گفتگو با روزنامه قانون گفتگو گر: گلاره کلانتری 1- تحلیل جامعه شناختی شما را از پدیده احتکار می خواستیم بدانیم و ببینیم چطور گروهی در جامعه به خود اجازه می دهند نان شان را از محل گرسنگی و اضطراب مردم به دست بیاورند؟ در رفتاری که به عنوان «احتکار» وجود دارد، دو گروه از کنشگران اجتماعی وارد می شوند و قابل مطالعه هستند که انگیزه ها و روش ها و رفتارهایشان کاملا متفاوت است و باید آنها را ازیکدیگر تمیز داد.یکی خود محتکران اقتصادی و یکی مردم عادی. ما از یک سو این رفتار را به مثابه یک تاکتیک اقتصادی سوداگرانه داریم: وقتی شرایط سختی در یک پهنه اجتماعی – سیاسی ظاهر می شود، مثلا جنگ، بحران های سیاسی، تحریم، مصیبت های طبیعی یا بحران های اقتصادی، همیشه افرادی هستند که از این مصیبت ها استفاده می کنند و فرصت را غنمیت می شمارند تا با سوداگری و احتکار کالاها...

محمدعلی همایون کاتوزیان که در ایران وی را به نام همایون کاتوزیان و در خارج از ایران به نام هما کاتوزیان نیز می‌شناسند، اقتصاددان، تاریخ‌نگار، کاوشگر علوم سیاسی و منتقد ادبی است.زمینهٔ تحقیقموردعلاقهٔ او مسائل مربوط به ایران است... - تولد تهران ۱۳۲۱ ـ از ۱۹ سالگى ايران را براى خواندن رشته اقتصاد ترك كرد و در همان سن در دانشگاه بيرمنگام براى دوره ليسانس پذيرفته شد. ـ در سن ۲۶ سالگى پس از اخذ مدرك فوق‌لیسانس به‌عنوان مدرس دانشگاه ليدز در اين دانشگاه مشغول تدريس شد. - او در سال‌های بین۱۹۶۸ تا ۱۹۸۶ در انگلستان، ایران، کانادا و ایالات‌متحده اقتصاد درس داد. ـ دكتراى خود را در دانشگاه كنتربرى اخذ كرد و در همان‌جا به تدريس مشغول شد. - او در حال حاضر Research Fellow (پژوهشگر پسادکترا/دستیار آموزشی)در کالج سنت آنتونی، و عضو هیئت‌علمی مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه آکسفورد است. آثار تجارت بین‌الملل(نشر دانشگاه تهران، ۱۳۵۳) آموزش عالی و دانشگاه‌های...

آنامیک پتک برگردان نسیم کمپانی لباس عروس:دو لک روپیه داراشکوه (1615-59 )، پسر مورد علاقه شاه جهان و ممتازمحل با نادره بیگم ازدواج کرد. شرح مراسم عروسی ایشان در کتاب "پادشاه نامه" ذکرشده است،این مراسم باید در دوم ماه شعبان(هشتمین ماه از تقویم مسلمانان) از1024 (هجری قمری)یا 12 فوریه 1633 میلادی رخ داده باشد.ممتاز محل بسیار مشتاق بود که عروسی پسرش را ببیند،اما او پیش از اینکه این مسئله اتفاق بیفتد درگذشت. دختر بزرگش جهان‌آرا‌بیگم نگذاشت که سنگی برسر راه این عروسی قرار گیرد تا مطمئن شد که مراسم عروسی آنطور که مادر مرحومش خواسته بود برگزار شد. کتاب پادشاه نامه که گزارش جزییات سلطنت شاه جهان را به ما می دهد، نیز شرحی استادانه از عروسی داراشکوه ، با تمرکز براین که گرانترین عروسی در آن دوره بود، ارائه می کند. در حدود سی لک روپیه در این عروسی خرج شد، و جهان آرا به تنهایی شانزده لک را...

انباشتی بی سابقه، پی آمد ها و راهکرد ها طی سالی که دنیا در چنگ این همه مصیبت دست و پا می زد، ازفقر مضمن گرفته (۱) تا (۱)، تأثیرات فلاکت بار سیاست های ریاضتی (۲) ، از طوفان های ویران کننده (۳) ، تا سیل و آتش سوزی های مرگ بار (۴) که نتیجه برخورد ابرازی انسان به طبیعت بوده است (۵)‌، طبقه ای خاص : بیلیونر های دنیا، بیشترین پول را در تاریخ ثبت شده پارو کرده اند. طبق گزارش بیلیونرها منتشره از جانب بانک سوئیس، بیلیونر ها در سراسر دنیا، به میزان ۴ ,۱ تریلیون دلار از سال گذشته بیشتر در آمد داشته و در مجموع در آمدی باور نکردنی به میزان ۹,۸ تریلیون دلار انباشت کرده اند. طبق این گزارش،« طی سی سال گذشته ثروت تولید شده به میزان قابل توجهی از ثروت دوران عصر طلایی افزون تر بوده است. ... در این دوره، در اروپا...

محمدصادق کُلبادی نسیم بیداری 1 - نخبه کیست و آیا هر آن کسی که در فضای سیاسی جامعه محبوبیت داشته باشد یا تاثیر گذار باشد و یا در مقابل جریان سیاسی حاکم قرار بگیرد را می‌شود نخبه سیاسی نامید و حذف آن توسط جریان حاکم را نخبه کشی نام نهاد؟ نخبه یکی از واژگانی است که از لحاظ ریشه‌شناسی در  زبان‌های اروپایی و فارسی و عربی بیشترین هم‌پوشانی را نشان می‌دهد و البته  تفاوت‌های ظریفی هم بین این ریشه ها وجود دارد که از دوران باستان تا امروز می‌توان با آنها برخورد و این تفاوت‌ها خود گویای تحول معنایی آن هستند. در فارسی و عربی واژه نخبه را  برای elite معادل گرفته‌اند که از ریشه electus لاتین می‌آید یعنی «انتخاب شده»  که امروز هنوز در زبان‌های انگلیسی و فرانسه ما از آن واژه های «منتخب» یا «نماینده» (elected /élu) و «انتخابات» (election / éléction) را داریم. و همانطور که می‌بینیم...

سواد کارکردی و توسعه اقتصادی پیشینه مطالعاتی متنوع و میان رشته ای که در حوزه سواد شکل گرفته، به خوبی نشان می دهد که مطالعات سواد مسیر نسبتا پر و پیچ و خمی را پشت سر گذاشته است، و دست کم علی رغم تمامی تعاریفی که از آن در طول تاریخ نسبتا کوتاهش (در مقایسه با هزاران سال تاریخ شفاهی موجود) ارائه شده است، به لحاظ کارکردی، کم و بیش دست نخورده باقی مانده است. سواد کارکردی به مثابه مهارت اکتسابی، جهان شمول و فنی و غیر وابسته به هم بافت تعریف غالبی است که در طی این سال ها و علی رغم معرفی رویکرد ها و مدل های جدید و متنوع، همچنان محوریت اکثر رویکرد های بین¬المللی و جهانی را در تمامی مدارس و مراکز آموزشی در حوزه های مختلف شکل داده است. تعریفی به ظاهر «بی طرفانه» و قائم به ذات که هدف اصلی آن پرورش نیروی کار...

اگر از دوران باستان صرف‌نظر کنیم، دست‌کم چند سده است که تعریف مفهوم «جهان جدید و آرمانی» با محوریت انسان، ذهن او را مشغول کرده است. ساخت بهشت زمینی، به‌ویژه پس از رنسانس، مفهومی است که متفکران اروپایی را واداشته تا هر یک به نحوی از انحا، اقدام به تعریف و تفهیم آن کنند. از ابتدای قرن شانزدهم تا قرن نوزدهم، نظریات و گفتمان‌هایی که در پی تعریف و تبیین مفهوم جامعه‌ی آرمانی بودند، در یک ویژگی مشترک‌اند: همه‌ی آن‌ها ذاتاً رویکردی انتقادی به وضع موجود دارند و نگاهی آرمانی به وضع مطلوب. موضوع زمانی اهمیت چندانی می‌یابد که مسئله‌ی گذار از دنیای صنعتی به دنیای سایبرنتیک با شتاب پیش از حد تصور در حال رخ دادن است و هنوز افق پیش رو شفاف نیست. تسلط انسان به فرایندهای برنامه‌ریزی و پردازش عالم به نحو قدرتمندتر از ساختارهای فهم بیولوژیک خود او شده و توان او را در خلق فضا...

  فیل هوبارد برگردان صادق شادمانی از مهم‌ترین دلایل اهمیت مایک دیویس (Mike Davis) در خارج از آکادمی را می‌توان انتقادهای بی‌مسامحه او از تاثیر سرمایه‌داری آمریکایی بر شهر و محیط زیست دانست. دیویس معروفیت خود را از نوشتن مجموعه‌ای کتب راجع به شهر آمریکایی‌ـشهر کوارتز 1990 ، زیست‌بوم ترس 1998و شهرگرایی جادویی 2000ـ بدست آورد. نوشته‌های او سیر تطورِ سراسر کشمکش لس آنجلس را در طول قرن بیستم نشان می‌دهد. او اخیرا با نوشتن یک سری متون جدلی جغرافیایی سیاسی شهری‌ شده را زیر نظر دارد. دیویس را باید شهرشناسی با دیدی عمیق از فوریت‌های سیاسی دانست که قرائتی رادیکال از تاریخ اجتماعی شهر دارد. دیویس در سال 1946 در فونتانای کالیفرنیا به دنیا آمد. او در شغل‌های‌ متنوعی همچون بسته‌بندی گوشت، راننده کامیون، مدیریت کتابفروشی حزب کمونیست لس‌آنجلس مشغولیت داشته. دیویس زمانی نیز در SDS (دانش‌آموزان مدافع جامعه دموکراتیک) در منازعه‌های سیاسی بسیار فعال بود. اما با آغاز...

‌مقدمه: مدرنیته مفهومی است که مرزهای آن ناروشن و درون‌مایه آن در آمیخته با احساس است. به سادگی نمی‌توان این مفهوم را در رده مفاهیم علمی، فلسفی، سیاسی، اقتصادی، هنری یا تاریخی دسته‌بندی کرد (وبر، 1369: 11). مفهوم مدرنیته در مسیر تاریخی خود، با مسئله تغییر شکل شهرها و رشد شهرنشینی و پیدایش نهادهای جدید اجتماعی، حضور مردم در عرصه های مختلف و ایجاد نظامهای قانونی همراه شده است. به تعبیری رساتر، شهر همچون جلوه‌گاه مدرنیته یا دستور عمل پنهان مدرنیته بروز و ظهور یافته است (جابری‌مقدم: 1384: 25-24). شهر، هم خاستگاه اصلی مدرنیته است و هم قهرمانش؛ هم دستورالعمل پنهان مدرنیته است و هم ایینه تمام‌نمای آن. در شهر است که مدرنیته به بالندگی می‌رسد و در عین حال، مدرنیته است که شهر را جلوه‌گاه خود می‌سازد. (جابری مقدم، همان: 156). اولین قانون اساسی ایران حداقل در دو زمینه ی اصلی، به شهر و به بناهای شهر توجه میکرد:...

یکی از وجوه زندگی بشر همیشه وجه پارادوکسیکال آن بوده است. شرایطی که انسان در آن وا می ماند که چه کند و کدام گزینه را انتخاب کند!. به عنوان مثال ما امروز در میان رفاه و توسعه ی بیشتر از طرفی و حفظ محیط زیست از طرف دیگر در شرایط پارادوکسیکال قرارگرفته ایم. به عبارت دقیق تر، جذابیت توسعه یافتگی و دستیابی به پیشرفت و آسایش مادیِ بیشتر به ناگزیر ما را به ورطه ای سوق داده است که در همه ی عرصه ها به محیط زیست آسیب زده ایم و همه ی گیاه و زیا را که میلیون ها سال در پرتو فرایند « انتخاب طبیعی»(natural selection)، به نوعی به تعادل گرانسنگ در محیط دست یافته بودند، از حالت تعادل خارج کرده و می کنیم. از حدود 40 هزار سال که انسان هوموساپینس یا اندیشه ورز یعنی نوع ما در آخرین حقله ی حیات به دیگر موجودات کره...

نوشته رافائل کوريا * * رئيس جمهور اکوادور از سال ٢٠٠٧ تا ٢٠١٧ آقاي رفائل کوريا ، رئيس جمهور اکوادور از ژانويه ٢٠٠٧ تا مه ٢٠١٧، تصميم گرفت مجددا در انتخابات رياست جمهوري شرکت نکند. با اين حال، گسست با جانشين وهمکار سابقش، او را واداشت تا مبارزه را از سر بگيرد. فراتر از اين تقابل استثنائي، او در اينجا از دست آوردها و پس روي هاي آمريکاي لاتين سخن مي گويد واشاره مي کند تا چه حد رسانه هاي بزرگ، سلاحي سياسي در خدمت ضد حمله هاي احزاب محافظه کارند. بدنبال دوران سياه نئوليبراليسم سالهاي ١٩٩٠، و از زمان انتخاب هوگو چاوز رئيس جمهور ونزوئلا در سال ١٩٩٨، دژهاي جناح راست آمريکاي لاتين بگونه ساختاري پوشالي فروريخت. در اوج اين پديده در سال ٢٠٠٩، ٨ کشور از ١٠ کشور آمريکاي جنوبي توسط دولتهاي چپ اداره مي شد، بدون در نظر گرفتن سالوادور، نيکاراگوئه، هندوراس، جمهوري دومينيکن ويا گواتمالا. در...

نوشته: اورلين برنيه (Aurélien Bernier ) روزنامه‌نگار ترجمه: عبدالوهاب فخرياسري   مراکز توليد برق با توربين هاي بادي، سد هاي آبي، نيروگاههاي آفتابي، حرارتي يا هسته اي .... بازار انرژي در همه قاره سياه توسعه مي يابد و غول شرکت هاي جهاني توليد برق و هم چنين بعضي از شرکت هاي افريقائي را اغوا مي کند. آنچه غير قابل انکار است نيار هاست که عظيم اند: نزديک به ٦٥٠ ميليون از ساکنين اين قاره هنوز به برق دسترسي ندارند.   تاکنون، براي تامين برق در افريقا، ابتکارات بسياري صورت گرفته است. در سال ٢٠١٢،سازمان ملل متحد پروژه انرژي تجديد پذير براي همه را آغاز کرد که هدف‌اش فراهم آوردن دسترسي همگاني به منابع مدرن نيرو، طبعا با اولويت به آفريقا، تا سال ٢٠٣٠ اعلام شد. در ژوئيه ٢٠١٣، باراک اوباما، رئيس جمهور ايالات متحده، به نوبه خويش، در سفري به تانزانيا، پروژه نيروي آفريقا («انرژي براي آفريقا») را، با همکاري...

  هر انسان به عنوان عنصری از جامعه، نیازهای بنیادینی دارد که بقا و تداوم حیات اجتماعی او به رفع آن نیازها به گونه ای پایدار بستگی دارد. نظام های فرهنگی شیوه های مختلف و خاصی برای رفع این نیازها ایجاد می کنند، اما مسئلة اصلی آنست که تداوم هر جامعه و صورت بندی نهایی آن بسته به نوع و شیوة پاسخ گویی به این نیازهای بنیادین است و نهادهای جامعه نیز در اساس برای رفع این نیازها به شیوه ای اجتماعی و در یک کلیت به هم پیوسته شکل گرفته اند. به همین دلیل می توان گفت هر فرهنگی، بنایی است شکل گرفته بر بنیان نیازها. این نیازهای انسانی از سطوح بیولوژیک و غریزی شروع شده تا نیازهای اشتقاقی ثانویه و در نهایت نیازهای استعلایی را شامل می شوند. از این منظر، تداوم هر فرهنگی منوط است به کارکردهای منظم و متوالی آن برای رفع انواع نیازها در همة...

رفتار دوگانه چيني‌ها در مورد فراورده‌هاي فراريخته نوشته ژانگ ژولن* *روزنامه‌نگار ترجمه عبدالوهاب فخرياسري براي نخستين بار، در ١١ ژانويه، برنج فراريخته توسط پژوهشگران در ووهان، به تاييد سازمان غذا و داروي ايالات متحده رسيد. ولي نمي توان آن را در خاک کشور چين کاشت و برداشت. اين تناقض مختص پکن است که رسما انجام پژوهش را تشويق مي‌کند، ولي در مقابل عدم علاقه مردم، کاشت آنرا محدود مي‌کند. در يک صبح بهاري ماه مه سال ٢٠١٧، به کمک يک راننده تاکسي، پاي پياده از جاده‌هاي پر پيچ و خم شوشان گذشتم و سرانجام خودم را به پايگاه کشت برنج فراريخته رساندم. در اين شهر، در دل کوهي پوشيده از گياهان انبوه ‌گرمسيري، در بيست کيلومتري شهر فوژو، مرکز استان فوژيان (جنوب شرقي چين)، شانزده هزار نفر زندگي مي‌کنند که هيچکدام چيزي از « فراورده‌هاي حاصل از مهندسي ژنتيک » نمي‌دانند. با اين حال، در انتهاي يک بن‌بست، بر روي...

گفتگوی ایرنا‌پلاس با ناصر فکوهی تهران- ایرناپلاس- فکوهی معتقد است: پیش شرط مدیریت مسأله مسکن این است که دستاوردهای دموکراتیک در سبک زندگی و زندگی روزمره و حق تعیین سرنوشت را در جامعه تثبیت کنیم و به حاکمیت قانون و سلامت قوای سه‌گانه برسیم. وضعیت مسکن در پایتخت به موقعیتی بحرانی رسیده است، 42 درصد جمعیت تهران اجاره‌نشین هستند این در حالی است که بیش از 500 هزار خانه خالی در این شهر وجود دارد و در برخی مناطق شاهد افزایش 70 درصدی اجاره بها بوده‌ایم. برای بررسی این وضعیت گفت‌وگویی با ناصر فکوهی استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران داشتیم. او می‌گوید: حق مسکن از نیازهای عمومی است که دولت باید برای تأمین آن اقدام کند و این بخش را از حیطه سوداگری و منطق سود بیرون بکشد. متن گفت‌وگو با دکتر فکوهی را در ادامه می‌خوانید: ایرناپلاس: شما در حوزه تخصصی خود، انسان‌شناسی شهری بر حق دموکراتیک نسبت به شهر...

ادغام شدن، وسواس بزرگ نويسنده : بنوا برويلBenoit Breville مترجم : سعيد جوادزاده اميني در مباحث بي پايان مربوط به ادغام شدن مهاجرين با اصليت آفريقايي يا عرب برخي ادعا مي کنند که ايتاليائي ها، پرتقالي ها و لهستاني ها تفاوت هاي کمتري داشته و بدون مشکل جدي همسان ديگران مي شدند. اين گونه برداشت با برخوردي بطور خاص فرهنگي با اين موضوع ، تجربيات تاريخي حاصل از يک قرن مهاجرت را از نظر دور مي دارد. فرانسه هويتي، سال ۲۰۱۸ خوبي براي شما آرزو دارد!. در جريان شب زنده داري هاي جشن سال نو ضرب و جرح دو عضو پليس در حاشيه يک جشن شبانه در شامپيني سورـ مارن به بحث و جدل در رابطه با خشونت هاي محلات حومه شهر دامن زد. هنگامي که يک روزنامه نگار فيگارو درصفحه توئيترش عکسهايي از کودکاني که در ميان گل و لاي مشغول بازي کردن هستند را تحت عنوان «‌زاغه نشين...

سال‌های سال است که دو پرسش وسواس‌آمیز بر زبان و در اندیشه مردم خانه کرده: «به کجا می رویم؟» و «چه باید کرد؟». و وقتی کسی در جایگاه یک روشنفکر یا متخصص باشد که انتظار می‌رود دانش بیشتری از اوضاع داشته باشد، این پرسش‌ها با اصرار بیشتر و کنجکاوی بالاتری مطرح می‌شوند. واقعیت در آن است که با وضعیت پیچیده‌ای که نه اکنون، بلکه دستکم پس از سپتامبر 2001 و حمله به برج‌های دوقلوی سازمان تجارت به وجود آمد، با خروج تنش‌های نظامی از منطق ِ تقابل متقارن و حاکم شدن رودررویی‌های نامتقارن میان تروریسم بین‌المللی و تروریسم‌ها و ارتش‌های منظم دولت‌های بزرگ، با پیشی گرفتن نظام‌های توتالیتر و مافیایی از مفهوم دولت مدرن و با پیروزی گسترده پوپولیسم‌ها در سراسر جهان از کشورهای توسعه یافته و حتی مهم‌ترین آنها ایالات متحده گرفته تا کشورهای واپس مانده، امروز هیچ کسی نمی‌تواند به این پرسش‌ها با دقتی حتی تقریبی پاسخ دهد....

صبا قدیمی عمده ترین مسائل و مشکلات روستا همراه با راه حل پیشنهادی از نگاه مردم در این بخش، به گزارشی از مصاحبه‌ها و جلساتی که با حضور فعالان و مردم محلی روستا انجام شده و داده‌هایی را درباره مسائل روستا در اختیار ما قرار داده است، خواهیم پرداخت . تلاش شده است در انتخاب افراد، تنوع در نگاه‌ها و رویکردها و همچنین در تکثر حوزه‌ی وظایف یا طبقه‌ی اجتماعی رعایت شود. مصاحبه‌ها به دو شکل فردی و گروهی انجام شده است. دو مصاحبه‌ی فردی با طاهره خاوری، مدیر انجمن دوستداران کودک پویش، و مسئول خانه بهداشت روستای محمودآباد انجام شده است. انجمن پویش به عنوان یک سازمان مردم نهاد با تمرکز بر آموزش کودک و توانمندسازی بزرگسال تجربه‌ی 10 سال حضور در روستا را دارد و اکثر معلم‌های آن، بومی و اهل همین روستا هستند. فعالیت انجمن پویش در این سال‌ها به طور خاص در گرو خدمات‌رسانی فرهنگی به...

عظيم محمودآبادي عوامل متعددي در شكل‌گيري جوامع دخيل هستند اما براي دوام يك جامعه همبستگي اجتماعي از اهميت بسيار بالا و استثنايي برخوردار است؛ عاملي كه هرچند از علل موجبه آن محسوب مي‌شود اما در علل مابقي اش نيز نقش بي‌بديلي را ايفا مي‌كند؛ نقشي كه البته در بزنگاه‌هاي حساس‌، پررنگ‌تر هم مي‌شود. ناصر فكوهي معتقد است كه مولفه‌هاي همبستگي اجتماعي ثابت نيستند و در طول دوران دچار تحول مي‌شوند. به باور استاد انسان‌شناسي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران، بي‌توجهي به اين تغيير مولفه‌ها مي‌تواند همبستگي اجتماعي را دچار آسيب‌هاي جدي كند. آيا فرمول مشخصي براي سنجش ميزان همبستگي اجتماعي در يك جامعه وجود دارد؟ با چه فرمول و مكانيسمي مي‌توان ميزان همبستگي اجتماعي در جامعه را تخمين زد؟ در جامعه‌شناسي كمّي براي سنجش ميزان همبستگي اجتماعي، همچون بسياري ديگر از سازوكارهاي اجتماعي فرمول‌ها و روش‌هاي خاصي براي اندازه‌گيري وجود دارد. ما در انسان‌شناسي به اين فرمول‌ها باور مطلق نداريم...

وحید اسلام‌زاده آیا با خرید کالایی احساس رضایت میکنیم یا از خودمان گله مند میشویم که «این چی بود خریدم!». خرید کالا آیا کنش ساده-ای است یا خیر! کنشی بسیار پیچیده و دقیق؟ كنش خرید چه ساده باشد و چه پیچیده، مورد بحث ما نيست؛ بلکه بخش مهمی از زندگی اجتماعی انسانها را دربرمیگیرد. در کلانشهرها مراکز خرید بسیار فراوانی وجود دارد. شیک و جدید، قدیمی و زهوار در رفته، مدرن و از رونق افتاده، یک طبقه یا چند طبقه، با چند مغازه، یا با تعداد بسیاری از مغازها و رستورانها و سایر امکانات دیگر. برخی از این مراکز خرید اسم و رسمی برای خود دست و پا کرده اند، و حتی محل پاتوق جوانان گشته و گذشته از محل خرید، مرکز گردش و تفریح نیز شده اند؛ و برخی دیگر فقط محل کسب و کار هستند و رهگذری کمتر از آنجا میگذرد. در گذشته در شهرها فقط یک بازار...