حسين ابراهيمي ناغاني چکیده گبه از زيباترين دستبافته‌هاي بختياري‌ست كه در خود قابليتهاي بسياري از جمله سادگي و سهولت بافت و نيز از حيث زيبائي و ارزشهاي تصويري منطبق با سليقه‌هاي انسان شهرنشين امروزي كه در فضاي داخلي معماري خود هنوز جائي براي دستبافته‌هاي گستراندني محفوظ داشته است، استعدادهاي چنداني براي عرضه دارد. اين دستبافته شاخص چه خود به عنوان شناسه‌اي معتبر در تبيين ارزشهاي تصويري «هنرقومي» بختياري و چه به عنوان زمينه‌اي مستعد جهت بروز و نمايش مؤلفه‌هاي زيبائي‌شناسانه هنر ايل بختياري حائز اهميت بسزائي‌ست. گبه الگوي ممتاز «هنرقومي» بختياري‌ست. هنري كه در آن هر دستگاه توليدي و هر محصولي به يك محمل جهت ظهور «واقعيت تصويري» ممتاز تبديل مي‌گردد كه البته در كليت خويش داراي وحدتي مثال‌زدني است. پژوهش اخير به شيوة توصيفي-تحليلي به بررسي ارزشهاي بصري گبة بختياري منطبق با معيارهاي «هنرقومي» مي‌پردازد. نيز سعي دارد با تحليل معيارهاي زيبائي اين «دستبافته» با رويكردي تطبيق‌گونه با برخي...

سیری در واژه شناسی سیاسی کلمه «افغان» کشوری به نام «افغانستان» تا قرن نوزدهم میلادی وجود نداشته است. مردم این سرزمین پیش از آن زیر نام «خراسان» و بسیار پیش از این نام در سرزمینی که «آریانا» خوانده می شد، زندگی می کردند. به باور برخی از افغانستان شناسان بومی، این واژه، برآمده از ادبیاتی سیاسی است که دارای بار ارزشی قومی است به نحوی که تمام قومیت های موجود این کشور، از جمله تاجیک ها، هزاره ها، بلوچ ها، ازبک ها، پشتون ها(افغان)، و ... را زیر این نام منشق از یکی از اقوام این سرزمین (یعنی قوم افغان ) قرار می دهد. در این جا به بررسی مختصری از سیر تاریخی ایجاد این نام می پردازیم. کلمه « افغانستان » در لغت به معنای « دولت و كشور افغانان » و یا «کشوری كه تحت سلطنت سلاطین افغانی متحد شده باشد»(1)، از واژه ی « افغان » كه...

  پایِ زندگیِ گلستانی‌ها آبله زده است، آن‌ها چشم انتظار مرهم‌اند گلستانی‌ها هم هر روز دربارة چرایی و چگونگی زندگی حرف می‌زنند و خودآگاه و ناخودآگاه در آن می‌اندیشند. شاید همة تلاش‌های فکری و عملی گلستانی‌ها و ما، در پاسخ به همین سوال ساده باشد؛ «کی پس زندگی خواهیم کرد یا کی زندگی کرده ایم؟» تاریخ انقضای هر «آن» در «آن» واحد تمام می‌شود. شاید اگر زبان قادر نبود، واژة‌ «حال» را ابداع و به جای «لحظة گذشته» جعل کند، آدم‌ها از بزرگی و سنگینی گذشته خفه ‌می‌شدند. مثل بعضی از شعرها و داستان‌ها که سرشارند از خاطره و گذشتة صرف. هم اکنون‌هم گذشت، ساعت جلو رفت و ما باید درباره لحظة گذشته قضاوت کنیم که رضایت بخش بوده یا نه؟ زندگی کرده ایم یا نه؟ ما غیر گلستانی‌ها وقتی دلمان می‌گیرد و به جاده می‌زنیم، سر از آبادی‌های سرسبز و ولایت‌های مه گرفته در می‌آوریم. کنار یک آتش شعله...

شاهرخ مسکوب و داستانهاي شاهنامه بازنشر جلسه نقد و بررسي دو کتاب از شاهرخ مسکوب در مجله «کتاب امروز»/ ميزگردي با حضور مهرداد بهار، ناصر پاکدامن، اميرحسين جهانبگلو، داريوش شايگان، محمدرضا شفيعيکدکني و شاهرخ مسکوب مجله «کتاب امروز» در سال 51 به بهانه چاپ کتابهاي «مقدمهاي بر رستم و اسفنديار» و «سوگ سياوش» هر دو از شاهرخ مسکوب، ميزگردي ترتيب داد که در آن علاوه بر نويسنده، آقايان مهرداد بهار، ناصر پاکدامن، اميرحسين جهانبگلو، داريوش شايگان و محمدرضا شفيعيکدکني حضور داشتند و به نقد و بررسي آثار يادشده پرداختند. در پرونده شخصيت اين شماره کرگدن که به مرحوم مسکوب اختصاص دارد ديديم بيمناسبت نيست که يک بار ديگر اين ميزگرد را منتشر کنيم و در عينحال يادي کنيم از بزرگواراني که در آن جلسه شريف حضور داشتند. ناگفته نماند که متن اصلي بسيار مفصل است که ما براي انتشار مجدد آن را خلاصه کرديم. ناصر پاکدامن: از ميان شخصيتهاي اساطيرييا...

گفتگوی آرش خوشخو و امیر پوریا درباره فیلمهای موسوم به اجتماعی که سهم زیادی در اکران سالانه سینمای ایران دارند ثمر فاطمی شاید بتوان به سادگی گفت که بیشتر فیلمهای امروز سینمای ایران متعلق به بدنه موسوم به سینمای اجتماعی هستند. این روزها که بحث آسیبهای اجتماعی و موضوعات ممنوعه روز به روز در کشور داغتر و «نگو و نپرس»تر شده اند، گرایش فیلمسازان به ساختن فیلمهایی با این موضوعات نیز بیشتر میشود. حالا رقابت میان فیلمسازان برای نوع پرداخت به موضوعات اجتماعی است. یکی از مسائلی که شاید بسیاری از منتقدان به آن اعتراض داشته باشند، ساخت دنیای «واقعیت زده» برای نمایش مشکلات اجتماعی است. چیزی که خیلی وقتها منتقدان با تندی آن را نواخته اند و گفته اند پرداختن به مسائل اجتماعی راههای دیگری نیز دارد. در این شماره از کرگدن با تاکید به دو فیلم «مغزهای کوچک زنگزده» و «شعله ور» با آرش خوشخو و امیر پوریا...

مقدمه زبان و فرهنگ بُن و اساس هر تمدن و فرهنگ، در زبان و سنت زبانی آن ریشه دارد. زبان مأمن و مأوای تمام آن حقایقی است که تجربۀ ما از جهان را صورت بخشیده و نسبت ما با اشیاء را سامان می دهد. زبان ودیعه¬گاه معانی و عواطف بنیادی حیات و ضامن بقاء و تداوم فرهنگها و اقوام و ملل است. زبان نمایندۀ همۀ حیثیاتی است که فرهنگ را از طبیعت در شکل خام و غیرانسانی آن متمایز می سازد و بدین سبب در طرح اساسی مابعدالطبیعه از ارسطو به بعد، فصل ممیّز انسان از حیوان، «نطق» و سخن قلمداد گردیده است. چنانچه در متون مقدس و منزل نیز هستی انسانی با گویایی و سخنگویی او شناخته شده است: خلق الانسان ، علّمه البیان بدین روی تحقق انسان در گرو سخن و زبان است. در واقع انسان جز در بستر فرهنگ و مجال اجتماع ظهور پیدا نمی کند و...

3.مفهوم مکتب در ادبیات موسیقی کلاسیک ایرانی از مرور ادبیاتی که در بخش اولِ این نوشتار آمدمی‌توان دریافت که بحث درباره‌ی مکاتبِ مختلف تنها در مورد سازِ تار و آواز انجام شده است. در دسته‏ای از پژوهش‏ها اساساً هیچ تعریفی برای اصطلاحمکتب‌ ارایه نشده و ویژگی‏های روشنی هم برای طبقه‏بندی‏های ارایه‌شده دیده نمی‏شود. در برخی موارد طبقه‏ بندی‏هایی کلیشه‏ ای و بدونِ ارایه ‏ی منطق و دلیل انجام شده که حتی به صورت پیش‏فرض در برخی دیگر نوشته‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. در برخی از مقالات و یادداشت‌های بالا، اگرچه عناصری برای تشخیص و تفکیکِ مکاتب معرفی شده‏اند اما نتایج‌شان عناصر و عواملِ موسیقاییِ متفاوتی نسبت به آنچه در ابتدا گفته‌اند را نشان می‏دهد. همچنین به‏نظر می‏آید اگر با دلایلی و با توجه به عناصری طبقه‏بندی‏هایی در مکاتب یک ساز صورت گرفته باشد (مثلاً تار) پس می‏توان، با تمهیداتی و با توجه به عناصر تفکیک‌کننده‏ی این مکاتب، این طبقه‏بندی...

دیانا رستمی‌نژادان درس نظریه‌های انسان‌شناسی   کلمات کلیدی: ایزدی‌ها، فرهنگ کردها، ملک طاووس، نظریه چکیده: ایزدی‌ها گروهی کردها هستند  که نظام دینی و فرهنگی آنها غیر قابل تفکیک است که در مطالعات پراکنده دربارۀ ایزدی‌ها این مهم نادیده گرفته شده است. در این مقاله تلاش کرده‌ایم موضوع را مشخص و ورودی‌های نظری، روش‌شناختی و موردی را برای مطالعۀ ایزدی‌ ارائه دهیم.  «دین ایزدی یکی از فرقه‌هایی است که گرایش فراوانی به جشن و سرور و شادی دارند و اعیاد دینی آنها بسیار است» (التونجی محمد، 1380: 204). آئینی بودن ایزدی یعنی گرایش این دین به برگزاری آئین‌های مذهبی مختلف در مقابل اقوال و مناجات‌های شفاهی یکی از مواردی است که قدمت و صالت آن را نشان می‌دهد.  این موضوع دربارۀ اساطیر ایزدی‌ها نیز صدق می‌کند و بیشتر دربارۀ وقایع و اعمال خدا، ملک طاووس، نحوۀ آفرینش و شیخ عدی است. از نظر اسطوره‌شناسی اساطیری که جنبۀ آئینی در آنها بیشتر...

معرفی کتاب طنز سرخ، نوشته «اسعد اردلان» حوزه طنز و شوخ‌طبعی اگرچه حوزه مطالعاتی گسترده و پر جاذبه‌ای است که انواع گوناگون مطایبات، جوک‌ها، اشعار، تصاویر و کارتون‌های آمیخته با شوخ‌طبعی و خنده‌آفرین را شامل می‌شود، اما در کشور ما به‌صورت تخصصی و دقیق چندان مورد توجه نبوده و نیست. متأسفانه آثار منتشر شده در این حوزه عموماً به برخی کتب و نمونه‌های طنز محدود مانده است، ازجمله در ادبیات کلاسیک فارسی و از میان قدما صرفاً به بررسی و تحلیل نوع طنز و طنزپردازی در نوشته‌ها و آثار حافظ و عبید زاکانی، و از آثار متأخرتر به تحلیلنمونه‌های طنز درنوشته‌های دهخدا و نیز مجلات توفیق و گل‌آقااکتفا شده است. به همین دلیل است که علاقه‌مندان این حوزه، کمتر در این زمینه به کتاب یا مقاله‌ای جدید و جذاب در باب جنبه‌ها و عرصه‌هایتازه یا متفاوتِ طنز و طنزپردازی برخورد می‌نمایند. در چنین شرایطی که پژوهشگر یا خواننده علاقه‌مند با...

سه سال پیش، در نهمین دورۀ جشنوارۀ سینماحقیقت، وقتی یکی از رفقای مستندساز و پژوهشگر ساکن اصفهان را دیدم پس از سلام و احوالپرسی، سراغ شهر اصفهان و اهالی فرهنگ آن دیار را گرفتم. او در پاسخ گفت: «از وقتی زاون رفت دیگر اصفهان آن اصفهان همیشگی نیست». آن زمان این حرف را قدری غلوّآمیز یافتم؛ حالا که مستند خوب زهرا نیازی،«چشمۀ زاون»، را دیده ام باید بگویم حرف آن دوست عین صواب بوده است،بی ذره ای اغراق. «چشمۀ زاون» گرچه نام مرحوم زاون قوکاسیان ـ فیلمساز، نویسنده، پژوهشگر،مدرس سینما، و فعال فرهنگی اهل اصفهان ـ را بر پیشانی دارد، اما یک مستند پرتره(چهره¬نگار) کلاسیک و متعارف نیست که در آن طبق سنت مرسوم،فعالیتهای متعدد و گوناگون آن زنده¬یاد معرفی گردد و دوستان و معاشران و همکاران وی، به ترتیبی سال شمارانه، وقایع مهم زندگی او را روایت کنند و در مسیر این روایت، تصاویر و عکسهای وی که در...

گردشگری و توسعه فرهنگی و اجتماعی ایران گردشگری اصولا به سفری گفته می شود که قصد و مقصد تفریحی دارد. از لحاظ اقتصادی نیز بیشتر معطوف است به طبقه متوسط و شرایط رفاه و فرصت های فراغتی کافی. اما درورای همه اینها می توان گفت گردشگری ناشی از ذهنیتی است که در آن ،‌تجربه جهان به یک اولویت برای فرد تبدیل می شود. شاید در موارد فردی،‌بتوان این انگیزه را به خود شخص و ذهنیت او ارجاع داد، ‌اما گردشگری در مقام یک امر عام و عمومی را می توان به مثابه یک پدیده اجتماعی تام در نظر گرفت. به عبارت دیگر مجموعه ای از عوامل فرهنگی،‌ اقتصادی، روانشناختی و سیاسی هستند که انگیزش های اولیه و کم و کیف تجربه سفر و در نهایت پیامدهای محتمل و ممکن آن را ایجاد می کنند. انگیزه عمومی تجربه جهان های اجتماعی و فرهنگی دیگر ( این تجربه می تواند معطوف به...

نمایشنامه نویسی در طول تاریخ دستخوش تحولات و دگرگونی های زیادی شده است. این تغییر و تحولات در دهه های مختلف به صورت اشکال و صورتهای متنوعی از وقایع تاریخی و ادبی و نیز ظهور گونه های نوین ادب فارسی به صورت بارز و نمایانی نشان داده شده اند.دوره ترجمه آثار نمایشی جهان، تغییر و تحولات ادبی گسترده و عظیمی را در عرصه نمایشنامه نویسی مخصوصا در نمایش ایرانی بوجود آورده است.اما آنچه محققان و بزرگان نمایشنامه نویسی به آن بیشتر پرداخته اند تحولات تاریخی واجتماعی در نمایشنامه نویسی بوده است.از طرفی ، نمایشنامه نویسی به عنوان گونه ای جدید و نوین نثر فارسی در قلمروی زبان و ادب فارسی با توجه به درون مایه های عاطفی متنوع، توجه بسیاری از مخاطبین را به خود معطوف کرده است و با ارائه آثار ادبی خود سهم مؤثرتری در بروز این دوره داشته اند. بنابراین شاید بتوان نمایشنامه ها را «تاریخ نوشته...

محمد جواد خضرایی چکیده سیاست در ایران همواره متأثر از مفاهیمی بوده که به آن معنا بخشیده است. هرچند این معنابخشی در بسیاری از موارد نابجا و از روی سهل‌انگاری صورت گرفته و حاصل ژورنالیسم خام رسانه‌ای بوده است، لکن این بی‌دقتی نمی‌تواند مفاهیم را از اهمیت بیندازد. اتهام پوپولیسم به کنشگران فعال در صحنه سیاست ایران، نمونه‌ای بارز این سهل‌انگاری‌ها و بی‌دقتی‌هاست. در میان این اغتشاش مفهومی، لزوم روایتی همه‌جانبه و ژرف‌نگر از پوپولیسم، بر کسی پوشیده نخواهد بود، هرچند ممکن است این تلاش پیش از این نیز صورت گرفته باشد، لکن تازگی رفتارهای نامحتمل پوپولیستی، نمایانگر ناکافی بودن تلاش‌های پیشین است. این مقاله می‌کوشد در حد وسع خود، اهتمام نماید تا یکی از سنخ‌های کنشگری در صحنه سیاست ایران را کمی روشن‌تر و شفاف‌تر نماید. کلیدواژه‌ها: پوپولیسم، سیاست، مردم، نظام نمایندگی فریبی  متن کامل مقاله به همراه پرونده ها در فایل پیوست: Iranian-populism  

«کاروان پیران» از جمله اشتراکات بین استان گلستان با منطقه پیرامونی‌اش است که می‌توان در راستای دیپلماسی فرهنگی از آن‌ها سود بُرد. رسول اسماعیل‌زادۀ دوزال* برای شرکت در مراسم هفتۀ فرهنگی استان داش¬اوغوز، با هماهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران، سفری به داش اوغوز داشتم. این سفر، علاوه بر این‌که یک وظیفۀ اداری بود، از حیث تحقیقات فرهنگی و تاریخی نیز برایم اهمیت زیادی داشت؛ زیرا از بیست سال پیش در زمینۀ پیران ترکمنستان و تصوف در آسیای مرکزی مطالعاتی داشتم، به‌ویژه با تحقیقاتی که دربارۀ داستانهای دده‌قورقود داشتم، با واژه¬ی دیش‌‌اوغوز (داش‌اوغوز) آشنا بودم. لذا از نزدیک دوست داشتم با استانی که به نام داش‌اوغوز نامگذاری شده است و تشابه اسمی بین آن وجود دارد، بیشتر آشنا شوم. به هر تقدیر، در مراسمی که به‌مناسبت هفتۀ فرهنگی استان داش اوغوز ترتیب یافته¬بود، شرکت کردم. این مراسم به‌مناسبت هفتۀ فرهنگی استان داش‌اوغوز برگزار می‌شد و كیفیت بخش‌هایی از آن کم نظیر...

با نگاهی به کتاب سفرهای دوقطبی نوشته امیلی مارتین سعید اسلامی راد / ریحانه مطلبی چکیده در این نوشتار سعی شده است در ابتدا به چگونگی تکوین، بسط و توسعه مطالعات علم و فناوری STS در قالب آنچه جامعه‌شناسی یا فلسفه علم خوانده می شود، پرداخته شود. در این میان با برشمردن دیدگاه های دو نسل متفاوت از مطالعات علم و فناوری بر نسل دوم این مطالعات که با چرخش به انسان شناسی علم و فناوری توسعه یافته، نگاهی اجمالی میشود. در این میان آنچه در نسل اول هدف بررسی شیوه های تولید علم یا آنچه در اصطلاح آداب علم و تولید اجتماعی علم خوانده می شود است در نسل دوم این هدف به سمت نوعی چشم انداز فرهنگی از تولیدات علمی چرخش می یابد. در میان پژوهشگران این نسل است که انسان‌شناسی علم از رهیافت های متنوع و دیدگاه های مختلفی چون فمینیسم، محیط زیست، پست مدرنیسم، جهانی شدن...

در فرهنگ و سنن هر قوم و ملتی، روزهایی وجود دارد که ریشه تاریخی و فرهنگی داشته و جلوه‌ای از باورهایی است که حتی با مقدسات دینی و مذهبی آنها پیش رفته و هویت فرهنگی و تاریخی آن جامعه را به نمایش گذاشته است. یکی از این روزها مربوط به سال نو خورشیدی است که یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است و کم‌تر تمدنی را خواهیم یافت تا از آن تهی باشد. هر قومی بر اساس تاریخ، فرهنگ و مذهب خود آغاز سال نو را در قالب برپایی مراسم و جشن‌های ملی و مذهبی پاس می‌دارد. عید نوروز و جشن‌های سال نو ما ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل و طولانی همچنین مصادف بودن آن با حیات هستی و جان گرفتن مجدد زمین، از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است. در استان آذربایجان...

مرزهای گرجستان به حدود جغرافیایی آن ختم نمی شود . مردم مختصات گرجستانند . گرجستان به مردمی مبتلاست که هر یک اقلیم تاریخی و فرهنگی این کشور را با خود در چهره دارند و تو مجبور به خوانش چهره های افراد هستی چون این خوانش، خوانش چهره های افراد، بخشی از شهود سفر توست . به طور واضح دیدن را نمی توان نوشت . دیده توامان با تداعیست و نیاز به بیان دارد ، بیانی ناشی از فهم و فهم ناشی از چه ؟ از پیش فرض های تو قبل از سفر ؟ از سایر شهود تو طی سفر ؟ از قضاوت های ناخواسته و کاملا جهت دار تو ؟از روان قطور و هزار و یک برگ اجدادی تو؟ در کوچه های حاشیه تفلیس انسانی سالخورده می بینی ! کنجکاو و غریبانه ترا می پاید انگار که سربازان ارتش سرخ را که یا برای کشتار می آیند و یا برای...

آوا رحیمی واحدی سید ابراهیم گلستان (تقوی شیرازی) (متولد ۲۶ مهر ۱۳۰۱ در شیراز)، کارگردان، داستان‌نویس، مترجم، روزنامه‌نگار، و عکاس ایرانی است. او تحصیل دردانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران را نیمه کاره رها کرد. گلستان اولین کارگردان ایرانی‌ست که برندهٔ یک جایزهٔ بین‌المللی برای فیلمی مستند شده است. ابراهیم گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم یک آتش موفق به دریافت مدال برنز از جشنواره ونیز شد. آثار مکتوب وی از سبکی خاص برخوردار است و بسیاری سبک نویسندگی وی را تأثیر پذیرفته از داستان‌های کوتاه ارنست همینگوی می‌دانندگرچه او تاثیرپذیری از هیچ نویسنده‌ای را نمی‌پذیر. همچنین وی از زمرهٔ نخستین نویسندگان معاصر ایرانی معرفی می‌شود که برای زبان داستانی و استفاده از نثر آهنگین در قالب‌های داستانی نوین، اهمیت قائل شد و به آن پرداخت. از این جهت نقش او در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی قابل توجه‌است. از دیگر ویژگی‌های داستان‌نویسی گلستان، خلق مجموعه داستان‌های به هم مرتبط است. در...

آنامیک پتک برگردان نسیم کمپانی لباس عروس:دو لک روپیه داراشکوه (1615-59 )، پسر مورد علاقه شاه جهان و ممتازمحل با نادره بیگم ازدواج کرد. شرح مراسم عروسی ایشان در کتاب "پادشاه نامه" ذکرشده است،این مراسم باید در دوم ماه شعبان(هشتمین ماه از تقویم مسلمانان) از1024 (هجری قمری)یا 12 فوریه 1633 میلادی رخ داده باشد.ممتاز محل بسیار مشتاق بود که عروسی پسرش را ببیند،اما او پیش از اینکه این مسئله اتفاق بیفتد درگذشت. دختر بزرگش جهان‌آرا‌بیگم نگذاشت که سنگی برسر راه این عروسی قرار گیرد تا مطمئن شد که مراسم عروسی آنطور که مادر مرحومش خواسته بود برگزار شد. کتاب پادشاه نامه که گزارش جزییات سلطنت شاه جهان را به ما می دهد، نیز شرحی استادانه از عروسی داراشکوه ، با تمرکز براین که گرانترین عروسی در آن دوره بود، ارائه می کند. در حدود سی لک روپیه در این عروسی خرج شد، و جهان آرا به تنهایی شانزده لک را...