نوشته: جان راب (John Robb) ترجمه: سمانه کاظم نیا (کارشناس باستان شناس)   پایه همه تئوری های مرتبط با گذشته به طور ضمنی برخی مفاهیم ماهوی انسان است :چرا انسان اینگونه رفتار می کند وارتباط رفتار ما با محیط اجتماعی و فیزیکی ما چگونه است؟. به عنوان مثال در دیدگاه تاریخ فرهنگی(Cultural history) انسان در مرحله اول اقدام به تکثیر سنت های فرهنگی خاص خود می کند،در دیدگاه کارکرد گرا واکنش انسان ها به شرایط محیطی برای به حداکثر رساندن شانس زنده ماندن است .این مفهوم اگرچه معمولا بیان نمی شود، بدیهی است ، مفهومی که در واقع پلی است برای درک گذشته و به ما اجازه می دهد که روابط اجتماعی و تغییر در رابطه با سنت های فرهنگی ، تغییرات زیست محیطی وغیره را تفسیر کنیم . به صورت کلی، تئوری عاملیت در باستان شناسی راهکاری است برای مدلسازی از عامل انسانی ، مدلی که شناخت آثار و...

ترجمه و تلخیص سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحدد یا یونسکو، در طول دوران فعالیت خود در حوزه سواد اقدامات مهمی را در سراسر دنیا  ارائه داده است. یکی از مهم ترین اقدامات یونسکو در این حوزه، ارائه تعاریف مختلف از مفهوم سواد و طرح ریزی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی آن است. سازمان یونسکو با معرفی و برگزاری زمانبندی های چندساله، پروژه های دهه سواد (Literacy decade) را هر چندسال یکبار به تناوب برگزار کرده است. یکی از مهم ترین این برنامه ها در دهه 1975 میلادی و با سمپوزیوم بین المللی پرسپولیس (Persepolis Symposium) در ایران برگزار شد که در طی آن مفهوم سواد به معنای توانایی صرف خواندن و نوشتن با کارکرد تولید نیروی کار انسانی ماهر جهت فعالیت های اقتصادی به چالش کشیده شد و این معنا از سواد را به شکلی بنیادین متحول کرد. در بیانیه رسمی این سمپوزیوم اعلام شد که دیگر سواد توانایی...

  معادل انگلیسی جنسیت gender  منسوب به قرن چهاردهم میلادی است. این اصطلاح از واژه قدیمی gendre در فرانسه (که امروز به صورت genre درآمده) برگرفته  شده و هردوی آنها در واژه لاتینی genus ریشه دارند که نوع، گونه ، اصل و نژاد معنا می‌دهد. این واژه لاتینی برای ترجمه اصطلاح یونانی genos استفاده شده است (1). gen- در یونانی در لغات ترکیبی به معنای تولید کردن (to produce) است. واژه gender از اواخر قرن چهارم به عنوان فعل نیز در زبان انگلیسی استفاده شده و برگرفته از فعل genrer و gendrer در فرانسه و generare  در لاتین است که تولد بخشیدن و تولید کردن معنا می‌دهد.   در واژه نامه‌های امروزی، من جمله وبستر، اولین معنایی که برای واژه gender ذکر شده وضع مرد male یا زن female بودن است. تمایز میان gender و sex برای اولین بار توسط جان مانی (John Money) روانشناس نیوزیلندی در سال 1955 طرح شد: sex...