روزی که آموختیم در گلستان باهم حرف بزنیم، در ایران هم خواهیم توانست گفتوگوی «مسئله» با احسان مکتبی / رضا هرندی احسان مکتبی، پژوهشگر و روزنامه‌نگار ساکن شهر گرگان است. وی دکتری علوم سیاسی از دانشگاه آزاد تهران است. علاوه بر تالیف چند کتاب و صاحب امتیازی دو روزنامه با 17 سال سابقۀ انتشار، مدیریت پژوهش ادارۀ فرهنگ و ارشاد استان گلستان و عضویت در شورای فرهنگ عمومی و انجمن کتابخانه عمومی استان، جزیی از سوابق اوست. با احسان مکتبی، دربارۀ وضعیت فرهنگ، رسانه‌ها و جراید در استان گلستان به گفت‌وگو نشسته‌ایم. ● فضای کلی فرهنگی استان گلستان را چگونه ارزیابی می کنید؟ اگر نگاه مرا نسبت به برخی از مسائل بخواهید، می‌توانم پاسخ بدهم؛ اما تا زمانی که این مسائل مبتنی بر اسناد کمی و علمی نباشد قابل استناد نیست. آخرین پژوهش فرهنگ عمومی در استان برای 14 سال پیش، یعنی اواخر چهار سال ابتدایی دوران ریاست جمهوری آقای...

پیش‏گفتار مردمانی که به نام یزیدی‏ها (به کردی: اِیزدی) شناخته میشوند، در پهنة جغرافیایی وسیعی از شمال عراق و سوریه گرفته تا شرق ترکیه، ارمنستان و گرجستان گسترده شده اند و معمولاً یکـجانشین هستند، گرچه به قبایل کوچ‏رو متعددی هم تقسیم شدهاند. اگربخواهیم دقیقتر بگوییم، یزیدیها امروزه در ناحیة شیخان عراق، شمال غرب موصل، و جبل سنجار (چیَه شنگاله)، غرب موصل؛ در سیروج، بیرجک، کِلِس، آفرین، عامودا، قمیشلی در سوریه؛ در ایروان و نواحی آراگاتسوتن، آرتاشات و تالیندر ارمنستان، در تفلیس گرجستان؛ در سرزمین کراسنودارو برخی نواحی دیگر در روسیه؛ در اروپای غربی، مشخصاً آلمان. تقریباً تمامی جمعیت یزیدی ترکیه که پیش از این در اقامتگاههای کوچک و محدود در مراکز روستایی طور‌عبدین، نصیبین، دیاربکر، موش، ساسون، بتلیس، و کرانة بالادست رود فرات زندگی میکردند، به سوریه یا آلمان و سایر کشورهای اروپای غربی مهاجرت کردند. ظهور جوامع یزیدی در روسیه نتیجة مهاجرت اقتصادی از ارمنستان و گرجستان در دهة...

هدی بصیری مقدمه: انسان شناسی زبان شناختی حوزه ای میان رشته ای است و رسم مردم شناسان در این رشته همواره بر این بوده است که که از قواعد شناختی زبان در بررسی فرهنگ استفاده کنند.حوزه ای کلان که کلید راهنمای آن استفاده از هر جزئی جهت رسیدن به دستور شناختی زیرین و نهانی فرهنگ است. انسان شناسی زبان شناختی برخلاف زبان شناسی محض فراتر از قواعد گفتاری و چینشی زبان بر آمده تا به حوزه ای دست یابد که معنا نامیده می شود. درقدم بعدی معنا را به فرآیندی مرتبط می سازد که آن را قواعد فرهنگی می نامیم.سطحی که در دوره های اولیه مطالعات زبان شناختی حذر گونه با آن برخورد می شده.در سالهای نیمه ی اول قرن 20 برخورد با زبان ایستا بوده و به سطح فرم و شکل کفایت توصیفی وجود داشته.کفایتی که به جنبه های عینی و ملموس زبان توجه می کرده و رویکرد رفتار...

نویسنده مهرنوش عسگری ريشه‌شناسي ترجمة واژة Etymology است و بحث بسيار مهمي در دانش زبان‌شناسي تاريخي براي فهم خاستگاه و چگونگي تغيير صورت و معناي واژه در طي زمان است. زبان‌شناسان پس از بازسازي زبان‌هاي اوليه مانند هندو اروپايي و خواندن زبان سنسكريت، لاتين و غيره و با استفاده از شيوه‌هاي تطبيقي بين زبان‌ها و در نظر گرفتن تحولات آوايي و معنايي، صورت‌هاي اصيل و اصلي واژه‌ها را از اين طريق بازسازي و به ريشه‌هاي بسياري از واژه‌ها دست يافتند. بر اين اساس مي‌توان بسياري از واژه‌هايي را كه امروزه در زبان‌ فارسي به كار مي‌روند با پژوهش‌هاي ريشه‌شناسي مرتبط كرد و معناي آنها را بهتر دريافت. البته نبايد فراموش كرد كه دانش ريشه‌شناسي به تنهايي قادر نيست كه بافت فرهنگي و اجتماعي يك واژه را نيز بشناسد و اين كار نياز به پژوهش‌هاي جدي‌تر و بهره‌گيري از علوم ديگر مانند اسطوره‌شناسي و مطالعات فرهنگي دارد. در اينجا به ريشه‌شناسي...

سواد نقادانه [1]، یادگیری در موقعیت‌های زندگی  واقعی[2] زبان‌آموزی روش‌ها و رویکردهای آموزش واژگان که در رو‌ش‌شناسی آموزش زبان دوم غالبا با عنوان رویکردهای واژگانی (ریچاردز و راجزر 2003)ارائه شده‌اند، علی‌رغم تمرکز بر روی ساختارهای زبانی غیر دستوری، باز هم ماهیت زبان به مثابه امری تکه‌تکه مورد بررسی قرار می‌دهند. این رویکردها با تکه‌های زبانی[10]سر و کار دارند و زبان را در قالب تکه‌های معنادار زبانی شامل ترکیبات لغوی، افعال و ضمائر آن‌ها، و کلماتمرتبط به هم آموزش می‌دهند. دیدگاه کاربرد تکه‌های زبانی اگر چه نشان داده که می‌تواند به زبان‌آموزان کمک کند که با به خاطر سپاری کلمات مرتبط با هم و جملات ثابت کاربردی تا میزان زیادی روان صحبت کنند، نمی‌تواند تجربه یادگیری مادام‌العمر و درونی زبان را برای آن‌ها به بار بیاورد؛ یعنی یادگیری و تفکر آگاهانه، پرسشگر، مالکیت زبان [11] (هاوکینز و نورتون 2009)،صدا [12] (کالینز و بلات 2003)، موضع فردی [13] (شور 1999)، هویت [14]...

  پایان ماه رمضان و روز اول ماه شوال درهر سال، یکی از مهم‌ترین جشن‌ها و اعیاد مسلمانان در کشورهای اسلامی برگزار می شود که در تقویم مناسبتها از آن به عنوان «عید فطر» یاد می شود.این عید از جمله اعیاد بسیار مهم محسوب می‌شود که معمولاً با تعطیلی رسمی و چند روزه همراه است و مسلمانان با توجه به فرهنگ و رسوم کشور خود به جشن و سرور و برگزاری مراسم خاص دینی و عرفی می پردازند. در این مختصر مروری کوتاه بر مطالب سفرنامه هایی که به نمودهایی از این عید در پهنه اجتماعی مردم پرداخته اند و نیز به چگونگی برگزاری این مراسم در کشورهای اسلامی پرداخته می شود. ابن بطوطه مشاهدات خود را از نماز عید در میان سیاهپوستان این طور می نویسد: «من دو عید اضحی و فطر را در مالی بودم، مردم به مصلی که نزدیک قصر سلطان واقع است می¬رفتند و جامه-های سفید...

سواد نقادانه [1]، یادگیری در موقعیت‌های زندگی  واقعی[2] زبان‌آموزی تمام افرادی که زبان انگلیسی را آموخته‌اند، به خوبی با چالش یادگیری واژگان زبان انگلیسی آشنا هستند. فهرست بلندبالای واژگانی که اکثرا خارج از هم‌بافت کاربردواقعی‌‌اش در قالب به‌خاطرسپاری هم‌معناها و متضادهای انگلیسی و یا صرفا معانی تحت‌اللفظی فارسی، بدون کمترین آگاهی از کاربرد واقعی آن واژگان در بستر جمله و معنای اجتماعی مرتبط به‌خاطر سپاری می‌شوند. فهرست‌ کتاب‌های واژگان 504، 1100، واژگان دبیرستانی[4]، قدرت واژگان[5]؛ واژگان مورد نیاز آزمون‌های تافل، آیلتس و جی‌آر‌ایی و غیره به همراه انواع فلش‌کارت‌هایی که ظاهرا قرار است که تجربه یادگیری واژگان را آسان‌تر کنند، عملا کم‌ترین تاثیر را در یادگیری واقعی واژگان دارند. منظور از یادگیری واقعی، توانایی به کار بردن واژه در مکالمه، سخنرانی و نوشتار انگلیسی است که عموما کتاب‌های واژگان چنین توانایی را ایجاد نمی‌کنند.واژگانی که به دلیل فقدان مواجه دائمی زبان‌آموزان با متون واقعی انگلیسی [6]و عدم شکل‌گیری ارتباطات معنایی...

  به مناسبت ۵۵ مین همایش سالانه زبان آلمانی با موضوع "زبان آلمانی و فضای مجازی" در موسسه زبان آلمانی مانهایم زبان مهمترین ابزار ارتباط انسان با جهان پیرامون خود است. امروزه با گسترش فضای مجازی در زندگی روزمره، نقش و جایگاه زبان بیش از پیش پر رنگ شده است. چهار هزار زبانشناس از کشورهای مختلف در همایش "زبان در فضای مجازی" در موسسه زبان آلمانی مانهایم گردهم آمدند و به معرفی پژوهش های نوین خود پرداختند. سوال اصلی همایش این است که چگونه از زبان در فضاهای مجازی مانند واتس اپ، فیسبوک و غیره بهره می گیریم؟ خانم کنستانتسه مارکس Konstanze Marx، از موسسه زبان آلمانی مانهایم و نویسنده کتاب "زبانشناسی اینترنت" در مصاحبه با شبکه اس-وی-آر SWR به تفصیل به این موضوع پرداخت. او در پاسخ به تأثیر فضای مجازی بر روی زبان معیار آلمانی می گوید: بهره گیری از عبارات کوتاه و گاهی متفاوت در فضای مجازی...

کتاب سه نگاه به مسئله‌های موجود در سه ساحت فرهنگ، روایت و پژوهش جنگ/ دفاع مقدس از فرانک جمشیدی و علیرضا کمری در 232 صفحه قطع رقعی منتشر شد. این کتاب در برگیرنده‌ی سه بخش و 18 مقاله با عناوین ذیل است: بخش اول: فرهنگ (زبان، ادبیات و هنر) این بخش مشتمل بر 8 مقاله است: 1ـ زبان فارسی؛ زبان اندیشه و فرهنگ و انقلاب اسلامی □ درباره‌ی ضرورت ابلاغ پیام انقلاب و حضور فعال در «آوردِ» هجوم فرهنگی با پررنگ‌کردن حضور جهانی به‌واسطه‌ی بهره‌مندی از زبان ملی این کشور و کاربرد زبان به‌عنوان یک اسلحه‌ی مؤثر فرهنگی در جهت حفظ و صیانت از انقلاب و دستاوردهای آن. 2 ـ جنگ؛ زبان، اندیشه و فرهنگ □ درباره‌ی بازتاب اندیشگانی، فرهنگی رویداد یا واقعه‌ی جنگ در ادبیات و هنر، که از آن می‌توان به «وقوع دوم یا پدیده‌ی ثانوی» یاد کرد و نیز دلایل غلبه‌ی نگاه و خوانش دفاع مقدسی به...

مقدمه مفهوم تقدس و قدسیت و به دنبال آن پرستش نیروی جدا و برتر، قدمتی برابر با تاریخ بشریت دارد. اعتقاد به تاثیر قطعی نیروهای ناشناخته و دلایل نامعلوم ماورایی در زندگی انسان که از عدم شناخت کافی او نسبت به محیط پیرامونش حاصل شده است، در غالب نوعی ارتباط پرستش گونه با این پدیده ها مطرح بوده است. با افزایش علم بشر نسبت به علل رخداد پدیده ها در روندی بطئی مفهوم تقدس نیز دگرگون شده است. اعتقاد به خدایان گونه گونه ی پدیده ها، در هر زمینه که کنترلگران زندگی فیزیکی و جسمانی بشر بوده اند، جایگاه خود را در ادیان به خدایان اغلب واحدی داده است که اصول زندگی روحی و اخلاقی بشر را در جهت رشد و کمال فراتر از جسم، وضع میکند. مفهوم تقدس نه تنها در طول تاریخ بشر، محتوایی انتزاعی و ذهنی داشته که کالبدی برای ظهور در سطح زندگی روزمره نیز یافته...

کتاب سیاست‌ تطبیقی کرد در خاورمیانه، در نه مقاله به معرفی پویایی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کرد در خاورمیانه می‌پردازد. کتاب رویکرد تطبیقی را بکار می‌گیرد تا به مطالعه کارگزاران، ایده‌ها و منافعسیاسیشان بپردازد. کردها به عنوان یک گروه قومی و یک ملت در حال ساخت، همگون و یکدست نیستند، بلکه خاورمیانه کردی خانه گروه‌های رقابتی سیاسی، رهبری، ایدئولوژیکی و منافع متنوع است. اگرچه بسیاری از مطالعات حاضر بر کردها و روابطشان با دولت-ملت‌هایی که کردها در آنها زندگی می‌کنند متمرکز کرده‌اند، مطالعات اندکی وجود دارند که خاورمیانه کرد را در درون مباحث، منازعات و منافع خودشان با یک رویکرد تطبیقی در ایران، عراق، ترکیه و سوریه تحلیل کنند. کتاب حاضر پویایی‌های درون کردی را در بستر تاریخی قرارداده، سیاست تطبیقی را بر روابط بین‌الملل مقدم میداند. فهرست مطالب کتاب: بخش اول: عاملان 1 آرمانهای ایالت کردستان عراق و کارگزاران غیرکرد، مورد ترکمن‌ها امل اِلیف توگدار 2 احزاب سیاسی کرد...

بدن بعنوان یک ساحت معرفت شناختی و حسی دارای زبان خاص خود است، چنانکه وقتی زبان گفتاری عمل نکند یا سکوت رخ دهد، این زبان همچنان به دلالت‌پردازی با استراتژی‌های بیانی خود مشغول است. برای بررسی زبان بدن می توان از الگوها و روش های نشانه شناسی در جهت تحلیل بهره برد. به منظور درک بهتری از زبان بدن می توان ارتباط آن را درون یک فضا به منزله یک چیدمان از عناصر نشانه ای (ترکیب) پی گرفت. برای این منظور از عکس دیدار دونالد ترامپ با امپراتور ژاپن برای درک ارتباط میان بدن ها با یکدیگر و نیز بدن ها با فضا به عنوان یک سیستم و چارچوب نظم دهنده استفاده می شود. این تحلیل در چهار سطح صورت می گیرد: در سطح نخست نحوه جای‌گیری بدن‌ها از نظر تعداد به گونه ای است که در دو گروه سه نفره فضا را به دو سمت تقسیم کرده اند؛ در...

  شهر صورت فارسي شهر برگرفته از xšaθra-« پادشاهي، سلطنت » اوستايي است، كه در فارسي باستان به صورت xšaça- « پادشاهي، سلطنت» آمده است، چنانكه در تركيب با اسم Artaxšaça (اردشير ) ديده مي‌شود، مرکب از arta- «عدل، داد» + xšaça- «پادشاهی» به معنی « پادشاهی توأم باعدل و داد» (کنت171a). به نظر نيبرگ ( 1382:141) واژة xšaθra- در معاني قلمرو، محفل، عرصه و ميداني كه نيروي خدايي را آشكار مي‌كند بارها در اوستا آمده، در چنين مواردي واژه به معني « كشور» است. البته به نظر او )خشثره) xšaθra- نيروي سياسي را هم در بردارد چنانكه در تركيب هوخشثره « شهريار خوب » و دوش خشثره «شهريار بد و پليد » ديده مي‌شود ولي در گاهان اين واژه بيشتر معني ديني دارد تا سياسي مانند « در قلمرو نيروي تو، اي مزاده». سنسکریت kṣatrá-، هندواروپایی *qpetro،( كنت:a 181) ختني ksāra- «قدرت، قلمرو، حكومت» ؛ارمني ašxarh «جهان» ( بيلي،...

«کاروان پیران» از جمله اشتراکات بین استان گلستان با منطقه پیرامونی‌اش است که می‌توان در راستای دیپلماسی فرهنگی از آن‌ها سود بُرد. رسول اسماعیل‌زادۀ دوزال* برای شرکت در مراسم هفتۀ فرهنگی استان داش¬اوغوز، با هماهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران، سفری به داش اوغوز داشتم. این سفر، علاوه بر این‌که یک وظیفۀ اداری بود، از حیث تحقیقات فرهنگی و تاریخی نیز برایم اهمیت زیادی داشت؛ زیرا از بیست سال پیش در زمینۀ پیران ترکمنستان و تصوف در آسیای مرکزی مطالعاتی داشتم، به‌ویژه با تحقیقاتی که دربارۀ داستانهای دده‌قورقود داشتم، با واژه¬ی دیش‌‌اوغوز (داش‌اوغوز) آشنا بودم. لذا از نزدیک دوست داشتم با استانی که به نام داش‌اوغوز نامگذاری شده است و تشابه اسمی بین آن وجود دارد، بیشتر آشنا شوم. به هر تقدیر، در مراسمی که به‌مناسبت هفتۀ فرهنگی استان داش اوغوز ترتیب یافته¬بود، شرکت کردم. این مراسم به‌مناسبت هفتۀ فرهنگی استان داش‌اوغوز برگزار می‌شد و كیفیت بخش‌هایی از آن کم نظیر...

فریدون جنیدی نویسنده و از پژوهندگان فرهنگ و زبان‌های باستانی است. زمینهٔ تخصصی فعالیت او شاهنامه‌پژوهی است... - ایران‌شناس ، كارشناس زبان‌های باستانى، شاهنامه پژوه - متولد بيستم فروردین‌ماه۱۳۱۸ در روستاى فيشان نيشابور - در سال ۱۳۵۸، بنیاد نیشابور را بنیان نهاد و اکنون مدیر بنیاد نیشابور و نشر بلخ است - اکنون به صورت آزاد و رایگان به آموزش زبان‌های پهلوی و اوستایی و برگزاری انجمن‌های شاهنامه‌خوانی در بنیاد نیشابور مشغول است نوشته‌ها: زروان، سنجش زان در ايران باستان‎/ زندگى و مهاجرت آرياييان بر پایه گفتارهاى ايرانى‎/ نامه پهلوانى آموزش و خط و زبان پهلوى‎/ كارنامه ابن‌سینا‎/ فضل بن شادان نيشابورى و نبرد اندیشه‌هادر ایران پس از اسلام‎/ زمينه شناخت موسيقى ايرانى‎/ نامه فرهنگ ايران دفتر ۱ و ۲و ۳‎/ فرهنگ واژه‌های اوستايى ( به همراه روانشاد احسان بهرامى ) در ۴ دفتر‎/ واژه‌نامه روماتو (به همراهى روانشاد شيرعلى تهرانى زاده)‎/ واژه‌نامه راجى (به همراهى حسين صفرى)‎/ فرهنگ بيذوى...

یک نویسنده آفریقایی-آمریکایی موفق گفته است که هنوز احساس می‌کند در بنیاد خود همان کودک پابرهنه‌ای است که در خیابان‌های خاکی و فقیرنشین محله‌شان با همسالان خود بازی می‌کند و این سو و آن سو می‌دود. انگار آدم‌ها هرگز بزرگ نمی‌شوند و در عمق وجود خود، همان هستند که در سالیان کودکی بودند. در زمان و مکان دیگری زندگی می‌کنند، امّا مکان و زمان کودکی به صورت زنده و احتمالاً با تغییرات ناخودآگاه، به جضور پررنگش در ذهن آن ها ادامه می‌دهد. چنین بوده است برایِ خورِن آرامونی، نویسنده ارمنی اهل گلندل، و برایِ خواهرش، آناهید آرامونی کشیشیان، استاد زبان و ادبیات ارمنی در دانشگاه «UCLA» ایالات متحده. خانواده آرامونی از گروه آن خانواده‌هایی بوده است که زمانی که خورن و آناهید در سن کودکی بودند با آرزوها و توهمات بزرگ، محله وحیدیه تهران را ترک و به ارمنستان مهاجرت می‌کنند و در آن جا در می‌یابند که آن چه درباره وطن می‌اندیشیده‌اند،...

  مهرنوش عسگری زبان فارسی باستان چون دیگر زبان‌‌های هند و ایرانی دارای ویژگی صرفی است. این ویژگی در مورد اسم‌ها بسته به جنس آنها در حالت های مختلف صرفی (چون فاعلی، مفعولی، ندایی و ...) شکل می‌گيرد. مقالۀ زیر که ترجمه و تلخیص یکی از مقاله‌های رودیگر اشمیت، یکی از بزرگترین متخصصان فارسی باستان معاصر است، می‌کوشد، نقدی بر آثاری بیاندازد که به راحتی جنس اسم‌های فارسی باستان را سرخود تعیین کرده‌اند. از جملۀ آنها کتابی است از کنت (Kent, 1953, Old Persian Grammer) که ترجمۀ فارسی آن از سعید عریان نیز موجود است. رودیگر اشمیت، یکی از زبانشناسان و متخصصانی است که با تسلط بر زبان‌های کهن ایلامی، اکدی، یونانی باستان، لاتین، سنسکریت ، اوستایی و فارسی باستان، بیش از 40 سال پژوهش‌های خود را بر فارسی باستان متمرکز کرده است و کتیبه‌های فارسی باستان را از نو مورد برررسی و پژوهش موشکافانه ای قرار داده است و...