطه آنها بتواند ایدئولوژی خود را بازتولید کند و مردم را ذیل این ایدئولوژی یکدست سازد. این در حالی است که فضای سکولار شهری به‌خاطر گذار شهر جدید به‌دنیای مدرن، به‌موازات فضای قدسی درحال گسترش هر چه بیشتر است. مردم در برخورد با فضاها، آنگونه عمل می‌کنند که به آنها امکان تداوم زیستن در آن فضا داده شود. آنها در فضاهای قدسی‌ آنگونه که خودشان به آن مشروعیت می‌دهند رفتار می‌کنند و در زمان‌هایی که خود بخواهند با فضای آن رابطه برقرار می‌کنند. فضای روزمره غیرقدسی است و آنچه فضای قدسی را به مرکزیت توجه می‌آورد، زمان است؛ زمان روزمره زمانی سکولار و غیرقدسی است و زمان قدسی...

  بگذارید تصویری از تصاویر شایگان از شهر اصفهان را ابتدا وصف کنم و سپس آن را دوباره از نو زنده کنم: ---------------------------- شایگان بناها و فضاهای معمارانه شهری همچون اصفهان را به شکل «مدینه ای تمثیلی» و «محیط ظهور صور معلق»، به نحوی مشاهده و ادراک میکند که در همه حال،تمام بناها و سازه هایش از «حیاط منزل (و) مدرسه (و) مسجد (و) خیابانهای پوشیده این شهر (و) داخل میدانش» روبه سوی «فضایی معلق» دارد و لذااین حس فضایی را در ما ایجاد می کند که «آدمی همیشه در اندرون [این بناها] قراردارد» (شایگان، [1392]1990: 8 - 107) و «بدون انحلالِ استمرارِ [بودنش در اندرون این فضاها]، همواره از یک فضای بسته به فضای بسته دیگر، گذار» می کند (شایگان، 1990 به نقل از استیرلن، 1976: 8 - 107). و این در اندرون این فضاها بودن، همان طی کردن «زمان انتظار» توسط نظرباز و گردشگر شهر اصفهان است به...

پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دودانگه [به نظر می‌رسد] چون در شهر همه اشیا و همه ساختمان‌ها دارای سرنوشتی معلوم هستند و به دست انسان‌ها ساخته شده‌اند، کافی است تنها بدانیم که هدف از بنا کردن آن‌ها چه بوده است. شناخت یک بنای عمومی تنها در شناخت مصرفی که برایش پیش‎بینی شده خلاصه می‌شود: شباهتی میان وضع این بنا و حضور [اتفاقی] یک تخته سنگ در میانۀ یک دشت نیست.وانگهی انسان‌ها همه جا تلاش کرده‌اند این کاربردها را بر اشیا حک و درج کنند. شهر، آکنده از آفیش‌ها و نشانه‌هایی است که ما بی‌وقفه آن‌ها را می‌خوانیم، «خواربارفروشی، داروخانه، معاملات ملکی...»، ما فهرست غذای رستوران‌ها و قیمت ها را می خوانیم،می‌خوانیم که باید از چمن‌ها محافظت کرد و بر آن‌ها قدم نگذاشت، میخوانیم که این یا آن خیابان یک طرفه هستند (چرا که علایم راهنمایی و رانندگی که از قوانینی سخت و الگووار پدید آمده‌اند، دائماً در شهر...

  بخش سوم کتاب با عنوان «اجرای طراحی شهری» چهار فصلِ فرایند توسعه، فرایند کنترل، فرایند معرفی طرح ها و طراحی شهری کل‌نگرانه را شامل می شود. آگاهی از فرایند توسعه بویژه درباره تعادل بین هزینه و منفعت کارها به طراحان شهر کمک می کند تا درک عمیقتری هم از زمینه محل عملیات خود و هم از نیروهای مؤثر بر فرایند بدست آورند. سیاستها و پیشنهادهای طراحی و پروژه ها از همین فرایند سرچشمه می گیرند و اجرا می شوند. طراحان شهری که فاقد این آگاهی و درک صحیح آن هستند باید خود را از این نیکبختی بهره‌مند سازند. به علاوه چون آنها غالب اوقات به منظور طراحی مورد نظر خود، به بحث و ارائه دلیل برای انجام طراحی و کیفیت بهتر نیاز دارند، از این رو استدلال آنها در صورتی می تواند قانع کننده تر و مؤثرتر باشد که برایند آگاهی هایشان ناشی از فرایند مزبور باشد. در فصل...

لوفبور در مقاله‌ای با عنوان بازتاب‌هایی بر سیاست‌ورزی فضا در سال 1976 عنوان می‌کند که سیاست‌ورزی فضا وجود دارد چرا که فضا سیاست‌ورز است (Lefebvre et al.1976). برای او سیاست‌ورزی فضا وجود دارد نه‌تنها به دلیل این‌که فضا سیاسی است بلکه به دلیل این‌که فضا سیاست‌ورز است. معادل کردن فضا با سیاست‌ورزی تنها راه فهم رابطه فضا با سیاست‌ورزی است. چرا که سیاست‌ورزی از طبیعت تعارض‌گونه و ستیزگونه فضا نشأت می‌گیرد (برای مطالعه بیشتر نگاه کنید به Dikeç, 2012).  در زبان فارسی واژه سیاست را معادل Policy به کار می‌برند که بیشتر معطوف بر اصول و برنامه‌هایی است که روابط انسانی را سازمان می‌دهد. اما واژه‌ای که مفهوم عمیق‌تری دارد Politics است که به تئوری و فرآیندهای سازمان‌دهی روابط انسانی تکیه دارد که در این‌جا من آن‌را سیاست‌ورزی معنی می‌کنم. شهر به‌عنوان یک زیستگاه انسانی در حوزه سیاست‌ورزی اهمیت بسیاری پیدا کرده است چرا که ما در عصری زندگی می‌کنیم...

  سجاد مهدیون بابل یکی از شهر های مهم و تاثیرگذار در تاریخ طبرستان است که بواسطه حضور اقتصادی پر رنگ ، قرارگیری در مسیرهای بازرگانی شرق مازندران و بازارهای هفتگی پایه ریزی شد و امروزه نیز از ثبات فرهنگی با تکیه بر جمعیت بالا برخوردار است . بابل در حال حاضر از قطب های دانشگاهی، پزشکی و کشاورزی استان نیز به شمار می آید . این شهر در پیش از اسلام به نام مه میترا بوده ( که شواهدی از وجود آیین مهر و میترائیسم پیش از ظهور اسلام نیز در این منطقه دیده می شود) که بعدها پس از گرایش اسلام به نام مامطیر تغییر نام یافت. به موجب روایتی از دمرگان در آن منطقه هفته بازاری تشکیل شده که بعدها به بار فروش ده تغییر نام یافت. و نقطه ای برای عرضه کالاهای نواحی گوناگون مازندران و  ایران شد .این نقطه هسته اولیه شهر بابل می باشد....

بخش دوم کتاب «ابعاد طراحی شهری» نام دارد و مباحث مرتبط با طراحی شهری را در قالب ابعاد ریخت‌شناسی، ادارکی، اجتماعی، بصری، عملکردی و زمانی مطرح می کند. فصل مرتبط با بعد ریخت شناسی شامل سه زیرفصل است و نحوه شکل‌گیری و تعیین محدوده فضای شهری را مورد بررسی قرار می دهد. بر اساس مفاهیمی که در کتاب به آنها اشاره شده دو نوع سیستم فضای شهری "سنتی" و "مدرن" وجود دارد. "فضای شهری سنتی شامل ساختمانهایی است که جزئی از بلوک شهری محسوب می شوند در حالیکه فضای خارج را بلوکها محدود و محصور می کنند. فضای شهری مدرن عموما شامل ساختمانهای منفرد است که در فضاهای باز شهری قرار دارند" (ص 117). در این فصل پس از پرداختن به فضای شهری مدرن، نوعی بازگشت به سوی فضای شهری سنتی مطرح می شود. در تقابل با حرکتهای مدرنیستی و طبق الگوهای جدید توسعه، حرکتهای جدید در طراحی شهری علاقه...

تفکیک محیط زندگی به عرصه های خصوصی و عمومی از مؤلفه های کلیدی است درباره ی اینکه چگونه اجتماع خود را سازماندهی کنیم. این تقسیم بندی از قدیمی ترین سکونتگاهها تا کلانشهر های کنونی، قابل مشاهده بوده است؛ تقسیم بندی که هم ارتباطات اجتماعی را منعکس می کند و هم به آن شکل می دهد. اما این تقسیم بندی ساده و صرفا متضاد نیست بلکه طیف وسیعی را در بر می گیرد که دامنه ای از خصوصی ترین تا عمومی ترین عرصه های جامعه و فضای شهری، است. در واقع نحوه ی تفکیک فضا و همینطور رابطه بین عرصه های عمومی و خصوصی انعکاسی از روابط اجتماعی بوده وشاخص چگونگی و نحوه ی سازماندهی اجتماع است. بنابر این تفکیک فضا و اجتماع به عرصه های عمومی و خصوصی بر حالت روحی افراد تأثیر می گذارد، به رفتاری وی نظم می بخشد و ساختاری با دوام بر جوامع بشری و فضاهایی...

    صد و شانزدهمین نشست یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ با عنوان کودک و آسیب پذیری اجتماعی برگزار خواهد شد. در این نشست که در دهم اردیبهشت ماه برگزار می شود خانم دکتر مروئه وامقی ( روانپزشک و استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی) درباره «ارزیابی وضعیت کودک خیابانی شهر تهران» و خانم مهرناز عطاران (کارشناس ارشد طراحی شهری و فعال اجتماعی) درباره «مسائل و چالش‌های کودکان آسیب پذیر در فضاهای شهری» سخنرانی خواهند کرد. در این نشست فیلم «چیزی شبیه زندگی» اثر آقای عابس برهان نمایش داده خواهد شد. نشست راس ساعت 16 آغاز شد و ورود برای عموم آزاد است. زمان: 10 اردیبهشت 1396 ساعت 16 تا 19 مکان: خیابان ولیعصر نرسیده به میدان ولیعصر خیابان دمشق پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات  

سخنران: دکتر هادی خانیکی به باور من گفتمان را نمی‌توان ساخت، بلکه گفتمان مفهومی است که خودش شکل می‌گیرد. از این روی واژة گفتمان‌سازی را درست نمی‌دانم. برای من سؤال است که این شعر ایرج میرزا در وصف خراسانی‌ها مدح است یا ذم: برادرجان خراسان است اینجا/ سخن گفتن نه آسان است اینجا خراسان مردمی باهوش دارد/ خراسانی دولب، دَه گوش دارد. اگر از افق‌های متفاوت اما همسوی من و دکتر کاظمی به این شعر نگاه کنید، هوش خراسانی، نوعی عقلانیت ابزاری است که می‌فهمد چرا نباید حرف بزند و بیشتر باید گوش کند. نه به این معنا که حرفی برای گفتن ندارد، بلکه به این دلیل که فضای مناسب و مطلوب گفت‌وگو، خصوصاً گفت‌وگوی انتقادی شکل نگرفته است. از همین زاویه، پیشنهاد می‌کنم که وجهی از گفت‌وگوهای دوستان در زمینة شناخت ویژگی‌های شهر مشهد با رویکرد «نگاه از درون» باشد؛ یعنی زیست‌هایی را که در گذشته در این شهر...

  «زندگی روزمره» مفهومی است که در یکی دو دهه‌ی اخیر وارد گفتمان علوم اجتماعی شده است. زندگی روزمره اشاره به  کنش‌ها و تجربه‌هایی دارد که مردمان شهر در طول شبانه روز و در تعامل با فضاهای شهری پیرامون خود دست به تجربه‌ی آن‌ها می‌زنند. فضاهای شهری بستر چنین تجربه‌هایی هستند. فضاهایی چون خیابان‌ها (برای قدم‌زدن)، پاساژها و مال‌ها (برای قدم‌زدن، تفریح، خرید و...)، کافه‌ها و فضاهای دیگر از جمله‌ی فضاهایی هستند که بیشترین تمرکز بر مطالعه‌ی زندگی روزمره بر آن‌ها متکی بوده است.  شهرهای مدرن، در ساختار و سازمان فضایی خود در نهایت نظم کارکردی قرار دارند. به این صورت که انواع مختلف فضاهای شهری (فضاهای مسکونی، فضاهای اقتصادی، فضاهای تفریحی و...) به نحوی در ترکیب و سامان کلی شهر جای‌گرفته‌اند که کارکردهای مختلف شهر در بهینه‌ترین شکل ممکن تحقق یابد. با این حال، همچنان می‌توان شهرهایی را یافت که هرچند به این سمت پیش می‌روند لیکن عناصری را...

  Vereno Brugiatelli چکیده: امروزه ما شاهد هرچه پهن‌تر شدن فضاهای شهری و ایجاد "شهرهای گسترده"ای هستیم که علاوه بر عواقب زیان‌آور برای مکان و محیط‌زیست، به‌طور کامل نسبت به قلمرو خود بیگانه شده‌اند. این وضعیت اغلب از طریق ایجاد اختلال در چرخه‌های طبیعی، ایجاد آلودگی، بی‌ثباتی اقلیمی (آب و هوایی)، از دست رفتن هویت و پیچیدگی‌های مکان-فرهنگی و همچنین از هم گسستنِ رابطه متقابل بین انسان و محیط اطراف اثرات مخربی بر انسان و چشم‌اندازهای محیطی داشته است؛ بنابراین بازسازی یا اصلاح فضاهای شهری باید از طریق فرآیند "بازقلمروسازی" در جهت تولید دوباره مفهوم قلمرو و محیط‌زیست و تبدیل بی‌مکان به مکانِ واقعی حرکت کند. کلمات کلیدی: بی‌مکان؛ مکان؛ سوء شناخت، سردرگمی، رابطه متقابل Keywords: Non-places; Places; Misrecognition; Disorientation; Mutual relationships. ۱.مقدمه: شهرهای مدرن با " شاخه‌ها‌ی شهریِ"‌روزافزون و بدون توجه به ویژگی‌های فرهنگی و قلمروییِ زمینه و حتی بدون کمترین توجهی به چشم‌انداز محیطی گسترش می‌یابند. این شهرها...

رنتزو پیانو رنتزو پیانو (زاده 1937) معمار ایتالیایی، تا کنون جوایز بسیار زیادی رابه خود اختصاص داده است؛ از جمله جایزه سلطنتی توکیو (1995)، جایزه پریتزکر (1998) و جایزه سونینگ  (2008). پیانو همکاری های مهمی با  با ریچارد راجرز و پیتر رایس  داشته است. با راجرز  او موفق به  گرفتن پروژه مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو پاریس شد و  با  رایس «آتلیه پیانو و رایس» را راه اندازی کرد. در سال 1981،  پیانو  «کارگاه ساختمان سازی رنتو پیانورا تاسیس کرد.  مرکز فرهنگی ژان ماری جیبائو در کلدانی نو آنچه سبب شده است که شهرهای ما امروز چنین شاهد آشفتگی باشند و حومه هایی در آنها ایجاد شود که غیر قابل  تحمل هستند، در  تفکری ریشه دارد که می خواهد به هر قیمتی  به سوی رشد و توسعه بی پایان برود. ما ساختمان هایی به پا کرده ایم و نه  ساختارهایی  که یک جامعه بتواند درون آنها  زندگی کند و به خود...