سیری در واژه شناسی سیاسی کلمه «افغان» کشوری به نام «افغانستان» تا قرن نوزدهم میلادی وجود نداشته است. مردم این سرزمین پیش از آن زیر نام «خراسان» و بسیار پیش از این نام در سرزمینی که «آریانا» خوانده می شد، زندگی می کردند. به باور برخی از افغانستان شناسان بومی، این واژه، برآمده از ادبیاتی سیاسی است که دارای بار ارزشی قومی است به نحوی که تمام قومیت های موجود این کشور، از جمله تاجیک ها، هزاره ها، بلوچ ها، ازبک ها، پشتون ها(افغان)، و ... را زیر این نام منشق از یکی از اقوام این سرزمین (یعنی قوم افغان ) قرار می دهد. در این جا به بررسی مختصری از سیر تاریخی ایجاد این نام می پردازیم. کلمه « افغانستان » در لغت به معنای « دولت و كشور افغانان » و یا «کشوری كه تحت سلطنت سلاطین افغانی متحد شده باشد»(1)، از واژه ی « افغان » كه...

سیری در واژه شناسی سیاسی کلمه «افغان»   کشوری به نام «افغانستان» تا قرن نوزدهم میلادی وجود نداشته است. مردم این سرزمین پیش از آن زیر نام «خراسان» و بسیار پیش از این نام در سرزمینی که «آریانا» خوانده می شد، زندگی می کردند. به باور برخی از افغانستان شناسان بومی، این واژه، برآمده از ادبیاتی سیاسی است که دارای بار ارزشی قومی است به نحوی که تمام قومیت های موجود این کشور، از جمله تاجیک ها، هزاره ها، بلوچ ها، ازبک ها، پشتون ها(افغان)، و ... را زیر این نام منشق از یکی از اقوام این سرزمین (یعنی قوم افغان ) قرار می دهد. در این جا به بررسی مختصری از سیر تاریخی ایجاد این نام می پردازیم. کلمه « افغانستان » در لغت به معنای « دولت و كشور افغانان » و یا «کشوری كه تحت سلطنت سلاطین افغانی متحد شده باشد»(1)، از واژه ی « افغان »...

نقش شرکتهای خصوصی خدمات نظامی در افغانستان *  مَری- دومینیک شَرلیه برگردان حسین میرزایی وزارت دادگستری آمریکا، در ژانویه 2010 (دی ماه 1388)، اندکی بعد از آخرين ديدار"جو بايدن"، معاون رئیس جمهور امریکا از بغداد ، حکمی صادر کرد تا افکار عامه مردم عراق را آرام کند. عراقی ها به دلیل حکم یکی از دادگاه های امریکا خشمگین بودند که بنابر اشتباه در روش و عملکرد، روند محاکمه پنج تن از کارکنان شرکت خصوصی ارائه خدمات نظامی " بلک واتر " (Black water) را متوقف کرده بود. این پنچ نفر در سپتامبر 2007، به سوی عده ای از مردم بغداد آتش گشوده و حد اقل 14 نفر را به ضرب گلوله به قتل رسانده بودند. بعد از مداخله وزارت دادگستری امریکا این پرونده دوباره به جريان افتاده است. رویدادهایی اين چنینی، نقش مشکوک شرکت های خصوصی نظامی و امنيتی را اندکی روشن می کند و بر خلاء حقوقی ای که...

بررسی علل مهاجرت افغانستاني‌ها در دوره معاصر حسین میرزایی يكي از مهم‌ترين كشورهاي مهاجر فرست جهان، بي‌هيچ شكي، كشور افغانستان است و افغانستاني‌ها يكي از بزرگترين گروه‌هاي آواره درجهان هستند. اين مهاجرت‌ها كه به صورت فردي و توده‌اي انجام گرفته‌اند، بيشتر متوجه دو كشور همسايه يعني ايران و پاکستان بوده‌اند: دلايل اساسي اين توجه را مي‌توان اينگونه شمرد: 1) مرزهاي طولاني اين دو كشور با افغانستان؛ 2) اشتراكات مذهبي و ديني مردمان اين سه كشور با هم؛ 3) نزديكي فرهنگي و زباني ساكنان سه كشور با هم؛ 4) دوستي دو كشور ايران و پاكستان با مردم افغانستان؛ 5) مجاورت مرزي و فيزيكي افغانستان با ايران و پاكستان. ما مسئله مهاجرت افغانستاني‌ها به خارج را به سه دهه گذشته و به ويژه از زمان دولت كمونيستي در افغانستان و سپس لشكركشي اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي سابق به اين كشور محدود مي‌كنيم. جانسون مي‌نويسد: «از زمان تجاوز شوروي، جنگ در افغانستان باعث...

ابتدا قرار بود این سفرنامه در سال 1394 با همکاری بین انسان‌شناسی و فرهنگ، از یکسو، و نشر گهرشید از سوی دیگر منتشر شود. صفحه‌آرایی و فیپای کتاب هم دریافت شد؛ اما به دلیل پایان همکاری این دو نهاد با یکدیگر، منتشر نشد. ولی در روزهای پایانی سال 1396 نهایتا به دست انتشارات سپیده‌باوران منتشر گردید. نویسنده که تاکنون مقالات بسیاری درباره افغانستان در نشریات و مجلات منتشر کرده، در این کتاب، دو موضوع را دوشادوش هم به پیش می‌برد: 1- چرایی این سفر؛ و 2- توصیف شهرهایی که می‌رود. در مقدمه این کتاب که به چرایی سفر پرداخته، نویسنده می‌گوید به جای آنکه بپرسیم چرا افغانستان؟؛ باید پرسید چرا تاکنون به افغانستان نمی‌رفتیم؟ و سپس به نگاه منفی ایرانیان به افغانستانی‌ها و در واقع ناآشنایی‌شان با این کشور و مردمانش می‌پردازد. در این مقدمه مفصل، او تک تک دلایل نگاه منفی ایرانیان به افغانستان و افغانستانی‌ها را بررسی کرده...

وضعيت مهاجران افغانستاني در ايران در گفت‌وگو با ناصر فكوهي عاطفه شمس پذيرش مهاجراني از سرزمين‌هاي ديگر در متن يك جامعه به خصوص در روزگار ما كه زمانه عسرت است و شرايط سياسي و اقتصادي و اجتماعي چندان مساعد نيست، در همه جاي جهان با حرف و حديث و مشكلاتي روبه‌روست و اختصاصي به ايران يا ساير كشورها ندارد. البته ناصر فكوهي معتقد است سطح توسعه‌يافتگي در ميزان رفتارهاي نابهنجار با مهاجران و نحوه برخورد با آنها موثر است. در گفت‌وگوي حاضر از اين استاد انسان‌شناسي دانشگاه تهران درباره مسائل پديد آمده راجع به تحصيل كودكان افغانستاني در ايران از او درباره محرك‌ها و زمينه‌هاي اجتماعي واكنش‌هاي تند و نابهنجار پرسيديم و زمينه‌هاي فرهنگي آن را جويا شديم: نخست بفرماييد چه محرك‌هاي اجتماعي براي پديد آمدن چنين عارضه‌اي وجود دارد؟ اين پديده يعني مخالفت با برابري يا دست‌كم، دادن برخي از حقوق اوليه مثل آموزش، مسكن و بهداشت به گروه‌هاي...

محمدکاظم کاظمی   ز جام عشق کشيديم باده با دل شاد سبوي عقل شکستيم، هر چه باداباد غلام همت آنم که گر به خاک نشست نداد پيش فرومايه، آبرو بر باد    اين دو بيت از واصل کابلي است؛ شاعر متاخر افغانستان و دبير دستگاه سلطنتي در عصر خود. و اين تنها واصل نيست که رنگ و بوي شعر حافظ از آثار او پيداست. بسياري از شاعران متاخر و معاصر افغانستان متاثر از حافظ بوده‌اند و سر اين سلسله تا امروز کشيده شده است.  اين از غلط‌هاي مشهور است که مي‌گويند در افغانستان شعر بيدل فراگيرتر از حافظ است و ديوان بيدل کتاب باليني مردم است. حقيقت اين است که بيدل در افغانستان بيشتر شاعر خواص است و در حلقه‌هاي ادبي و در مواردي ميان اهالي تصوف و خانقاه شهرت بيشتر دارد. ولي ذهن و زبان عموم مردم جامعه همچنان در تصرف حافظ و سعدي است. باري، اولين کتاب شعري...