روزی که آموختیم در گلستان باهم حرف بزنیم، در ایران هم خواهیم توانست گفتوگوی «مسئله» با احسان مکتبی / رضا هرندی احسان مکتبی، پژوهشگر و روزنامه‌نگار ساکن شهر گرگان است. وی دکتری علوم سیاسی از دانشگاه آزاد تهران است. علاوه بر تالیف چند کتاب و صاحب امتیازی دو روزنامه با 17 سال سابقۀ انتشار، مدیریت پژوهش ادارۀ فرهنگ و ارشاد استان گلستان و عضویت در شورای فرهنگ عمومی و انجمن کتابخانه عمومی استان، جزیی از سوابق اوست. با احسان مکتبی، دربارۀ وضعیت فرهنگ، رسانه‌ها و جراید در استان گلستان به گفت‌وگو نشسته‌ایم. ● فضای کلی فرهنگی استان گلستان را چگونه ارزیابی می کنید؟ اگر نگاه مرا نسبت به برخی از مسائل بخواهید، می‌توانم پاسخ بدهم؛ اما تا زمانی که این مسائل مبتنی بر اسناد کمی و علمی نباشد قابل استناد نیست. آخرین پژوهش فرهنگ عمومی در استان برای 14 سال پیش، یعنی اواخر چهار سال ابتدایی دوران ریاست جمهوری آقای...

  پایِ زندگیِ گلستانی‌ها آبله زده است، آن‌ها چشم انتظار مرهم‌اند گلستانی‌ها هم هر روز دربارة چرایی و چگونگی زندگی حرف می‌زنند و خودآگاه و ناخودآگاه در آن می‌اندیشند. شاید همة تلاش‌های فکری و عملی گلستانی‌ها و ما، در پاسخ به همین سوال ساده باشد؛ «کی پس زندگی خواهیم کرد یا کی زندگی کرده ایم؟» تاریخ انقضای هر «آن» در «آن» واحد تمام می‌شود. شاید اگر زبان قادر نبود، واژة‌ «حال» را ابداع و به جای «لحظة گذشته» جعل کند، آدم‌ها از بزرگی و سنگینی گذشته خفه ‌می‌شدند. مثل بعضی از شعرها و داستان‌ها که سرشارند از خاطره و گذشتة صرف. هم اکنون‌هم گذشت، ساعت جلو رفت و ما باید درباره لحظة گذشته قضاوت کنیم که رضایت بخش بوده یا نه؟ زندگی کرده ایم یا نه؟ ما غیر گلستانی‌ها وقتی دلمان می‌گیرد و به جاده می‌زنیم، سر از آبادی‌های سرسبز و ولایت‌های مه گرفته در می‌آوریم. کنار یک آتش شعله...

دردهای ناتمام یک دیوار گفت وگوی «مسئله» با دکتر جبرئیل نوکنده / ستاره حجتی اراده‌ای برای جهانی شدن قزل‌آلان در گلستان وجود ندارد لید: دکتر جبرئیل نوکنده باستان شناس و کاوش‌گری که نزدیک به 15 سال بر دیوار تاریخی گرگان پژوهش کرده و مدت ها به عنوان مسئول پایگاه دیوار بزرگ در گلستان فعالیت می‌کرد، او معتقد است با وضعیت فعلی، ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان در سازمان یونسکو حداقل تا سال 2018 عملی نخواهد شد و مهم‌ترین مانع تحقق این رخداد مهم، فقدان پلان مدیریتی و حفاظتی است. شاید وقتی اریک اشمیت، عکاس آمریکایی، در سال 1316 بر فراز دریای آبی خزر پرواز می‌کرد، زمانی که چشمش به خط سرخی افتاد که از کرانه‌های خزر تا کوه‌های گلی‌داغ امتداد داشت، نمی‌دانست که این سرخی،بعدها نام «قزل‌آلان» یا مار سرخ را به خودش می‌گیرد. اشمیت شاید حتی تصورش را هم نمی‌کرد که تصاویر هوایی‌اش روزی مهم‌ترین اسناد برای کاوش یکی...

همسان‌سازی در چند پرده محسن هادی 1-    1385؛ کرمان   مهمان دوست کرمانی‌ام بودم برای ناهار. همه خانواده لهجه کرمانی داشتند جز خواهرزاده‌ها؛ پرسیدم خواهرت در تهران زندگی می‌کند؟ گفت نه! این‌طور بود که صحبت ما خرش را از سیاست به زبان راند! من از تهرانیزه کردن ایران گفتم و از همسان‌سازی زبانی و تلویحاً پرسش‌های او درباره مسائل آذربایجان را پاسخ دادم؛ یعنی دو ساعتی بود که داشتم پاسخ می‌دادم، اما اینجا بود که به یک فهم مشترک رسیدیم! او می‌گفت اغلب خانواده‌ها دیگر با کودکانشان کرمانی حرف نمی‌زنند و نسل جدید کرمانی با لهجه تهران بزرگ می‌شود، عاملش هم تلویزیون است؛ یعنی شبکه استانی کرمان!   2-    1386؛ گرگان برای انتشار نشریه یک جشنواره به گرگان دعوت شده بودم که در طول ماه رمضان برگزار می‌شد. دست‌کم پنج نفر از عوامل اجرایی آن جشنواره، همان روزهای نخست که یافتن اشتراکات و بافتن رشته‌های دوستی، امری معمول است، از...

ترانه‌های فولکلور ترکمن‌ها سرشار از مهربانی و عطوفت است امانقلیچ شادمهر در گلستان همیشه‌سبز، ادبیات شفاهی ترکمن، با ویژگی‌های خاص خود جلوه کرده است و ترانه‌های فولکور ـ به‌عنوان بخشی از ادبیات شفاهی ـ هنوز زنده و بالنده است. گرچه سرایندگان این ترانه‌ها بی‌نام و نشان بوده‌اند، اما مهربانی، عطوفت، نوع‌دوستی، عدالت‌خواهی، عشق، آزادگی، بخشش، سعادتمندی و دیگر مظاهر انسانیت، جزء مضامین اصلی آنها بوده است. برخی از صاحبنظران معتقدند ادبیات شفاهی ریشه در اعماق تاریخ دارد و با دقت و تأمل در آن می‌توان به اوضاع و احوال و برخی ویژگی‌های فکری و فرهنگی اعصار گذشته پی برد. این‌گونه ترانه‌ها خود منشأ اثر و سرچشمه الهام بسیاری از آثار پرآوازه بزرگ شده‌اند. ترانه‌های فولکور، گاه سرشار از شور و نشاط بی‌مانندی است و گاه سراسر درد و حزن و اندوه، که نشان از احساسات پاک و حقیقی آن‌هاست؛ گاه خانه‌های ماتم‌زده را احیاء می‌کنند، گاه آینه رشادت‌های یک قوم...

«کاروان پیران» از جمله اشتراکات بین استان گلستان با منطقه پیرامونی‌اش است که می‌توان در راستای دیپلماسی فرهنگی از آن‌ها سود بُرد. رسول اسماعیل‌زادۀ دوزال* برای شرکت در مراسم هفتۀ فرهنگی استان داش¬اوغوز، با هماهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران، سفری به داش اوغوز داشتم. این سفر، علاوه بر این‌که یک وظیفۀ اداری بود، از حیث تحقیقات فرهنگی و تاریخی نیز برایم اهمیت زیادی داشت؛ زیرا از بیست سال پیش در زمینۀ پیران ترکمنستان و تصوف در آسیای مرکزی مطالعاتی داشتم، به‌ویژه با تحقیقاتی که دربارۀ داستانهای دده‌قورقود داشتم، با واژه¬ی دیش‌‌اوغوز (داش‌اوغوز) آشنا بودم. لذا از نزدیک دوست داشتم با استانی که به نام داش‌اوغوز نامگذاری شده است و تشابه اسمی بین آن وجود دارد، بیشتر آشنا شوم. به هر تقدیر، در مراسمی که به‌مناسبت هفتۀ فرهنگی استان داش اوغوز ترتیب یافته¬بود، شرکت کردم. این مراسم به‌مناسبت هفتۀ فرهنگی استان داش‌اوغوز برگزار می‌شد و كیفیت بخش‌هایی از آن کم نظیر...