کامو این نمایشنامه را به سال 1938 نوشت و در سال 1945 برای اولین بار به روی صحنه تئاتر برد. کالیگولا در سال های 37 تا 41 بعد از میلاد امپراطور روم بود. این نمایشنامه از چهار پرده در جریان است. این نمايشنامه بدین قرار است که کالیگولا امپراتوری روم عاشق خواهرش می شود و او را به عنوان معشوقه خود بر می گزیند، ولی بعد از چند مدت خواهر وی میمرید و مرگ وی باعث می شود که عشقی که در کالیگولا نهفته شده است تبدیل به جنون بشود و در نهایت همین جنون باعث کشتنش می شود.[ «داستان ادیپ که پدر کشی کرد تا با مادر خود همبستر بشود. به ضمیر ناخوداگاه کالیگولا و همه ما می تواند اشاره داشته باشد. کالیگولا این بار به جای ابراز علاقه به مادر به خواهر خود دارد» ].(تعهد اهل قلم/آلبرکامو) در پرده اول از کالیگولا چند روزی هست که هیچ اطلاعی در...

    مسعود جعفری جوزانی [1] فیلمسازِ پژوهشگر تاریخ، مجهز به نگاه  انتقادی، حماسه پرداز  و آرمان گراست. از طریق آثار جوزانی می توان به خوانش و تحلیل هنری او از تاریخ  ایران به ویژه ریشه های هویت ملی، تهدید ها، بحران های سیاسی و جریان های معاصر دست یافت. بسیاری از شخصیت های اصلی در نوشته ها و فیلم های او در بزنگاه های تاریخ،  بر مبنای روحیه ای عمل می کنند که در الگوی جوزانی از هویت ملی می گنجند.  مضامین می توان گفت ارج نهادن بر عدالت، عملگرایی، آگاهی بخشی، همچنین شخصیت پردازی حماسی از طریق تقابل های دوتایی ، ترسیم تضادهای شهری و جوانه زدن امید در دلِ بیغوله ها و به ویژه نقد عدم فهم مقتضیات جهان مدرن، محور های اصلی آثار مسعود جعفری جوزانی هستند. او چنین مضامینی را هم در بستر تاریخ ، هم در بزنگاه ها و در فرهنگ و زندگی روزمره...

وقتی از فیلم دیدن صحبت می‎کنیم از چه چیزی صحبت می‎کنیم؟ هنگامیکه می‎گوییم فیلمی دیدم، واقعاً چه چیزی و دقیقاً کدام قسمت‎های فیلم را دیده‎ایم؟ زاویه‎ی نگاه، لحظه‎ی بهم خوردن پلک‎ها، میزان تمرکز، آشنایی قبلی با لایه‎های فیلم، نگاه تخصصی، مکانِ تماشای فیلم و موارد بسیار دیگری تجربه‎ی فیلم دیدن هر فرد را منحصربفرد می‎کند؛ حتی اگر فیلمی یکسان، توسط یک فرد چندین بار مشاهده شود، هر بار این الگوریتم حرکت چشم در نماها و قاب‎های گوناگون، متفاوت خواهد بود. مثال ساده‎ی آن هم اتفاقی است که بعد از تماشای جمعی یک فیلم، ممکن است هر کدام از شما به نکته یا صحنه‎ای در فیلم اشاره کنید که فرد دیگر متوجه آن نشده باشد. چشم و به طور کلی ذهن ما می‎تواند بر روی عناصر مختلفی متمرکز شود. این عناصر اگرچه به چینش فیلمساز انتخاب شده‎اند، اما مخاطب در روند مشاهده می‎تواند اجزایی از فیلم را خودآگاهانه یا ناخودآگاهانه دنبال...

مرگ و نسبيت در مقدمه اي بر رستم و اسفنديار درباره کتاب مقدمه اي بر رستم و اسفنديار/ تنها امر مطلق در کتاب مسکوب همانا مرگ است که از آن گريزي نيست و تمامي امور نسبي حول آن شکل ميگيرند مهدي سبز مفهوم مرگ انديشه اي بنيادي بود در سير تفکر شاهرخ مسکوب، «ماهي سياه ريزهاي که در جوي تاريک رگها تنش را دور ميزد» و در پايان نيز به واسطه همين خوني که در جوي تاريک رگانش بود، همفسر مرگ شد. آلفرد شوتسِ فيلسوف، مرگ را «دلواپسي اصلي» ناميده است اما اين به آن معنا نيست که آگاهي از مرگ، همواره در ضمير ما وجود دارد. بيشتر مردم با غرق شدن در کارها و مشغول شدن با مشغوليتهاي روزمره آن را فراموش ميکنند. براي مسکوب اما، مشغوليت روزمره همين مرگ بود و مطلق بودن آن، ضميري انباشته از اين آگاهي و جدالي دائمي ميان او و شاهنامه اي که...

نمایشنامه نویسی در طول تاریخ دستخوش تحولات و دگرگونی های زیادی شده است. این تغییر و تحولات در دهه های مختلف به صورت اشکال و صورتهای متنوعی از وقایع تاریخی و ادبی و نیز ظهور گونه های نوین ادب فارسی به صورت بارز و نمایانی نشان داده شده اند.دوره ترجمه آثار نمایشی جهان، تغییر و تحولات ادبی گسترده و عظیمی را در عرصه نمایشنامه نویسی مخصوصا در نمایش ایرانی بوجود آورده است.اما آنچه محققان و بزرگان نمایشنامه نویسی به آن بیشتر پرداخته اند تحولات تاریخی واجتماعی در نمایشنامه نویسی بوده است.از طرفی ، نمایشنامه نویسی به عنوان گونه ای جدید و نوین نثر فارسی در قلمروی زبان و ادب فارسی با توجه به درون مایه های عاطفی متنوع، توجه بسیاری از مخاطبین را به خود معطوف کرده است و با ارائه آثار ادبی خود سهم مؤثرتری در بروز این دوره داشته اند. بنابراین شاید بتوان نمایشنامه ها را «تاریخ نوشته...

ابداع فرم نوینی از هنر آیینی در سنت عاشورایی آیینهای عزاداری و وجوه نوین آن مدتهاست از سوی روشنفکران سنتی و مدرن مورد نقد و گاه تخطئه قرار گرفته است. روشنفکران سنتی و روحانیون، ذیل ایده تحریف هرگونه شکل جدید این آیینها را عملاً خروج از اصل و انحراف تعبیر و تفسیر می‌کkند و روشنفکران مدرن مذهبی نیز ذیل ایده‌های کارناوالیزه شدن عزاداری و یا دینداری اسطوره‌ای و معیشت‌اندیش، نگاهی فرادستانه و نخبه گرایانه به حیات هنری ـ آیینی جامعه و دینداری عامه مردم دارند. هرچند مصدر و محل ارجاع هر دو گروه روشنفکران، یک ادعا به نام "روایت اصیل" یا "روایت برتر" است، اما معمولاً خودشان استدلالی بر صدق و مرجعیت روایت مورد ادعایشان ندارند،‌در نهایت به دلیل اقتدار نهادی و معرفت شناختی است که این نوع روایت برتر تعریف و تعیین می شود. فارغ از این نزاع بر سر محتوای اصیل و مرجع، نکته اصلی در تحولات فرمهای...

 نویسنده: مسعود سمیعی محل و زمان اجرا: کارگاه نمایشی شماره 2- دانشکده ی هنر-دانشگاه زابل 28/9/1397 بازیگران: کامران چنگیزیان (عکاس)، ابوذر دستوری (مرد) کارگردان: کامران چنگیزیان ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++== کارمند دون‌پایه‌ی یک اداره‌ی دولتی در قسمت بایگانی اسناد متروکه - این عنوان خنده‌دار و خشکِ اداری وامدار سمت‌های دولتی در نمایشنامه‌های گوگول و چخوف است فرض بفرمایید نمایشنامه‌ی بازرس، یا قهرمان داستان‌های کوتاه شنل و مرگ یک کارمندِ چخوف - به نام رستم دُژند قصد دارد تا با صرف مبلغی که تقریبا دوبرابر حقوق بازنشستگی‌اش است؛ عکسی بگیرد که گواهی باشد بر سرِّ درون‌اش، و لذا بغض‌های فروخورده‌ای که پس از سی سال کار در قسمت بایگانی، در روح و روان آدمی تلمبار می‌شود را بیرون ریخته و انعکاس دهد. دُژند یک نام فامیلی گول‌زننده که تنها می‌تواند به‌نحو مضحکی سرپوشی بر استیصال یک کارمند بیچاره باشد. رستم دژند برای یک کارمند درمانده در بخش بایگانی همان‌قدر مضحک است که آکاکی آکاکیویچ...

یاسمینا رضا در نمایشنامۀ "هنر"، ما را متوجه ماهیت هنر در وضعیت پست مدرن می کند. اینکه وضعیت پست مدرن دقیقاً چه معنایی دارد، سؤال ابتدایی ماست. و اینکه در نمایشنامه ی "هنر"، در دو سطح "داستان نمایشنامه"، و "هسته ی مرکزی فکر فلسفی اثر" چگونه به موضوع پست مدرنیسم پرداخته می شود، دومین تأملِ این یادداشت.   پرسش از "پست مدرنیسم": برای درک بهتر وضعیت پست مدرن به کتاب دکتر رضا داوری اردکانی، «اندیشه ی پست مدرن»، رجوع می کنیم. ایشان در این کتاب، وضعیت پست مدرن را چنین تبیین می کنند که اساساً خود مدرنیته در جهان غرب، از بطن همان تفکر نهادینه شده در قرون وسطی و در امتداد همان اندیشه شکل می گیرد. و پست مدرن نیز برای انسان غربی به همین ترتیب است: «اندیشه ی پست مدرن، نقد تجدد است نه ردّ آن. اگر در دهه های اخیر تجدد نقد می شود وجهش این است...

جمعه 2 آذر برای اولین بار به کنسرت خواننده زن در ایران رفتم؛کنسرت سیمین غانم در تالار وحدت. قبل از رفتن به کنسرت در این حد آگاه بودم که ورود مرد ممنوع است و امکان هیچ نوع عکس‌برداری و فیلم‌برداری وجود ندارد.مهم‌تر اینکه کنسرت خواننده مردی در ساعت 2 بعدازظهر برگزار نمی‌شود و برای زن می‌شود!دیگر به چیزی فکر نکرده بودم و تصوری از یک کنسرت زنانه نداشتم، کنسرتی که هم خواننده و گروه نوازندگانش زن هستند و هم شرکت‌کنندگان و هم دست‌اندرکاران و برگزارکنندگان حاضرش (پشت صحنه را در جریان نیستم). در ورودی ابتدایی تالار دو زن بودند که بارکد بلیط‌ها را با تلفن همراه چک می‌کردند و بعد دو مرد که اجازه ورود می‌دادند. بعد از ورود به حیاط تالار دیگر از مرد خبری نبود. در ورودی سالن چند خانم بودند که تلفن‌های همراه را تحویل می‌گرفتند و شماره‌ای می‌دادند. بعد از ورود به سالن خانم‌های اجرایی جوانی...

نمی‌خواهد. نمی‌خواهد حرف بزند اين مرد، كه نامش و کتاب‌هایش براى خیلی‌ها در اين كشور بيگانه است. آن‌قدر كه انگار نيست و زير حجمى از غبار ساليان پنهان شده است. درحالی‌که هنوز نفس می‌کشد و پس از انقلاب هم کتاب‌هایی در لندن منتشر كرده است. البته به زبان فارسى!... ۱۳۱۲: تولد در تبريز ۱۳۳۳: انتشار كتاب «نبیره‌های باباآدم» شامل طنز هجايى ۱۳۴۰: انتشار نمايشنامه گلدان كه در تيرماه ،۱۳۳۹ نوشته و كارگردانى شده بود. ۱۳۴۱: انتشار نمایشنامه‌های «چوب زیر بغل» و «پله‌های يك نردبان» و كتاب «باهو» كه خودش آن را «مقامه نو» (گفتار شاعرانه) می‌نامد ۱۳۴۲: انتشار نمايشنامه «موش» ۱۳۴۳: انتشار مجموعه داستان «زير دندان سگ» ۱۳۴۴: نويسندگى و كارگردانى نمايش «بهار و عروسك» كه با بازى «خجسته كيا»، «ايرج گرگين» و «بهمن فرسى» در سالن نمايش دانشكده هنرهاى زيبا و براى بار دوم به دعوت انجمن فيلارمونيك تهران در «تالار فرهنگ» اجرا می‌شود و انتشار اين نمايشنامه ۱۳۴۵:...

آوا رحیمی واحدی سید ابراهیم گلستان (تقوی شیرازی) (متولد ۲۶ مهر ۱۳۰۱ در شیراز)، کارگردان، داستان‌نویس، مترجم، روزنامه‌نگار، و عکاس ایرانی است. او تحصیل دردانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران را نیمه کاره رها کرد. گلستان اولین کارگردان ایرانی‌ست که برندهٔ یک جایزهٔ بین‌المللی برای فیلمی مستند شده است. ابراهیم گلستان در سال ۱۳۴۰ برای فیلم یک آتش موفق به دریافت مدال برنز از جشنواره ونیز شد. آثار مکتوب وی از سبکی خاص برخوردار است و بسیاری سبک نویسندگی وی را تأثیر پذیرفته از داستان‌های کوتاه ارنست همینگوی می‌دانندگرچه او تاثیرپذیری از هیچ نویسنده‌ای را نمی‌پذیر. همچنین وی از زمرهٔ نخستین نویسندگان معاصر ایرانی معرفی می‌شود که برای زبان داستانی و استفاده از نثر آهنگین در قالب‌های داستانی نوین، اهمیت قائل شد و به آن پرداخت. از این جهت نقش او در سیر پیشرفت داستان معاصر فارسی قابل توجه‌است. از دیگر ویژگی‌های داستان‌نویسی گلستان، خلق مجموعه داستان‌های به هم مرتبط است. در...

  در میان هنرها، پرفورمنس آرت یا هنر اجرا، از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است؛ هم از نظر ماهیت، و غایت آن، و هم به لحاظ فرم و شیوه ی اجرا. پرفورمنس با توجه به نتایج و دستآوردهای خاصی که دارد، در میان انواع هنر از جایگاه والایی برخوردار شده است. این هنر را می توان در حاشیه ی هنرهای اعتراضی نیز تعریف کرد و ماهیت آن را گونه ای اعتراض دانست: اعتراض نسبت به تمدن و نگرش بشر در روزگار کنونی و روابط انسانها در جهان معاصر. با این حال، اگر افق تاریخی چنین اعتراضی را محدود نکنیم به روزگار معاصر، متوجه می شویم که پیشینه ی اعتراض نسبت به قوانین مدنی و روابط انسانی، به قرن ها پیش بازمی گردد. و همواره در جوامع، افرادی بوده اند که نسبت به چارچوب های پذیرفته شدۀ اجتماع پرسشگری فلسفی ایجاد کرده و بیانی متفاوت را برگزیده اند؛ گویی...

  آنچه که امروز تحت عنوان تئاتر ایرانی برای اکثریت مردم جامعه شناخته شده، گونه ای از نمایش است که به دلایل مختلف از جمله مسایل فرهنگی، از رسالتش فاصله گرفته و عمدتا در قالب نوعی از کمدی سطحی تولید و بازتولید می شود. به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، ریشۀ تئاتر به هزاره پیش از میلاد مسیح (ع) باز می گردد و این هنر در سرزمین مان در ابتدا در بزرگداشت اسطوره ها و شخصیت های ملی بود که پس از اسلام بیشتر در قالب تعزیه به عنوان اصلی ترین جلوۀ نمایش ایرانی جلوه گر می شود. نمایش های دیگری نیز چون روحوضی، سیاه بازی و خیمه شب بازی از دیگر انواع نمایش هایی هستند که تا دهه های اخیر کم و بیش می توانستیم آنها را مشاهده نماییم. اولین برخورد ایرانیان با آنچه آن را تئاتر به مفهوم امروزی اش می خوانیم به زمان ناصرالدین...

  وسيع باش و تنها! در كوچه بن‌بست هواپيمايى خيابان ويلا، با تابلوى زرد، «آكادمى آموزش و پژوهش علوم نمايشى آناهيتا» معلوم است، با همان طرح هميشگى خورشيد خانم. در انتهاى اين كوچه، پشت در خاكسترى، مردى زندگى می‌کند كه در بسيارى از نمایش‌های مرحوم «نوشين» بازى كرده است. مردى هشتادویک‌ساله، متعلق به نسلى كه بسيارى از آن‌ها، امروز به خاطرات پیوسته‌اند.....    ۱۳۰۲ : تولد در تهران  ۱۳۱۹ : ورود به هنرستان هنرپيشگى  ۲۷ ـ ۱۳۲۲ : بازى در بيش از بيست نمايش در تئاترهای «هنر» ، «فرهنگ» و «فردوسى» تهران  ۱۳۲۸ : ورود به «كنسرواتوار هنرهاى دراماتيك پاريس» در رشته بازيگرى  ۱۳۲۹ : ورود به «انستيتو دولتى هنرهاى تئاترى مسكو» در رشته كارگردانى و كارآموز رشته سينما« مسفيلم»   ۱۳۳۰ : ادامه تحصيل در مقطع فوق‌لیسانس در «آكادمى دولتى هنرهاى نمايشى مسكو»  ۱۳۳۵ : مؤسس و استاد«استوديو سينما و تئاتر ملى ايران» در مونيخ  ۱۳۳۷  : بنیان‌گذاری «هنركده آزاد سينما...

  ایرنا- تئاتر ایرانی با پشت سرگذاشتن فراز و نشیب زیاد، پس از اپرای عروسکی و جریانی که «بهروز غریب پور» مبدع و آغازگر آن بود، هم اینک در قالبی جدید خود را احیا و مخاطبانش را پیدا کرده است. اپرای عروسکی؛ امکانی شکفته از دل محدودیت به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، تئاتر که واژه ای یونانی و در مفهوم لغوی به معنای « چیزی که به آن نگاه می‌کنند»، جزئی از هنرهای هفت گانه و هنری نمایشی است. محققان ریشه و چرایی شکل گیری آن را در آیین ها و مراسم مذهبی جوامع مختلف می بینند که البته پتانسیل زیادی برای این منظور که در آن از سایر هنرها مانند آواز، ادبیات و موسیقی استفاده می‌شود دارد. اپرا، باله، کابوکی، تعزیه، خیمه شب بازی و پانتومیم انواع تئاتر با تفاوت ها و ویژگی های خاص خود هستند. تئاتر در ایران سبقه بلندی دارد و سبکی...