(ارگ تجاری تجریش، آرشیو شخصی نگارنده) بزرگراه صدر تهران دوطبقه شد، مجتمع تجاری لوکس بر روی باغ مسجد گیاهی تجریش ساخته شده، در شمال خیابان سباری (آجودانیه قدیم) مجتمع تجاری دیگری بر جای پارک و زمین ورزشی ساخته شده و نیمی از آن را از بین برده است و ... . آیا  کسی با طرح‌های یاد شده مخالفتی دارد؟  اگر مخالفتی دارد، پس چرا بیان نمی‌کند؟ یا شاید کسی مخالفتی ندارد؟ یا اگر مخالفتی دارد کجا بیان کند و به چه کسی اعتراض کند؟ بزرگراه صدر واقع در شمال تهران در امتداد بزرگراه بابایی است. در شمال این بزرگراه محله‌های فرمانیه و قیطریه و چیذر و الهیه و در جنوب آن محله اختیاریه و قلهک واقع می‌باشد. در ادامه این بزرگراه بعد از گذر از پل خیابان پاسداران به نام بزرگراه شهید بابایی تغییر نام می‌دهد و از پارک جنگلی لویزان می‌گذرد و تا منتهی الیه شرقی تهران به پیش...

کلمان فوکونیه  برگردان شهباز نخعی    زندگی نامه های آقای ولادیمیر پوتین از حد شمارش فراتر رفته، اما نظام سیاسی روسیه همچنان خوب شناخته نشده است.  به عنوان نمونه، آیا می دانیم که حزب رئیس جمهوری، پیش از برگزاری انتخابات قانونگذاری در ١٨ سپتامبر، یک مرحله مقدماتی انتخابات  درون حزبی  پیش بینی کرده است؟  حزب «روسیه متحد» با تقلید از همتایان غربی خود، می کوشد توانایی خود را در نوآوری باورپذیر کند؛ و نیز با موفقیتی نه چندان درخشان، مانع از آن شود که رای گیری به یک آشفته بازار تبدیل شود.   حتی رهبران حزب «روسیه متحد» نیز از پرشماری مردم ابراز تعجب می کنند.  ٢٢ ماه مه گذشته، بیش از ده میلیون شهروند (نزدیک به ١٠ درصد رای دهندگان نام نویسی شده) در انتخابات مقدماتی آنچه که معمولا «حزب پوتین» خوانده می شود، پیش از انتخابات قانونگذاری ١٨ سپتامبر آینده شرکت خواهند کرد.  در «دموکراسی های دیرپای» غربی،...

خشم مردم آمریکا و نارضایتی ایشان، نتیجه‌ی انتخابات ریاست جمهوری این کشور را تغییر داد. حالا مردی که بیش از بیست سال است هیچ مالیاتی پرداخت نکرده، مثل آب خوردن دروغ میگوید، حرف های زشت و توهین آمیز در مورد زنان می زد و تا به الان در هیچ پست یا سمت دولتی ایفای نقش نکرده، رئیس جمهور بزرگترین قدرت جهان است. دونالد ترامپ، از حزب جمهوری خواه، حالا قرار است به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری ایالات متحده فعالیت کند. کشوری که سال 2008 باراک اوباما، یک سیاه پوست و دانش آموخته ی هاروارد را به کاخ سفید فرستاده بود، حالا یک برج ساز را به آنجا فرستاده که همواره به اصالت خودش افتخار می کند.آری، مردم آمریکا چنین افرادی هستند. البته باید به این مساله اشاره کرد که شکل گیری موجی یکسان در کشورهای اروپایی نیز به هیچ عنوان دور از انتظار نیست. در انتخابات امسال آمریکا،...

محمدرضا آذر – لیلا حسین‌زاده انتخاب دونالد ترامپ بعنوان رییس جمهور آمریکا موجی از بهت و حیرت همگانی را در جهان برانگیخته است. بسیاری آنرا نشانه‌ی فروپاشی ارزش‌های لیبرال و برآمدن فاشیسمی نو قلمداد می‌کنند (رجوع کنید به مقالاتی که در گاردین یا ایندپندنت درباره‌ی روی کار آمدن ترامپ نوشته شده است).  اما قصد ما در اینجا صرفا یافتن علل [سیاسی – ارزشی – اقتصادی – جامعه‌شناختی] برآمدن ترامپ نیست. بلکه توجه به سویه‌های زیباشناختی انتخابات اخیر امریکا در پرتوی نوری است که فیلم مشهور «گرگ وال‌استریت» ساخته‌ی مارتین اسکورسیزی بر آن می‌افکند. هرچند تشبیه زندگی دونالد ترامپ به زندگی شخصیت اصلی فیلم (جوردن بلفورت) ناموجه به نظر می‌رسد؛ ولی وجه اشتراک این دو، پذیرش اصل ارزشی سبک زندگی امریکایی است که می‌توان بطور خلاصه آن‌را «رویای امریکایی» نامید: موفقیت همیشه میسر است، اگر به موفقیت عشق بورزید و برای کسب آن تلاش کنید. معیار سنجش چنین موفقیتی «پول» است...

      در دو یادداشتی که چند روز پیش از برگزاری انتخابات آمریکا  نوشتیم و با عناوین «یک جنگ طلب ِ فاسد یا یک میلیاردر کلاهبردار» (فرارو)  و «چرا ممکن است  اقلیت ها و زنان در آمریکا به کلینتون رای ندهند؟» (2)(ویژه نامه روزنامه ایران) منتشر شدند، بر آن تاکید داشتیم که احتمال  پیروزی کلینتون بسیار بیشتر اما احتمال  پیروزی ترامپ بعید است، هرچند غیرقابل تصور نیست. همچنین افزودیم که  بهررو، برنده این انتخابات «سیستم» و بازنده آن «مردم» آمریکا و جهان خواهند بود؛ گفتیم اختلاف رای میان دو کاندیدا بالا نخواهد بود و اگر  برخلاف انتظار ما بالا باشد،  نشان دهنده آن است که  نظام آمریکا  کمتر از آنچه ممکن است پنداشته شود به فروپاشی اجتماعی و سیاسی ِ خود نزدیک است.  پس از اعلام نتایج  و شوک بزرگی که در آمریکا و در سراسر جهان از انتخاب ترامپ به وجود آمد، امروز می توانیم با روشنی بسیار...

 برنارد دوترم برگردان حوا بختیاری روز ششم نوامبر آینده، مردم نیکاراگوئه رئیس جمهورشان را بر می گزینند . بعد از دو دهه در راس قدرت بودن، دانیل اورتگا رهبر ساندینیست می تواند برای چهارمین دوره پیروز انتخابات باشد . اما ساندینیسمی که او همواره به عنوان«سوسیالیست» و «ضد امپریالیست» معرفی می کند ، آیا هنوز رد و نشانی از سال های انقلابی دارد ؟   نیکاراگوئه ، ساندینیست . این دو کلمه به هم وصل بودند . در سال های ١٩٨٠ امریکای مرکزی دوره ای از انقلاب ها و ضد انقلاب ها را می گذراند. در سال ١٩٧٩ شورشیان ساندینیست موفق شدند آناستازیو سوموزا ، دیکتاتور نیکاراگوئه که مدت ها به عنوان «مهره امریکا» در منطقه شناخته شده بود را سرنگون کنند .  این نکته ظریف را از قول رهبران امریکایی نقل می کنند که :« سوموزا حرام زاده است ، اما حرام زاده خودمان است » - جمله ای که رئیس...

  نود و هفتمین نشست یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ با موضوع "دیجیتالی شدن و پیامدهای فرهنگی آن در جهان" در روز یکشنبه 23 آبان 1395 برگزار خواهد شد. در این نشست دکترکوروش برارپور(پژوهشگر و تحلیلگر) با عنوان «سواد عصر دیجیتال و مهارت‌های قرن 21» و دکتر روح الله نصرتی (انسان شناس و استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران) با عنوان «سرمایه داری دیجیتال» سخنرانی خواهند کرد. لازم به ذکر است که عنوان فیلم مستند انتخاب شده برای نمایش متعاقبا اعلام خواهد شد.         زمان 16 آبان 1395 ساعت 16 تا 19 مکان : خیابان ولیعصر نرسیده به میدان ولیعصر، خیابان دمشق، پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات

    این دو یادداشت در روزهای گذشته و پیش از  اعلام نتایج انتخابان آمریکا در  سایت فرارو و  روزنامه ایران منتشر شده است. تحلیل نتایح این انتخابات در  مطلبی جداگانه انجام خواهد گرفت.  یادداشت اول سایت فرارو روز شنبه 15 آبان (5 نوامبر)   ترامپ یا کلینتون: بحران یک دموکراسی، پایان یک امپراتوری کمتر از 5 روز پیش از آنکه نام «برنده» انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مشخص شود، از هم  اکنون می توان  با اطمینان بگوییم «برنده»  واقعی، کسی نخواهد بود جزسیستم (نظام) (establishment) و بازنده  واقعی، هیچ کس، جز مردم این کشور.  آخرین نظرسنجی ها و «افشا گری»های دو سویه،  ادعا می کنند که  انتخابات  بسیار تنگاتنگ خواهد بود و حتی ممکن است رئیس جمهور آینده، ترامپ  باشد. این واقعیت تلخی است که باید پذیرفت برغم آنکه نه تنها مهم ترین رهبران دموکرات بلکه همچنین مسئولان جمهوریخواه، نیز، بعد از یک  کارزار باور نکردنی و در دغدغه از...

تعییرات اقلیمی  تصویر: وندی براون   تیم شنک  برگردان عاطفه اولیایی   مصاحبه ی تیم شنک با وندی براون در باره ی کتاب وی « فراموش کردن مردم: انقلاب مزورانه ی  نولیبرالیسم»    « به یمن جهانی شدن ... دنیا توسط نیرو های  بازار اداره می شود.» الن گرین اسپن    تغییرات اقلیمی، دولت های رفاه اجتماعی نا موفق، بحران مالی سال ۲۰۰۸، عدم تساوی سرسام آور درآمد ها، یأس سیاسی، فیلم های مهوع  با میلیاردها ها دلار درآمد، و سایت های دوست یابی  فقط چند نمونه از هدایای نولیبرالیسم اند. ولی نولیبرالیسم واقعا چیست؟  یک نظریه ی اقتصادی؟ انتقام طبقه ی  حاکم در  نظام سرمایه داری؟ یا شاید بیماریِ نیرنگ باز تری؟ وندی براون در کتاب اخیرش: «فراموش کردن مردم: انقلاب مزورانه ی نولیبرالیسم» به مطالعه ای تاریخی، فلسفی و مباحثاتی در مورد نولیبرالیسم  پرداخته است. علیرغم آن که بسیاری در مورد نولیبرالیسم نگاشته اند، وندی مواردی  را بررسی می...

سرژ حلیمی ترجمه   باقر جهانبانی   سر مقاله خود آموز جدید انتقادی «لوموند دیپلوماتیک: توضیح اقتصاد به گونه ای تازه وبدیع» در سال ١٩٩٠ لشکری از کارشناسان بین المللی به بالین روسیه رفتند. و بیست سال بعد راهی یونان شدند. روسیه نزدیک بود که از زیر درمان شوک تجویز شده، زنده بیرون نیاید: تورم افسار گریخته، غارت دارائی های دولتی( خصوصی سازی ها)، کاهش شدید میانگین عمر. و یونان ..... از سال ٢٠١٠ تا کنون، یک چهارم  ثروت ملیش را از دست داده است.   چگونه یک رشته معتبر دانشگاهی چون اقتصاد توانست با چنین خطا های وحشتناکی در تشخیص راه حل همراه شود ؟ وچگونه می تواند از مسئولیت رنج و نا بسامانی ایجاد شده که ادامه هم دارد، خود را برهاند؟ برخی از سر شناس ترین اقتصاد دانان، نفوذ خود را از طریق صندوق بین المللی پول، بانک جهانی، بانک مرکزی اروپا، سازمان همکاری وتوسعه اقتصادی اعمال...

اسکات  اندرسن  برگردان عاطفه اولیایی   ۱) عراق‌ خلود الضیدی:اردن، یونان، آلمان با  سال ها  نافرجامی  در خواستش  برای باز اسکان  دیگر افراد خانواده اش، خلود دیگر آینده ای در اردن نداشت. در اواخر ۲۰۱۵ تصمیمی  از سر استیصال  گرفت.   تمام تابستان و پاييز داستان هزاران مهاجری را که به قصد اروپا از ترکیه  و خطرناک تراز آن  ، از لیبی  روی تویوپ ها  به آب می زدند  دنبال می کرد.  اما در دسامبر، این داستان ها به سرعت تغییر کردند. کشور های اروپایی محدودیت های سنگین تری برای مهاجرین قائل شده بودند و با رسیدن زمستان عبور از دریا بسیار خطرناک تر می شد. بدین جهت خلود از پدر و خواهرانش خواست تا در صورت تمایل  به خروج،  به سرعت هر چه بیشتر عمل کنند. با توجه به وضع وخیم پدر، سحر تصمیم به ماندن با وی گرفت و تمیم و خلود  رهسپار اروپا شدند.  در ۴ دسامبر، به...

اسکات اندرسن ـ برگردان  عاطفه اولیایی  عراق  خلود الضیدی خلود الضیدی،  سه خواهر و دو برادرش، فرزندان رادیولوژیست بیمارستان و مادری خانه دار در طبقه ی متوسط   زاده شده  و از زندگی راحتی برخوردار بودند. خلود مانند دیگر دختران کوت  ( شهری به جمعیت ۴۰۰۰۰۰هزار نفر در ۱۰۰ مایلی جنوب بغداد)،  تحت مراقبت شدید خانواده  زندگی بسیار منظمی داشت:  هر روز به مدرسه می رفت و بعد از آن مستقیم برای  کمک به مادر و انجام  تکالیف مدرسه، به خانه بر می گشت.  به غیر از به مقصد مدرسه، خلود ندرتا از خانه خارج می شد. در عرض ۲۳ سال، فقط یک بار، با پدر، شهرش را  به مقصد بغداد ترک کرد. لیکن، از آن جا که معمولا بلند پروازی ها در  غیر منتظره ترین شرایط زاده می شوند، خلود همیشه به آزاد شدن از محبس کوت فکر می کرد و راه آن را نیز یافته بود: تحصیلات عالیه....

پولانتزاس، نیکوس، طبقه در سرمایه‌داری معاصر، ترجمه حسن فشارکی و فرهاد مجلسی‌پور، نشر رخ‌داد نو، 1390 نیکوس پولانتزاس یکی از نظریه پردازان چپ تاثیر گذار در نیمه دوم قرن بیست است که او را عمدتا برای تحلیل‌هایش از مفهوم طبقه و آنالیز هایش از شرایط به وجود آمدن دولت‌های خاص نشیر دولت‌های فاشیستی یا دیکتاتوری‌های نظامی می‌شناسند. این کتاب (طبقات در سرمایه‌داری معاصر) به بررسی برخی از مهم‌ترین و حساس‌ترین وجوه ساختار طبقاتی در سرمایه‌داری متاخر (در دوران او)می‌پردازد. کتاب درواقع صورت مجموعه مقاله را دارد. برخی از این مقالات نظیر  مقاله کار مولد و غیر مولد: خرده بورژوازی جدید و طبقه کارگر و همچنین مقدمه کتاب در کارنامه نظری پولانتزاس نقش بسیار مهمی دارند. مسیر تحلیل او در این کتاب از تحلیل خود طبقه آغاز شده و در ادامه به تحلیل طبقه سرمایه‌دار در بستر مناسبات جهانی سرمایه می‌پردازد. آنالیز او در بخش بعدی به بررسی خرده بورژوازی معطوف...

فریدون مجلسی ترکيه چهارنعل در مسير توسعه اقتصادي و اجتماعي مي‌‌‌‌‌‌تاخت؛ راهي که آن را نخست‌وزير فقيدش تورگوت اوزال گشود و ميراث و مزايايش نصيب حزب عدالت و توسعه و تيم گُل - اردوغان شد. اين تيم مسير پيشرفت اقتصادي را با سرعت و شدت ادامه مي‌‌‌‌‌‌داد زيرا ترکيه دريافته بود که قدرت واقعي و حتي توسعه اجتماعي و سياسي در پرتو قدرت اقتصادي امکان‌پذير است. ترکيه به آستانه چنان قدرتي رسيده بود، اما توسعه مزايا يا شايد بتوان گفت مسائلي به همراه مي‌‌‌‌‌‌آورد. وقتي به انسان‌هايي که سابقا - به خاطر عقب‌ماندگي کشورشان - به حساب نمي‌آمدند آموزش و امکانات داده شود و آن‌ها کارشناس، توليدکننده و کارآفرين شوند، آن وقت انتظار دارند به حساب هم بيايند. در اين‌جاست که فيل فرماندهي شرقي ياد هندوستان سنتي سلطه‌طلبي خودش را مي‌‌‌‌‌‌کند. وقتي در ميدان تقسيم در استانبول تظاهراتي از سوي حاميان طبيعت و ميراث فرهنگي ترکيه برپا شد که با...

بیگانه ستیزی توضیح همه چیز نیست «برکسیت»، دلیل های خشم نویسنده:        پل ماسون  روزنامه نگار، نویسنده: «پسا سرمایه داری، راهنمایی برای آینده»، آلن لین، نشر پنگوئن، لندن، ٢٠١٥.  روایتی از این مقاله در نسخه انگلیسی لوموند  دیپلوماتیک منتشر شده است. برگردان:       شهباز نخعی   مفسران رای بریتانیایی ها در ٢٣ ژوئن گذشته درمورد خروج از اتحادیه اروپا را بازتاب ضدمهاجر بودن مردمی ارزیابی کردند که «به روی دنیا بسته اند».  چیزی درباره عوامل اجتماعی گفته نشد.  عواملی چون ریاضت اقتصادی، بیکاری انبوه، افزایش شمار کارگران فقیر و غیره.  همه این آفت ها محروم ترین قشرها را به مخالفت واداشت.   متصدی باجه این ایستگاه قطار کوچک در «ویلز» بدون عجله، غرق گفتگو با همکار خود بود.  همکار دیگر شکایت می کرد که: «دیگر نمی شود برای دختران اسباب بازی صورتی خرید، حتما باید خاکستری باشد» و او پاسخ می داد: «درمورد عروسک کاکا سیاه...

سرزمین های پاره (2): ریشه ها - ۲۰۰۳ ـ ۱۹۷۲   1ـ مصر  لیلا سیوف   در ۱۹۷۲، لیلا سیوف ۱۶ ساله در اولین تظاهرات سیاسی خود شرکت کرد. در خواست دانشجویان، مطابق معمول برخورداری از  آزادی بیان بیشترو دنیایی عادلانه تر بود. ولی این بار خواستی مشخص نیز مطرح کرده بودند: جنگ انور سادات با اسرائیل برای پس گیری زمین های سینا که در جنگ شش روزه ی ۱۹۶۷ توسط اسرائیل غصب شده بود.  لیلا  در خانواده ی  مرفه و آزادی  به دنیا آمده بود. والدینش استاد دانشگاه بودند و خواهر بزرگترش، اهدف یوسف از نویسندگان برجسته ی معاصر مصر بود. در جوانی به چپ متمایل شد و در زمان تحصیل ریاضیات در دانشگاه  قاهره، با همسرش، احمد سیف، که رهبر گر وهی انقلابی و زیر زمینی بود آشنا شد.  در آن زمان، مصر پایتخت سیاسی خاورمیانه  و گهواره ی جنبش ها و تفکرات انقلابی محسوب می شد و...

  این کتاب مجموعه مقالاتی از پولانتزاس است که پس از مرگش و در سال 2008، در 444 صفحه و به زبان انگلیسی انتشار یافت.  بسیاری از مقالات این کتاب برای نخستین بار به زبان انگلیسی ترجمه شده ‌بودند و این مساله اهمیت این کتاب را دو‌چندان می‌کرد. خصیصه مهم این کتاب نوع گسترده مقالات آن است که از اولین کار‌های پولانتزاس تا آثاری که در اواخر عمر خود نوشته را در برمی‌گیرند و بنابراین این کتاب به نوعی حکم زندگی‌نامه نظری پولانتزاس را دارد. در ادامه به توضیح مختصر مقالات مهم کتاب می‌پردازیم.  کتاب با دو مقاله "تحلیل مارکسیستی دولت معاصر، قانون و پرسش آلترناتیو" و "نقد خرد دیالکتیکی سارتر" آغاز می‌شوند که به اولین دوره کارنامه نظری پولانتزاس مربوط اند.  در اواخر دهه 60 پولانتزاس که به عنوان یک پژوهشگر در زمینه حقوق فعال بود، به فلسفه اومانیستی تحت تاثیر چهر‌هایی نظیر سارتر، لوکاچ و گلدمن نزیکی زیادی...

    سیاست در کشور های پیشرفته ی غرب،  درگیر کشاکشی شدید ی است که از دهه ی ۱۹۳۰ بی سابقه بوده است.  رکودی که  به دو طرف اقیانوس اطلس چنگ انداخته،  نیروهای سیاسی مفعول پس از جنگ دوم را بیدار کرده است. احساست شدید به صحنه ی سیاسی وارد شده اند  ولی نه در جهتی که  بسیاری امیدش را داشتند. سیاست های ضد نهادی  که تا چندی پیش، وجه مشخص سیاست چپ گرا ها بود، اکنون  انگیزه ی تحرک  نیرو های راست گرا شده  است. در ایالات متحده، ترامپ، رقیبش کلینتون را به درستی به علت  وابستگیش به وال استریت، آمادگی به حمله ی نظامی به کشور های دیگر،‌ دفاع از قوانین تجارت آزاد،  مورد حمله قرار می دهد.  در بریتانیا نیز  برکزیت، تاچریست های دو آتشه را مدافعان خدمات بهداشت ملی می نمایاند.  این تغییر موضع بدون پیشینه نیست.  در دوران رکود، راست پوپولیست به طور سنتی مواضع...

  مقاله زیرنوشته  یانیس واروفاکیس،  اقتصاد دان و وزیر دارایی سابق یونان، مؤسس  DiEM25  (جنبش دمکراسی در اروپا در ۲۰۲۵) و استاد فعلی اقتصاد در آتن است.در حالی که این سطور را می نویسم، پناه جویان افغانی، پاکستانی و سوری پشت میله های زندان  های غیر انسانی آتن، پیره و جزایر اژین،‌ و ایدمون  به سر می برند.  حبس آنان به دلیل تصمیم اتحادیه ی اروپا به رد  تقاضای پناهندگی،‌ مسدود کردن راهشان به اروپا، و بازگرداندن آن ها به کشوری است  که آن ها نیز به نوبه ی خود  قوانین بین المللی  پناهندگان را لگد مال کرده اند: ترکیه.  این زندان ها خود محبوس دیوار هایی دیگرند.   در ظاهر، این دیوارها به شکل سیم های خاردار در سراسر مرز ترکی ـ یونانی و نیز اخیرا در مرز مقدونیه کشیده شده اند. وجه سیاسی این دیوار  چند ماه پیش   یعنی زمانی که رهبران اروپا  از رییس جمهور ترکیه خواستار گشایش...

  کمبود ها و فساد در کار تخریب جامعه در ونزوئلا، آشفتگی و تشویش مبارزان ”چاوز“ی لوئیک رامیرز برگردان: منوچهر مرزبانیان   ونزوئلا همپای کمبودهائی رو به وخامت، به ورطه آشوب اقتصادی فرو می غلتد. راستگرایانِ پیروز در انتخابات ماه دسامبر ۲۰۱۵، می کوشند یک همه پرسی را به قصد عزل ”نیکولاس مَدورو“ جانشین ”اوگو چاوز“ سازماندهی کنند. آیا پیروزی مبارزان چپگرا به هنگام برگزاری چنین رفراندومی کافی است تا باز اطمینان خاطری به آنان بخشد؟ یک زن به کسی که از انتظار رسیدن وزیر جوانان برای شروع توزیع خواربار به تنگ آمده و لگدی حواله کارتن انباشته از خوار و بار کرده بود غر زد که: «نه! اینکارو نکن!». مرد بیتاب از محل تجمع اعضای ”کمیته محلی تأمین و تولید خورد و خوراک“ که کمابیش زنان برپای می دارند دور شد. مقصود از این ترتیبات که در ماه آوریل ۲۰۱۶ به راه انداختند، مبارزه با کش رفتن مواد خوراکی و...