پژوهشهای فرهنگی مدرن در ایران تأملی بر ورودی تخلافات مجلس و تقلبات انتخاباتی در حکومت مشروطه و حکومت رضا شاه (قسمت دوم) بهار این وضعیت را که در آن ایام هیچ ربطی به شرایط واقعی ایران نداشت، «تقلید صرف» اعلام میکند؛ که بازدهیِ آن، به جای هموار کردن مسیر و گذرهای دموکراتیک در ساختار مشروطیت که هنوز در آن ایام نیازمند مراقب و حفاظت از دستاوردهای بالفعل و بالقوه اش بوده ،  به اتلاف انرژی و در دام حاشیه افتادن ها میدیده است ؛ حتی اگر در بهترین حالت، این طور تصور کنیم که بهار در راهکارهای برخی از  احزاب چپ و اصلاح گرا ، مسیر منحرف شده ای را می دیده است که راهی به واقعیات در زندگی روزمره نداشته  ، چیزی که در صورت وجودش می شد آرام و به تدریج دموکراسی را وارد قلمرو عمومی کرد و بدین ترتیب آنرا برای همگان (حتی عوام و روستائیان )...

  پژوهشهای فرهنگی مدرن در ایران ب . کامیابی های سردار سپه در زمان سرکوب جنبش جنگلی ها ، مسئولیت عملیاتی به طور کامل با رضا خان بود،  وی هم به پشتگرمی پیمان نامه دوستی با دولت شوروی ـ که اطمینان خاطر داشت، ارتش سرخ، جنگلی ها را تنها خواهد گذارد ـ  و هم برای نشان دادن توانایی خود و دستیابی به وجهه لازم، قبل از هر کاری ، جنبش جنگل را سرکوب کرد . بهار گزارش تأسف  باری دارد، از پشت کردن نیروهای سرخ به جنبش جنگلی ها : «رفیق روتشین در تهران با سیاسیّون ملی و دولتی گرم گرفته بود و امیدوار شده که قرارداد روس و ایران به همین زودیها از مجلس خواهد گذشت و عملیات دیپلماسیِ وی در ایران آغاز خواهد شد ـ بنابراین از مساعدت جدی دولت شوروی با انقلاب [و انقلابیونِ] گیلان، ساعت به ساعت می کاست ـ چنانکه به تاریخ سرطان [تیر ماه]...

  انسان شناسی و فرهنگ به اطلاع علاقه مندان می رساند که نهمین نشست از دوره ششم سلسله نشست های یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ (نشست 152) را با موضوع «صد و ده سال فراز و فرود یک بنگاه خانوادگی» با سخنرانی آقای دکتر علی اصغر سعیدی (جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) برگزار می کند. این سخنرانی همراه با نمایش تکه هایی از فیلمی است که در این باره ساخته شده است. زمان نشست : یکشنبه 25 آذر 97 ساعت 16 تا 19 مکان نشست: خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان ولیعصر، خیابان دمشق، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تصویر پوستر: ورود اولین چرخ خیاطی به ایران  

مجتبا پورمحسن نگاهی اجمالی به زندگی رضاخان پهلوی، از زمانی که در آلاشت متولد شد تا روزی که جسدش را به خاک سپردند؛ جالب آنکه هنوز مشخص نیست قبر او کجا قرار داد آغازین روزهای اردیبهشت سال جاری، یک عکس عجیب در شبکه‌های پیام‌رسان موبایلی دست به دست شد که زیرش نوشته شده بود: «کشف جسد مومیایی‌شده رضاشاه در شهر ری» از آن‌جایی که خبرهای جعلی در شبکه‌های مجازی زیاد پیدا می‌شوند، یک روز اول پس از انتشار این تصاویر هیچ مقام رسمی واکنشی به خبر نشان نداد. در کشور ما که هنوز شایعه قوی‌ترین رسانه است، به‌سختی می‌توان خبرهای عجیب را زود باور کرد اما باز هم در کشور ما از آن‌جایی که مردم اعتقاد دارند «تا نباشد چیزکی، مردم نگویند چیزها» کشف مومیایی منتسب به رضاشاه به یکی از معماهای مورد علاقه مردم تبدیل شد و از آن روز بود که سیل تاییدها و تکذیب‌ها به رسانه‌ها جاری...

رعنا توتونچی- ریحانه رنجکش کافه ها از جمله فضاهایی هستند که می توان با بررسی آنها میان اندیشه تاریخی، معماری، حوزه اجتماعی و فلسفی جامعه در یک زمان خاص پیوند ایجاد کرد. کافه ها بخشی از زندگی شهری اند، محیطی که می توان با بررسی آن به کشف زندگی اجتماعی پرداخت. کافه، یعنی آن نوع فضای عمومی که احتمالا ورژن های ابتدایی آن را می توان از حدود دهه ی 30 خورشیدی در شهرهای بزرگ ایران سراغ کرد، توسعه مدرن یا روزآمد قهوه خانه های سنتی ایرانیست. توسعه، یعنی کافه، قهوه خانه سنتی را ارتقا داده و تصحیح و تکمیل کرده است. کافه، اقشار بیش تری از مردم را به خود راه می دهد؛ تابوها شکسته می شود، زن ها که تقریبا جایی در قهوه خانه سنتی نداشتند، بالاخره به کافه ها می آیند و اقشار فرهیخته تر مردم هم در کافه ها حضور می یابند. 90 سال قبل، در...

مجید رُهبانی اسم شب، سیاهکل: جنبش چریک‌های فدایی خلق از آغاز تا اسفند 1349. انوش صالحی. تهران: نگاه، 1396. 446ص. دربارة تاریخ یکصدسالة گرایش چپ ایران منابع و «مواد خام» بسیار است اما تاریخ‌نگاریِ مستند، روشمند و انتقادی بسیار کم صورت گرفته است. این وضعیت دلایل مختلفی دارد. مهم‌ترین آن، سرکوب سیاسی و عمدتاً مخفی‌بودنِ فعالیت گروه‌ها و محافل چپ، به‌جز در چند دورة کوتاه، و درنتیجه، میسر نبودن تدوین تاریخچة این فعالیت‌هاست. به آن باید افزود دوره‌هایی از زندگی پُرخطر چریکی را، که در خانه‌های تیمی و تهدید دائمیِ پلیس و ساواک سپری می‌شد و به‌طبع مجال پرداختن به چنین «تفنّن»هایی نبود. عامل دیگر، «تازه» و «زنده» ‌بودن موضوع بحث است که ظاهراً بنا نیست به این زودی‌ها به تاریخ بپیوندد. از ماجرای سیاهکل تقریباً نیم‌قرن گذشته است، اما همچنان دستمایة مجادلات سیاسی است و ابزاری برای تأیید یا تکذیب یک جریان و بازماندگان آن، حتی اگر هیچ‌کدام دیگر...