کتاب «زنان و کیفیت زندگی؛ با نگاهی به کیفیت زندگی زنان در شهر» تالیف خانم دکتر فریبا سیدان عضو هیات عملی دانشگاه الزهرا؛ عنوان اولین کتاب درباره کیفیت زندگی زنان به زبان فارسی است. این کتاب که در 246 صفحه تنظیم شده، توسط نشر تیسا و در سال 97 وارد عرصه نشر شده و شامل پنج فصل مفصل درباره زنان و کیفیت زندگی، کیفیت زندگی و فضاهای شهری، ادراک زنان از کیفیت زندگی در فضاهای شهری، اشتغال و کیفیت زندگی و مهاجرت و کیفیت زندگی زنان در شهر است. کتاب با مقدمه ای جامع و علمی از مولف شروع می شود. مقدمه ای که گزارشی دقیق از محتوای کتاب داده و مخاطب را در تسلط به هسته اصلی بحث، همراهی می کند. مولف از چگونگی شکل گیری و رشد مفهوم کیفیت زندگی در دهه های اخیر گفته و بر این باور است که شکافهای جنسیتی موجود در حوزه های خصوصی...

اینکه پرسیده شود: چرا در تاریخ اندیشه ما، جای زنان خالی یا نسبتا خالی بوده است؟ بدون شک پرسشی است که به صورتی نادرست مطرح شده و با حرکت از این پرسش نادرست شاید هرگز نتوانیم به پاسخی درست برسیم. پرسش، هنگامی باز هم جهت نادرست‌تری به خود می‌گیرد که در پی آن باشیم که: آیا «اندیشه» می‌تواند جنسیت داشته باشد؟ و آیا وضعیت تاریخ ما باید به صورت پهنه‌ای جدا و در فاصله با محیط بیرونی نزدیک یا دور، تحلیل و ادراک شود؟ همه این پرسش‌ها، هر چند سهمی از حقیقت را می‌توان در آن‌ها یافت، الگوی پرسش‌هایی هستند که ما را به موقعیت‌های ذهنی ساختگی و غیر‌واقعی و سراب‌گونه‌ای هدایت می‌کنند که اگر از یک ایدئولوژی از پیش تعیین شده و هرچه بیشتر قطعی‌گرا حرکت کنیم، پاسخ مطلوب (هر چند نادرست) خود را بزودی خواهیم یافت. اما این پاسخ، تقریبا به هیچ کاری جز فرو بردن هرچه بیشتر...

با منا (نام اصلی مصاحبه شونده محفوظ است.) از طریق یکی از اساتید در دانشگاه آشنا شدم. 21 سال سن داشت و قرار شده بود خودش هر وقت فرصت داشت تماس بگیرد و زمان و مکان مصاحبه را مشخص کند. پس از چند هفته تماس گرفت و در دانشگاه قرار گذاشتیم. بعد از گپ اولیه ای که با او و دوستانش زدم، دوستانش هر یک به بهانه ای از ما جدا شدند و گفتگو با خود منا جدی تر پی گرفته شد. آرامش در گفتار و احساس رضایت از روش ها و نگرش های والدین و البته گاه انتقاد از فضای اجتماعی و سیاسی، برآورد کلی من از چند ساعت گفتگو با منا بود. موضوعی که برایم عجیب بود پرهیز او از دانستن درباره بدنش و مسائل جنسی بود که با توجه به آنچه خود از خانواده و فضای پرورشش می گفت به نظر استثنائی و نوعی ویژگی شخصیتی می رسید. در عین حال که طرز فکر...

مقدمه روان بشر برای مردم عادی، هنرمندان و دانشمندان همیشه رازی نهفته بوده که با روشهای مختلف سعی به گشایش اسرار آن نموده اند. یکی از این رازهای نهفته ذهن انسان, جنون و دیوانگی است. موضوع جنون و اختلال روانی هنرمندان بسیاری را تحت تأ ثیر قرار داده است. آنها این مشکل را بصورت تلویحی و استعاره ای در آثارشان منتقل می کنند. نویسندگان قرن ۱۹ انگلیس معمولا در کارهایشان قهرمانان زن را دیوانه و شیطانی نشان می‌دهند، تا مشکلات زنان در دوره ویکتوریا را بازنمایی کنند. این نویسندگان اغلب با شخصیت اصلی آثارشان همسان هستند. آن ها اعماق وجود، خواست و تمایلات قهرمان اصلی داستانشان را به تصویر می کشند. قهرمانان، زنانی سرکش و دیوانه‌ایی هستند که از طریق جنون خویش در برابر نظام مردسالارانه که در آن گرفتار شده‌اند می ایستند. به گفته گیلبرت و گوبار، زن دیوانه درواقع خود نویسنده است. نویسنده از طریق قهرمان داستان خشم...

نويسنده: NAZEEHA SAID روزنامه نگار بحريني، نوشته هاي او درباره موضوعاتي در زمينه سياسي، اجتماعي و اقتصادي است. او برنده جايزه يوهان فيليپ براي آزادي بيان در سال ٢٠١٤ است. برگردان: شهباز نخعي وضع قانون در کشورهاي خليج فارس خيلي به کندي تغيير مي کند. اما خشونت عليه زنان واقعيتي روزمره است و غلبه برآن تنها منوط به تقويت دستگاه قضايي نيست بلکه در گرو تغييري بنيادين در جوامع محافظه کار اين کشورها است. در سپتامبر ٢٠١٧، مردي بحريني مي خواست زن سوري مطلقه خود که مادر ٥ فرزندش بود را بکشد. اين مرد که دربرابر چشمان فرزندانش زن را غرق در خون کرده بود، به يک سال حبس محکوم شد. او پس از تحمل ٧ ماه حبس با برخورداري از يک عفو به مناسبت عيد فطر از زندان آزاد شد و به محض خروج از زندان به خانه همسر سابق خود رفت و تهديد کرد که او را نزد...

داوید لوبروتون برگردان ناصر فکوهی جان سالم به در بردن از شکنجه نوعی احساس مدیون بودن (و گناه) در فرد ایجاد می‌کند که به سختی می‌تواند از آن رهایی بیابد، همیشه این پرسش مطرح است که چرا من زنده‌ام، در حالی که بسیاری از دوستانم کشته شده‌اند؟ بنسایاگ می‌گوید: «به همین دلیل است کسانی که توانسته باشند از میان چرخ و دنده‌های این ماشین خُرد‌کننده زنده بیرون بیایند، بعدها، بسیار بیشتر از مرگ دوستانشان رنج می برند که در لحظه بیرون آمدن از زندان. در آن زمان، آن‌ها با زخمی روبرو هستند که شاید بتوان گفت کوتاه مدت است، نوعی احساس مدیون بودن که روزی، مثل روزهای دیگر، وقتی افسری می‌آید و اسم ما را از روی یک فهرست می‌خواند داریم. اما امروز وقتی دیگر در امنیت هستیم، این گونه زخم‌ها دوباره سر باز می‌کنند و دیگر هرگز بسته نمی‌شوند». بازماندگان بزحمت می‌توانند فکر کرده یا بر کارهایشان تمرکز کنند،...

با سارا(نام و مشخصات اصلی مصاحبه شونده محرمانه است.) یک روز پاییزی در منزلشان قرار گذاشته بودیم. آشنایی خانوادگی ما مربوط به خیلی سال پیش و از قبل از تولد او بود. گرچه در سنین کودکی و نوجوانی اش دیگر به لحاظ مسافت از هم دور شده بودیم، به طور کلی روحیات و سبک زندگی خانوادگی اش را می شناختم. خانواده ای مذهبی و دارای روش تربیتی منعطف بودند که به او اجازه داده بود از فضاهای اوقات فراغتی اطراف محل زندگی اش استفاده کند.  سبک زندگی او در کنار سبک زندگی «سادات»(منتشر شده با عنوان جداسازی ها) دو سبک متفاوت زندگی مذهبی در شهر قم را نشان می دهد. پیام اصلی و برداشت من از گفتگو با او، تاسف و تعجبش از مشاهده تمرد دوستان و همکلاسی هایش از قواعد و هنجارهای اجتماعی بود. چیزی که باعث می شد، دوستان نزدیک دوره نوجوانی اش از او و زندگی اش دور باشند. او تجربه زندگی و تحصیل در شهری دیگر را نیز...

سوم اردیبهشت 1396، میهن بهرامی، نویسنده، نقاش، طراح، روان شناس، جامعه شناس، کارشناس تاریخ هنر، و نخستین زن ایرانی منتقد سینما و تئاتر از دنیا رفت. دربارۀ زندگی و آثار او، و سهمی که در پیشبرد هریک از رشته های فعالیت خود در ایران داشت، می توان ده ها مطلب نوشت. سبک او در نقاشی گل، به تشخیص کارشناسان گالری تِیت در لندن در اوایل دهۀ هشتاد میلادی، شیوه ای نوین را در بازتاب طبیعت به سبک نوکلاسیک رقم می زد. برای طراحی هنری فیلم «جستجوگر» (1368)، ساختۀ همسرش، محمد متوسلانی، به کندوکاوی ژرف در دل کویر رفت و علاوه بر کاروانسراهایی که در آن زمان اسیر خاک فراموشی شده بودند، عظمت باستانی ارگ بم را نیز برای نخستین بار روی پردۀ نقره یی فرستاد. در مقام منتقد سینما، نقدهای دگراندیشانه، تک رو، و ریزکاوانۀ او بر تازه ترین ساخته های فیلمسازان ایرانی و غیرایرانی در دهه های چهل و...

نمی‌دانستم که مواجهه‌ی زنان بلوچ با ما، دو دختر دوچرخه‌سوار در میانه‌ی سفری طولانی، چه طور خواهد بود. امیدوار بودم زنان محلی با دیدن ما روی دوچرخه، مشتاق گفت‌وگو و پرسش از سفر و مخاطرات آن شوند و من نیز فرصتی بیابم تا از دنیای آن‌ها باخبر شوم،‌ دریابم که زندگی خود را چگونه می‌گذرانند و رابطه‌شان با کودکان‌شان، مردان‌شان و طایفه‌شان چه اندازه با تصورات‌ام می‌خواند. همین هم شد. پذیرای‌مان شدند، به‌گرمی و با مهمان‌نوازی. و هر چه بیش‌تر با آنان در ارتباط قرار گرفتم متوجه شدم چنان که بایدوشاید چیزی از دنیای زنانه‌شان نمی‌دانم و بیش‌تر و بیش‌تر گوش سپردم به روایت زندگی‌شان، آداب‌ورسوم‌شان، شادی‌ها و درد‌هاشان. نوشته‌ی پیشِ رو نیز روایت من است از گفت‌وگوهایم با زنان بلوچی‌ که در روستاهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان، از جاسک تا چابهار و نیک‌شهر، مهمان‌شان بودیم. اشاره‌هایی از دریا غروب بود که وارد روستا شدیم. زنان مشغول پخت نان...

  طاهره قره‌العین  شاعر و عالم مذهبی  تولد ۱۱۹۳ یا ۱۱۹۶ خورشیدی در قزوین  اعدام ۱۲۳۱ در تهران نام کامل او فاطمه زرین تاج برغانی قزوینی است. به گفته افسانه نجم‌آبادی و ریچارد فولتز نام او فاطمه‌بیگم برغانی بوده‌است. عباس افندی گفته‌است که طاهره، در کودکی ام‌سلمه نامیده شد، نام‌های دیگر طاهره، قره‌العین، زرین تاج، زکیه، و هنده می‌باشد. مردم قزوین وی را با نام دختر آقا یاد می‌کردند. نام «فاطمه»، برای بسیاری از بابی‌ها، مفهومی از بازگشت و رجعتفاطمه زهرا، دختر پیامبر اسلام را القا می‌نمود. وی پس از آن‌که با سیدکاظم رشتی، رهبر شیخیه، مکاتبه و ارتباط برقرار کرد توسط او ( قرةالعین ) مجازاَ به معنای نور چشم؛ مایه سرور، یا روشنی چشم نامیده شد. مورخ عراقی، علی الوردی، در کتاب لمحات اجتماعیّه، موی وی را بور و زرین عنوان کرده و آن را دلیل بر لقب زرین تاج به وی دانسته است، زیرا...

کتاب «دیگری در اندرونی» محصول کار تحقیقی مرضیه بهرامی برومند دانش آموخته رشته مطالعات فرهنگی می­باشد که در سال 1395 از سوی نشر «تیسا» روانه بازار شد. این کتاب در 128 صفحه و در چهار فصل با رئوس مقدمه کلیات نظری در فصل یکم، تاملی در مفهوم دیگربودگی جنسیتی در فصل دوم، مفهوم فضای جنسیتی در فصل سوم و در نهایت مبحث دیگربودگی در اندرونی در فصل چهارم تهیه و تنظیم شده است. این کتاب، با تمرکز بر ویژگی­های خاص سبک معماری خانه­های تاریخی دوره قاجار در پی آن است تا چگونگی بازنمایی مناسبات جنسیتی مندرج در گفتمان اجتماعی – فرهنگی مسلط جامعه را در این سبک معماری بازجوید. به این منظور در ادامه پس از تأمل نظری هر چند اجمالی در مفهوم جنسیت و برشمردن امکانات مفهومی و تحلیلی روش گفتمان به معرفی ساختارهای سازنده گفتمان جنسیت در دوره قاجاریه و تشریح سبک معماری سنتی خانه­های تاریخی قاجاریه پرداخته...

مسئولیت سنگین دختر بودن در مورد ذاتی یا اکتسابی بودن صفات جنسیتی بسیار نوشته‌ و بحث شده است. یک نمونه آن کتاب «being boys, being girls: Learning Masculinities And Femininities» نوشته Paechter Carrie در سال 2007 می نویسد:« اینکه بچه‌ها چگونه در مورد خودشان فکر می‌کنند بسته به این است که بزرگسالان اطراف آن‌ها و هر کس دیگر به عنوان زن و مرد اساسا چطور رفتار می‌کنند»(ص2) تاکید این کتاب بر رشد هویت‌های مردانه و زنانه به عنوان فرایند الزاما شناختی است که بر اساس آن درک کودکان از خودشان به عنوان یک مذکر یا مونث و از معنا و دلالت مذکر یا مونث بودن در زمینه اجتماعی و فرهنگی که در آن زندگی می‌کنند، به عنوان نیروی انگیزشی تفاوت رفتاری دختران و پسران عمل می‌کند(همان). گرچه نمی‌توان نقش عوامل ژنتیک و روان‌شناختی را نادیده گرفت، این نکته همچنان مطرح است که بیولوژی علت نهایی تفاوت‌های بین دو جنس نیست....

درس نظریه های انسان شناسی چکیده: زلزله به لحاظ گستره  تأثیراتی که بر زندگی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی افراد دارد و همچنین حجم انبوه تغییرات اجتماعی که به دنبال می آورد، متغیر مهمی در تحول حیات اجتماعی جوامع محسوب می شود. پژوهش حاضر درصدد بررسی پدیدارشناختی تجربه زیسته زنان سرپل ذهاب از زلزله اخیر است. تجربه پدیدار شناختی بر توصیف آنچه مردم تجربه کرده و این که «تجربه ی» تجربه ی آن ها چگونه است تمرکز دارد و هدف آن تشریح تجربه ویژه ای مانند فاجعه زلزله به عنوان تجربه زیسته است. این تجربه زیسته است که به دریافت هر فردی از یک پدیده خاص معنا بخشیده و تحت تاثیر هر چیز بیرونی یا درونی نسبت به فرد است. تببین های پدیدار شناختی دارای شکلی روایت گونه، داستان وار و توصیفی هستند که فنون گردآوری داده-ها برای این نوع تبیین عمدتا مصاحبه ی عمیق، مشاهده مشارکتی و رویه های...

  درس نظریه های انسان شناسی ( دوره دکتری) در این مجموعه به بررسی فرهنگ اصطلاحات جنسیت به صورت کلی و سپس فرهنگ اصطلاحات کلیدی جنبش زنان در صدساله اخیر ایران را مورد مطالعه قرار می دهیم. جنسیت مفهوم جنس به ویژگی های زیستی و تفاوت های بدنی انسان اشاره داشته و آنها را به دو دسته ی زن و مرد تقسیم می کند اما جنسیت معرف باورهایی است که مرد بودن و زن بودن را نشان می-دهد. هدف از تفاوت قائل شدن میان جنس و جنسیت بر این مبناست که فرهنگ از تفاوت فیزیکی و ذهنی میان زنان و مردان استفاده می کند تا نظام قدرت مبتنی بر پدرسالاری را حفظ کرده و به تولید این نوع از "آگاهی" در میان زنان بپردازد که آنها "ماهیتا" با نقش های خانگی تطابق بیشتری دارند. البته امروزه زن یا مرد بودن الزاما نقطه ی مقابل هم نیست زیرا مفهوم جنسیت از...

 کتاب: باستان شناسی سیاست‌های جنسی و جنسیتی در پایان عصر قاجار و دوره پهلوی اول/ به کوشش لیلا پاپلی یزدی و مریم دژم خوی، تهران: نشر نگاه معاصر، 1397. یکی از رهیافت‌ها برای درک ساختارها، نهادها و مفاهیم مدرن در هر جامعه، توجه به فرایند گذار از سنت به مدرنیته است که طی آن می‌توان به ریشه‌یابی تغییرات و مفاهیم امروز جامعه پرداخت و به مختصات جدید فرهنگی و اجتماعی دقیق‌تر و عمیق‌تر پی برد. در اواخر عصر قاجار و دوره پهلوی اول فرایند مدرن شدن جامعه ایرانی به آرامی شروع شده و در پی مدرن شدن نظام سیاسی با شدت و خشونت دنبال می‌شود. طی این روند بدن به موضوع کنترل و اعمال سیاست‌های یکسان‌سازی تبدیل شده و ساحت‌های روزمره امر جنسی و هویت جنسیتی مورد بازتعریف قرار می‌گیرد. به همین جهت طی دهه اخیر، مطالعات تاریخی، سیاسی و اجتماعی با تمرکز بر این دوره به مطالعه روند تغییرات...

لیلا احمدی درس انسان‌شناسی هنر این مقاله درباره‌ی نقاش و پیکرساز ایرانی است. برای مجری شبکه‌ی من‌وتو، منصوره حسینی (مجری) را ببینید. منصوره حسینی (زاده ۱۰ شهریور ۱۳۰۵ - درگذشته ۲۶ خرداد تا ۸ تیر ۱۳۹۱) نقاش، پیکرساز، و نقاد هنری ایرانی بود. زندگی‌نامه منصوره حسینی زادهی سال ۱۳۰۵ در تهران ست. او در سال ۱۳۲۸ لیسانس نقاشی خود رااز دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس در سال ۱۳۳۸ از آکادمی هنرهای زیبا - رم پایان‌نامه گرفت. هنگامی که منصوره حسینی در دانشکده هنرهای زیبا آموزش خود را آغاز کرد، این دانشکده چهار پنج سال بیشتر نداشت. استادان منصوره، حیدریان، وزیری، صدیقی، مقدم، رولان دوبرول و مارت سلستین آیو (خانم امین‌فر) بودند. در اندک هنگام، منصوره حسینی با پژوهش بسیار از بند آموخته‌های خشک دانشکده رهایی می‌گیرد و شیفتهی آزادی سبک‌های امپرسیونیست‌ها (دریافتگری) و پست امپرسیونیست‌ها (پسا دریافتگری) می‌شود. «مادام آشوب مرا تشویق می‌کرد، ولی حیدریان متلک می‌پراند...

بدن بعنوان یک ساحت معرفت شناختی و حسی دارای زبان خاص خود است، چنانکه وقتی زبان گفتاری عمل نکند یا سکوت رخ دهد، این زبان همچنان به دلالت‌پردازی با استراتژی‌های بیانی خود مشغول است. برای بررسی زبان بدن می توان از الگوها و روش های نشانه شناسی در جهت تحلیل بهره برد. به منظور درک بهتری از زبان بدن می توان ارتباط آن را درون یک فضا به منزله یک چیدمان از عناصر نشانه ای (ترکیب) پی گرفت. برای این منظور از عکس دیدار دونالد ترامپ با امپراتور ژاپن برای درک ارتباط میان بدن ها با یکدیگر و نیز بدن ها با فضا به عنوان یک سیستم و چارچوب نظم دهنده استفاده می شود. این تحلیل در چهار سطح صورت می گیرد: در سطح نخست نحوه جای‌گیری بدن‌ها از نظر تعداد به گونه ای است که در دو گروه سه نفره فضا را به دو سمت تقسیم کرده اند؛ در...

تابوی زنانگی نوشته منصوره موسوی انتشارات مروارید چاپ اول دیماه 1397   فهرست سخن آغازین جامعه و امر جنسی مادرانگی کودک مادری سخن پایانی(بدن زنانه و ازخود بیگانگی) کتابنامه   سخن آغازین وقتی نوشتن کتاب را شروع کردم و در ابتدای مصاحبه‌هایم با زنان بودم، اهمیت و گستردگی آن را تا حدی که بعدا با آن روبرو شدم، تصور نمی کردم. وقتی صدای زنان را ضبط می‌کردم، انگار صدایی به صداهای جهان اضافه شده بود. غلو نمی‌کنم، اینها صدای زنانی بود، که هرکدام نمونه خاص خودشان بودند، ضمن این که از درد مشترکی سخن می‌گفتند؛ زن بودن. وقتی ضبط را روشن می‌کردم تا دوباره به صداها گوش کنم و گفتگوها(مصاحبه ها) را به روی کاغذ بیاورم، این صدای زنان بود که به گوش می‌رسید. صداهایی که گاه دلم را می‌لرزاند و اشک به چشمانم می‌آورد و صداهایی که گاه به من قوت قلب می‌داد. آنها ضعیف بودند، شکننده بودند، شکست...