محیط ساخته شده ای که ما به عنوان انسان در آن زندگی می کنیم از اهمیت بسزایی برخوردار است. منظر معماری عمیقا سازنده ی زندگی ماست. از جهتی دیگر، معماری، همانگونه که امروز در محیط های شهری شده ی ما ایجاد شده، به همان صورت مبتنی بر دانش بسیار محدود ماست. "نظریه ی معماری" پست مدرن بوسیله ی تاریخ هنر قرار دادی تعیین شده است. مفهوم کم دامنه ی این نظریه از ارزشهای زیبایی شناسی، مانع تحقیقات و استدلال های علمی و با قضاوت هایی از سر سلیقه ی ذهنی، شده است. وضعیت فراخ تر انسان، یکپارچه نیست. بشر تنها به گونه ای حاشیه ای به عنوان مصرف کننده آشکار و با نیازهای کارکردی استاندارد شده، به نمایش درآمده است. در نتیجه، انسان شناسی معماری این امر را که افق های نظری بایستی گسترده تر شود، حفظ کرده است. اصطلاح معماری در مسیرهای جدیدی بوسیله ی ادغام در ابعاد انسان...

«محمدمنصور فلامكى» يكى از آن نقطه عزيمت¬هايى است كه می‌توان براى معمارى و شهرسازى مدرن و معاصر ايران برشمرد و بازگو كرد. كسى كه در اين رشته بنيادى به‌نوعی اجتهاد رسيده است. اين را بيش از هرچيزى گستره فكر و فعاليت و خلاقيت اين انسان فرهيخته به ما مى-گويد...  -متولد ۱۳۱۳ مشهد  -دانشجوى معمارى دانشكده هنرهاى زيبا دانشگاه تهران تا ۱۳۳۵  -دكتراى معمارى از دانشكده معمارى ونيز ۱۳۴۱  -تخصص فنون شهرسازى از پلى تكنيك ميلان ۱۳۴۷  -تخصص مرمت بناها و شهرهاى تاريخى از دانشگاه رم ۱۳۴۸  -دانشيار دانشگاه تهران از سال ۱۳۴۸  - راه‌اندازی مؤسسه علمى ـ فرهنگى و همگانى «فضا»  - استاد دانشگاه غیرانتفاعی پارس به ریاست پروفسور گلابچی - عضو هیئت ممیزه دانشگاه تهران به نمایندگی هیئت‌علمی دانشکده از سال ۵۵ تا سال ۱۳۸۵ - تدریس در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران گروه هنر٬ رشته معماری و شهرسازی٬ گرایش شهرسازی فنی از سال ۸۵   آثار:...

«خانه» به‌مثابه پرشمارترین بنایی که در عالم ساخته می‌شود، موضوع کم‌شمارترین پژوهش‌های بنیادی و ماهوی بوده است. خانه، مهم‌ترین دست‌ساخت انسان در طول تاریخ و متضمن بقا، سرشت وجودی و انسانیت انسان بوده است چراکه نیاز ضروری انسان به سرپناه و سکونت، ارتباط مستقیم با ماهیت وجودی او دارد. انسان‌ها در خانه‌های‌شان سکنی می‌گزینند و خانه، بازتاب‌دهنده‌ی افکار، رؤیاها، جهان‌بینی‌ و آرزوهای ساکنانش و مظهر نسبت آنان با مقوله‌هایی چون خداوند، خویشتن، دیگران، گذشته، حال، آینده و سعادت است. خانه‌ها همزمان که ساخته‌هایی پاسخ‌گو به اهداف مورد نظر هستند، تجسد مادی و کرانمندی از نحوه‌ی هست‌بودن – ما – در جهان هستند. آن‌ها واسطه‌ای مادی میان انسان و عالم بی‌کران، میان عمومیت و صمیمیت، همه و هیچ‌کس، هستند که در ساختارهای از پیش‌تعریف‌شده‌ی اندیشه‌ی هر مردمان تحت عنوان «فرهنگ»، معانی را خلق، حفظ و به‌طور ضمنی و ناخودآگاه به ساکنان و مخاطبان خود منتقل می‌کنند. انسان‌ها بیشترین زمان عمر خود...

شاهرخ مسکوب و داستانهاي شاهنامه بازنشر جلسه نقد و بررسي دو کتاب از شاهرخ مسکوب در مجله «کتاب امروز»/ ميزگردي با حضور مهرداد بهار، ناصر پاکدامن، اميرحسين جهانبگلو، داريوش شايگان، محمدرضا شفيعيکدکني و شاهرخ مسکوب مجله «کتاب امروز» در سال 51 به بهانه چاپ کتابهاي «مقدمهاي بر رستم و اسفنديار» و «سوگ سياوش» هر دو از شاهرخ مسکوب، ميزگردي ترتيب داد که در آن علاوه بر نويسنده، آقايان مهرداد بهار، ناصر پاکدامن، اميرحسين جهانبگلو، داريوش شايگان و محمدرضا شفيعيکدکني حضور داشتند و به نقد و بررسي آثار يادشده پرداختند. در پرونده شخصيت اين شماره کرگدن که به مرحوم مسکوب اختصاص دارد ديديم بيمناسبت نيست که يک بار ديگر اين ميزگرد را منتشر کنيم و در عينحال يادي کنيم از بزرگواراني که در آن جلسه شريف حضور داشتند. ناگفته نماند که متن اصلي بسيار مفصل است که ما براي انتشار مجدد آن را خلاصه کرديم. ناصر پاکدامن: از ميان شخصيتهاي اساطيرييا...

تصویر مطبخ روستایی در منطقه میان‌کوه لرستان.(مولف- 5/1/1396) آشپزخانه پس از حمام، دومین بخش فضای درون‎خانگی است که در خانه‎های ایرانی، حجم زیادی از مصرف آب را به خود اختصاص می‎دهد. این فضا، چنانچه از نامش پیداست محل پخت غذاست اما از حیث کارکردی، در خانه‎های کنونی ایرانی پرکارکردترین محیط درون خانگی است. غیر از پخت غذا، که از قدیم، مهم‎ترین کارکرد آشپزخانه بوده، شستشوی البسه، از طریق ماشین لباس‎شویی، شستشویی ظروف از طرق دستی یا ماشینی، نگهداری مواد و خوراکی‎ها از طریق یخچال، نگهداری عمده‎ی ظروف از طریق کابینت‎ها، خورد خوراک خانواده و انباشت زباله‎ها و آب‎گرم‎کن و لوله‌ها، همگی در محیط آشپزخانه فشرده شده‌اند. وظایف درون‎خانگی نیز عمدتاً به این بخش از خانه محول گردیده‎اند. نیاز به توضیح نیست که استقرار ابزارها و تحویل وظایف به آشپزخانه ایستا نیست و بسته به نوع فضا، حجم محیط، سبک زندگی و...خانواده‎های ایرانی با انواع خاصی از آشپزخانه رو به رو...

او نسلی نو از معماران ایرانی را که در آثارشان به چیزی بیش از زیبایی بصری و کمپوزیسیون فرمی (آن‌گونه که در بوزار پاریس مدنظر بود) تربیت کرد. آن‌ها این روش را "معماری انسانی" می‌نامیدند. آن‌ها مسائل اجتماعی، ادبیات، شعر و فلسفه را اساس مبانی نظری معماری خود قرار می‌دادند. او دارای دکترای معماری و شهرسازی از دانشگاه فلورانس ایتالیا بود. او «مرد معماری و مرمت ایران» لقب گرفته بود... - متولد سال ۱۳۱۰ گرگان - درگذشت ۲۰ خرداد ۱۳۸۸ تهران - دوره اول رشته معمارى دانشكده هنرهاى زيبا دانشگاه تهران ۳۵ـ۱۳۳۳ - دوره دكتراى معمارى و شهرسازى دانشكده معمارى دانشگاه دولتى فلورانس (ايتاليا) ۱۳۴۱ـ۱۳۳۶ - استاديار داوطلب در دانشكده معمارى فلورانس گروه معمارى و شهرسازى و گروه طراحى از واقعيت ۱۳۴۲ـ۱۳۴۰ - استاديار دانشگاه تهران و سپس دانشيار دانشگاه تهران در رشته‌های شهرسازى، معمارى و تاريخ معمارى تا ۱۳۵۶ - سرپرست دانشكده هنرهاى زيبا دانشگاه تهران ۵۰ـ۱۳۴۷ - استاد...

تقدس در شهرهای سده میانه در شهرهای قرون وسطی جدایی کامل میان تاثیر نیروی ماورایی بر زندگی زمینی و شهرها اتفاق می افتد. و تنها عنصر کلیسا و متولیان آن عامل و فرصت ایجاد ارتباط میان دو جهان هستند. به همین دلیل کلیسا نقش یگانه و ویژه ای دارد و در مرکز شهر قرار میگیرد. در سالهای میانه، در ایتالیا، بیشتر فضاهای باز عمومی در ارتباط با کاتدرال و کلیساها شکل میگرفته اند تا فرصت تجمع مردم بیشتری را به دست دهد و همگان از موعظات واعظان الهی بهره مند شوند. تقدس در شهرهای امروز در طول تاریخ شهرنشینی، بیشترین شهرها تحت تاثیر دو نیروی اصلی شکل گرفته اند، از سویی نظم و نظام ماورایی، ساختار اجتماعی و فضایی شهرها را به شدت تحت تاثیر قرار داده و از سوی دیگر زندگی روزمره و نیازهایش در شکل دادن به فرم شهری موثر واقع میشود. در شهرهای امروزی تحت تاثیر تغییرات...

انواع مکان های مقدس اگر مکان مقدس برابر با جلوس جلوه قدس و ظهور الوهیت دانسته شود، پیش از هر مکان قدسی بیرونی، اولین ساحت قدس در درون آدمی است. در بسیاری از ادیان به حضور هر لحظه خداوند همراه با انسان اشاره شده است. در قران کریم آمده است که خداوند از رگ گردن به بشر نزدیک تر است که نشان دهنده آن است که حیطه روح انسان، اولین تجلی گاه خدایی مکان مقدس است. از سوی دیگر جایگاه اندیشه تقدس در ذهن انسان است، از این رو قابل حمل است و بر همین اساس می تواند کالبدی متحرک بپذیرد. (ارباب جلفایی, ص. 85) عده ای از بومیان استرالیا همیشه میله ای مقدس را با خود حمل میکنند تا هیچ گاه ارتباطشان را با عالم بالا از دست ندهند. بر همین اساس است که مکان مقدس الزامی به ثبات مکان جغرافیایی ندارد. در دنیای بیرون، از دیدگاه الیاده مکان...

مکان مقدس کجاست؟ میرچا الیاده (Mircea Eliade )از اسطوره‌شناسان و دین‌پژوهان نامدار است. دیدگاه او به مکان مقدس قابل تامل است. فضا و مکان در دیدگاه معمول و متعارف عرصه ای سه بعدی و نامتناهی به شمار می رود که پیوسته و یکپارچه است و تمایز و تفاوتی در آن وجود ندارد. به اعتقاد الیاده اما مکان گستره ای بی انتها و یکپارچه نیست که او انسانهای حاضر در این مکان را یکدست و همگون نمیداند. از دیدگاه او انسان ها بر اساس باورهایشان در دو دسته ی انسان های دینی و غیر دینی قابل دسته بندی هستند، و برای هر دسته مکان معنای متفاوتی از دیگری دارد. از دیدگاه انسان دینی با باور به ساحت برتر و بالاتر (بهشت) مکان نمی تواند کیفیتی یکپارچه و متجانس داشته باشد. از این رو نوعی جدایی، تمایز و امتیاز در بعضی مکانها نسبت به مکانهای دیگر برای انسان دینی بر اساس باورهایش...

تدوین و انتشار کتاب منشور مرمت و معماری به همت چهره ماندگار عرصه معماری کشور، محمد منصوری فلامکی، و بیش از 280 تن از متخصصین و فعالین عرصه مرمت و معماری صورت گرفته است. به اعتقاد مؤلف این کتاب ارزشمند به مناسبت نیاز به سخنی مدون در مقوله هایی که بار ملی و جهانی دارند نگاشته شده است و دغدغه نصیحت و یا تبدیل شدن به قانونی مصوب را ندارد. در پیشگفتار و مقدمه کتاب آمده است: آنچه در متن منشوری که پیش روی داریم وجه تقدس دارد و سبب تدوین و ارائه آن به جامعه مرمت‌گران معماری کشور می‌شود، در مجمعی برای شور در وفاق ملی به میان می‌آید تا گامی مفید در راه تدوین و تصویب سندی شود که می‌خواهد تبادل نظر و شور در فضای علمی در باب امور اجرایی کشور را ترویج کند (ص 38) در حقیقت یکی از مهم ترین اهداف این منشور این است...

مقدمه مفهوم تقدس و قدسیت و به دنبال آن پرستش نیروی جدا و برتر، قدمتی برابر با تاریخ بشریت دارد. اعتقاد به تاثیر قطعی نیروهای ناشناخته و دلایل نامعلوم ماورایی در زندگی انسان که از عدم شناخت کافی او نسبت به محیط پیرامونش حاصل شده است، در غالب نوعی ارتباط پرستش گونه با این پدیده ها مطرح بوده است. با افزایش علم بشر نسبت به علل رخداد پدیده ها در روندی بطئی مفهوم تقدس نیز دگرگون شده است. اعتقاد به خدایان گونه گونه ی پدیده ها، در هر زمینه که کنترلگران زندگی فیزیکی و جسمانی بشر بوده اند، جایگاه خود را در ادیان به خدایان اغلب واحدی داده است که اصول زندگی روحی و اخلاقی بشر را در جهت رشد و کمال فراتر از جسم، وضع میکند. مفهوم تقدس نه تنها در طول تاریخ بشر، محتوایی انتزاعی و ذهنی داشته که کالبدی برای ظهور در سطح زندگی روزمره نیز یافته...

پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دودانگه اجتماعی . ما باید بر این واژه تأکید ]زیادی[ داشته باشیم، زیرا امکان می‌دهد یک فضای شهری را از همه فضاهای دیگر –از یک چشم‌انداز طبیعی- تفکیک کنیم، که البته چشم‌انداز طبیعی خود نیز ممکن است از رهگذر کار انسان دچار دگرگونی شده باشد، دگرگونی‌هایی که ممکن است زیر نور طبیعت، رنگ‌ها]ی زیبا[ و سایر جلوه‌های چنان چشم‌اندازی، که موهبتی آسمانی هستند، چندان به چشم نیایند. وقتی از مکان‌های شهری صحبت می‌کنیم، همواره به زندگی اجتماعی، گروهی که به مثابۀ جمعیتی برگزیده در نظر گرفته شده‌اند، زیستگاه‌هایی خاص بورژوازی یا خانواده‌های بزرگ ... را نیز منظور نظر داریم، اما اگر این تز را مطرح کنیم، دربارۀ مکان‌های عمومی یعنی جایی که همۀ طبقات با یکدیگر در هم می‌آمیزند، چه باید بگوییم؟ با وجود این، این مکان‌ها را نمی‌توان از مفهوم اجتماعی جدا کرد. خیابان شانزه‌لیزه حتی در دوره های «آشوب» همان گروه‌های...

پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دودانگه ما منکر این امر نیستیم و مثال بالزاک به ما می‌آموزد که شرایط ضروری برای یک جای‌شناسی شهری را نمی‌توان به مطالعه‌ای تطبیقی دربارۀ میزان متناسب بودن ساختمان‌ها تقلیل داد. این را پیش از هر چیز بگوییم که بالا و پایین نباید ما را در برابر یکنواختی تقابل، که زندگی اجتماعی ما را می سازد، بی‌اعتنا کند. اگر مطالعه‌ای دقیق بر آثار لوی استروس داشته باشیم، درمی‌یابیم که ما تقریبا همیشه به تقابل‌های یکسانی میان همجواری و فاصله میان روابط انسانی (درون‌همسری و برون‌همسری )، در روابط میان انسان و طبیعت ... می‌رسیم. ضمن آن‌که، این تقابل را نمی‌توان صرفاٌ به یک موفقیت یا یک شکست صرفا اجتماعی تقلیل داد. بلکه با جنبه های کمابیش روشن، با قلّه ها و پرتگاه‌ها، با ناپاکی و پاکی، با اشکال متفاوت آزادی و بندگی در هم می آمیزد. این تفاوت است که مشخصه بدن دردمند،...

چاه های پله دار در شبه قاره هند در واقع نوعی مخزن آب یا چاه های بزرگی برای تامین آب شرب مردم در طول تاریخ این سر زمین بوده, این چاه ها در چندین طبقه ساخته و برای پایین رفتن از آن و رسیدن به آب پله های متعدد و رو به پایینی تعبیه شده است.این چاه ها دارای معمار خاص و سبک ویژه ای می باشند و تقریبا آن ها را در تمامی شبه قاره به آسانی می توان یافت. درواقع این چاه ها را امرا و پادشاهان برای تامین آب شرب مردم در زمان خشکسالی در مناطقی که باران در آن کمتر می باریده یا نواحی که تابستان های گرم و طولانی داشته ساخته بوده اند . تاریخ ساخت این نوع چاه ها به تمدن دره سندIndus Valley Civilization که اکنون شامل ایالات گجرات ,هریانا,پنجاب ,راجستان ,اوترپرادش ,جامو و کشمیر در هند و ایالات سند , پنجاب و...

lتصویر شهر در ادبیات (2) داستان بلند بیگانه آلبر کامو هنگامی از شهر حرف می زنیم دقیقا از چه سخن می گوییم. از خانه ها و معماری آن ها، از خیابان ها و ماشین هایی که  با سر و صدا در خیابان ها در حال حرکتند یا از انسان هایی که سریع و بی تفاوت از کنار هم در طول پیاده روها  می گذرند. اما مکان هایی هم در شهر می بینیم که مردم روی صندلی ها در کنار هم نشسته اند و در حال گفت و گو و خوردن چیزی هستند، شاید منظورمان از شهر ارتباطات رو در رو و از نزدیک انسان ها باشد.  اما این موضوع را هم نمی توانیم نادیده بگیریم که شهر فقط مختص به ساخته های دست بشر نیست. ساخته های دست بشر سخت در طبیعت پیچیده شده اند.  شما در هر شهری قدم بزنید حتما متوجه آسمان آن نیز خواهید شد و مطمئنا...

پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دو دانگه یورش‌های روانی- اجتماعی ما باید دو نوع تجربه را از یکدیگر تمایز دهیم: گروه نخست تجربه‌هایی هستند که هدف صریح آن‌ها بازشناسی شهر است؛ و گروه دوم تجربه‌هایی هستند که آن‌ها نیز به این روند روشنگرانه افزوده می‌شوند،اما هرگز آن قدر اتفاقی نیستند که بتوان نادیده‌شان گرفت.برای نمونه، در مورد نخست می‌توانیم به ورود یک مسافر به یک شهر بیندیشیم: او از گذشته خود گسسته است، او خود را تنها احساس می‌کند و میخواهد تنها باشد. تجربه او از آزادی و تجربۀ شهر از آزادی در هم می‌آمیزد. او نمی‌تواند تجربه آزادی را درک کند، مگر آن را تا حدی محقق کند که شهر از زیر نگاهش بگذرد، بی آنکه هرگز از شهر پاسخی بخواهد یا در پی به خاطر سپردنش باشد.درنگاه او، کاملاً روشن است که برای شهر تا چه حد امکان‌های شکوفایی وجود دارد: خیابان‌ها، هتل‌ها و محله‌هایی که...

پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دودانگه با پل، ما این بار بر فراز رودخانه ای آرام می ایستیم که هیچ هول و هراسی را بر نمی‌انگیزد. قوس های پل از روی رودخانه گذشته‌اند و بیشتر از هنر و غرورآفرینی انسان سخن می گویند تا از زیبایی «طبیعت». پل به گونه‌ای تجلی جدیدی از انسان است. کناره‌های رودخانه –در مقابلِ اضطرار، تنش و قطعیت شهری- ما را به سوی آزادی، آسایش و پیچ و خم‌ها هدایت می‌کنند. انسان سرانجام این فرصت را می‌یابد که خود را درون حفره‌ای جای دهد. روی پل ما دو عنصر اساسی را بازمی‌یابیم که چندان نمی‌توانند با یکدیگر سازش داشته باشند. از یک سو ما نمایش را داریم، یک حیات شهری مضاعف، همچون پدیده‌ای معادل بلوار. تاریخ نشان می‌دهد که دستفروشان،شعبده‌بازها، معرکه‌گیران ، سارقان و دلقک‌ها به فراوانی روی پل‌های پاریس دیده می شده‌اند. این گروه‌ها رفته رفته در طول زمان از میان رفته...

«كامران صفامنش» يكى از محققين و پژوهشگران بى ادعايى است كه از نفس اماره يا باز هم به قول خودش "Ego" می‌گریزد و هر جا كه قرار است درباره خودش حرف بزند موضوع بحث را عوض می‌کند. مردى كه در پشت آن‌همه جديت و نظم و حساب‌وکتاب و طرح و نقشه، دغدغه ماهيت و هويت معمارى و ساختمان‌سازی ايرانى را دارد... - تولد۱۳۲۵. تهران ـ گذراندن دوره متوسطه در سال۱۳۴۲ از دبيرستان هدف يك تحت مديريت احمد بيرشك ـ سال۱۳۴۳ ورود به دانشكده معمارى دانشگاه تهران و سال۱۳۵۰ ـ اخذ مدرك فوق‌لیسانس با درجه ممتاز با تقدير كتبى ـ فوق‌لیسانس طراحى شهرى و معمارى از دانشگاه كاليفرنياU.C.L.A و بركلى ـ مدرس معمارى و طراحی شهرى و تاريخ معمارى از سال۱۳۶۸ تا به امروز در دانشگاه‌های تهران، علم و صنعت و آكسفورد انگلستان ـ دريافت تقديرنامه براى طرح‌های مختلف معمارى و شهرسازى ازجمله طرح بهسازى و تجهيز ناحيه باغ ملى به‌عنوان...

پیر سانسو برگردان ناصر فکوهی و زهره دودانگه ** به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد رودخانه در آن واحد هم پهنه های شهری را تقسیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند و هم آن ها را به یکدیگر پیوند می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. بدون وجود رودخانه، گویی شهر به توده‌ای کمابیش مبهم تبدیل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. به برکت رودخانه، «محورهای هدایت کننده» با وضوح بیشتری خود را نشان می‌دهند؛ با وجود رودخانه ساده‌تر می‌توان مسیر خود را یافت و در ذهن خود محله‌های یک شهر را توزیع کرد. ما [در پاریس] یک کرانه راست و یک کرانه چپ داریم و هرکرانه به صورتی بسیار طبیعی تلاش می‌کند اصالت مفروض خویش را حفظ کند، بورژواتر یا بی‌تکلفتر، دیندارتر یا سکولارتر. اما باید دقت داشته باشیم که هیچ یک از این دلایل سبب نشوند که مسائل اساسی را نبینیم: شهر دیگر یک [پهنه] واحد و به شکل ابلهانه‌ای [یک پهنه] قاره‌ای نمی‌ماند. پیش‌تر گفتیم که شهر بازتاب خود را روی آب‌های رودخانه می‌اندازد. یک دوگانه افزوده...