در فرهنگ و سنن هر قوم و ملتی، روزهایی وجود دارد که ریشه تاریخی و فرهنگی داشته و جلوه‌ای از باورهایی است که حتی با مقدسات دینی و مذهبی آنها پیش رفته و هویت فرهنگی و تاریخی آن جامعه را به نمایش گذاشته است. یکی از این روزها مربوط به سال نو خورشیدی است که یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است و کم‌تر تمدنی را خواهیم یافت تا از آن تهی باشد. هر قومی بر اساس تاریخ، فرهنگ و مذهب خود آغاز سال نو را در قالب برپایی مراسم و جشن‌های ملی و مذهبی پاس می‌دارد. عید نوروز و جشن‌های سال نو ما ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل و طولانی همچنین مصادف بودن آن با حیات هستی و جان گرفتن مجدد زمین، از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است. در استان آذربایجان...

مقدمه فقر وجود ندارد، همه ی آن اسارت در زیر زبانی است که ما را به فقر و فرودستی عادت داده است. فقر ما، ناشی از تجربه ای تاریخی است که در پس بنیاد بی هویت و بی قهرمان در آورده است. شاید سیاست های زبانی یکی از مقصرهای فقر باشند، اما آن چه مظلوم حقیقی این مطالبه های زبانی است، خود آن است. مردم نیاز به آواها و نواهایی دارند که در پس نوشته و آوا، قهرمان های زندگی، حقیقت و کار نهفته باشد. در غیر این صورت، خود زبان هم اسارت است و می بینیم که سالیان سال به زبانی مأنوس چه اسارتی را درونی کرده ایم. اما آیا رهایی از فقر اسطوره ممکن است؟ همه ی جوامع از همه ی تنگناها با اسطوره ها و قهرمان های خودشان گذر کرده اند، اما وقتی در جامعه ای اسطوره ها به فراموشی و گمنامی سپرده شده و مدم تحت...

میرعلیرضا موسوی- امیرحسین جدیدی ادوارد براون، ترجمه حسن جوادی این کتاب مجموعه اسناد مکاتبات یک مستشرق انگلیسی است که در آن اطلاعات تاریخی ارزش‌مندی درباره‌ی وقایع سیاسی و حال و روز جامعه‌ي تبریز در دوران پس از فتح تهران در عصر مشروطه به چشم می‌خورد. نامه‌های گردآوری شده در این اثر مربوط به مکاتبات سید حسن تقی زاده از رجال سیاسی تبریز و ادوارد گرانویل براون (۱۸۶۲.م-۱۹۲۶.م) خاورشناس بریتانیایی است؛ براون از معدود مستشرقین اروپایی است که در عمق روح خود با شرق پیوستگی احساس می‌کند. وی کتاب‌های متعددی در زمینه‌ی ادبیات و تاریخ ایران و ترکیه برجای گذاشته است که از آن جمله می‌توان به چهار جلد تاریخ ادبی ایران، تاریخ مشروطیت ایران، تصحیحاتی از تذکره‌الشعرا سمرقندی و لباب‌الالباب عوفی، و نیز ترجمه‌هایی از تاریخ طبرستان ابن اسفندیار، تاریخ گزیده‌ی مستوفی و چهارمقاله‌ی نظامی عروضی به همراه یک‌سال در میان ایرانیان(سفرنامه) اشاره کرد. وی به دلیل علاقه‌مندی که به...

میرعلیرضا موسوی- امیرحسین جدیدی نمایش در تبریز(از انقلاب مشروطه تا نهضت ملّی نفت)؛ پژوهش و نگارش: محمود رنجبری فخری، سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، 1383   کتاب «نمایش در تبریز، از انقلاب مشروطه تا نهضت ملی نفت»، روایتی اسنادی از تاریخچه پیدایش تئاتر در تبریز و ایران که به همت محمود رنجبر فخری گردآوری شده است. در پیشگفتار کتاب اشاره شده است: «تاریخ تئاتر تبریز و اسناد 90 ساله یا از نظر دیگر اسناد 120 سالۀ آن در مدیریت "سازمان اسناد ملی ایران، شمالغرب"(تبریز)، نظری است گذرا به مدارک و اسنادی که حاصل عمر بیش از 235 بازیگر، نویسنده و موسیقیدان شناخته شدۀ شهر تبریز می باشد"». آنچه که مورد تأکید پدیدآور است، این اسناد مربوط به هنر نمایش به سبک اروپائی آن است و نه مفهوم سنتی یا مذهبی آن مانند شبیه خوانی و تعزیه گردانی؛ سبکی از هنر نمایش که از فرانسه به روسیه رفت و از...

  علی پوریان تبریز بزرگراه، روگذر و زیرگذرهای بسیار، اتومبیلهای شاسیبلند و برجهای دوقلو دارد؛ مراکز خرید شیک با انبوهی از برندهای ایرانی و خارجی، هتلهای چهار و پنج ستاره با رستورانهای گَردان، پارکهای جنگلی و غیرجنگلی و تلهکابین و مترو و خلاصه کلی چیزهای خوب دارد، اما کافه ندارد. البته کافههای محدودی وجود دارد، حتی کافهرویِ قهوهخور هم دارد، ولی کافهنشین ندارد. کافهنشینانی که مستمر، در گروههای کوچک چندنفره، گرد هم جمع شوند و با گپوگفتها و بحثهای گوناگون زمینوزمان را بههم بدوزند، تا اندکی از بار سنگین زندگی ماشینی بکاهند و با خیالپردازیهایی که مختص کافهنشینی است، معنای زندگی گمشده در هیاهوی خیابان را بازپس گیرند و اگر فرصتی دست داد اقتصاد، سیاست، باورها، عقاید و افکارمان را به چالش بکشند، تا پوستاندازی شود از هر آنچه که غبار کهنگی و پوسیدگی بر آن نشسته است. آری، تبریز کافهنشین و کافهنشینی با این ویژگیها ندارد. البته در برخی...

علی پوریان تبریز بزرگراه، روگذر و زیرگذرهای بسیار، اتومبیلهای شاسیبلند و برجهای دوقلو دارد؛ مراکز خرید شیک با انبوهی از برندهای ایرانی و خارجی، هتلهای چهار و پنج ستاره با رستورانهای گَردان، پارکهای جنگلی و غیرجنگلی و تلهکابین و مترو و خلاصه کلی چیزهای خوب دارد، اما کافه ندارد. البته کافههای محدودی وجود دارد، حتی کافهرویِ قهوهخور هم دارد، ولی کافهنشین ندارد. کافهنشینانی که مستمر، در گروههای کوچک چندنفره، گرد هم جمع شوند و با گپوگفتها و بحثهای گوناگون زمینوزمان را بههم بدوزند، تا اندکی از بار سنگین زندگی ماشینی بکاهند و با خیالپردازیهایی که مختص کافهنشینی است، معنای زندگی گمشده در هیاهوی خیابان را بازپس گیرند و اگر فرصتی دست داد اقتصاد، سیاست، باورها، عقاید و افکارمان را به چالش بکشند، تا پوستاندازی شود از هر آنچه که غبار کهنگی و پوسیدگی بر آن نشسته است. آری، تبریز کافهنشین و کافهنشینی با این ویژگیها ندارد. البته در برخی کافهها...

در فرهنگ و سنن هر قوم و ملتی، روزهایی وجود دارد که ریشه تاریخی و فرهنگی داشته و جلوه‌ای از باورهایی است که حتی با مقدسات دینی و مذهبی آنها پیش رفته و هویت فرهنگی و تاریخی آن جامعه را به نمایش گذاشته است. یکی از این روزها مربوط به سال نو خورشیدی است که یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است و کم‌تر تمدنی را خواهیم یافت تا از آن تهی باشد. هر قومی بر اساس تاریخ، فرهنگ و مذهب خود آغاز سال نو را در قالب برپایی مراسم و جشن‌های ملی و مذهبی پاس می‌دارد. عید نوروز و جشن‌های سال نو ما ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل و طولانی همچنین مصادف بودن آن با حیات هستی و جان گرفتن مجدد زمین، از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است. جشن های استقبال...

اؤزت يازيميزدا آذربايجان فولکلوروندا باياتيلاري گؤزدن کئچيرديک. دؤرت قايناقدا 8 ميندن آشيري باياتي تثبيت اولونوبدور. بونلارين ايچيده 68 باياتي آراز چاييلا ايلگيليدير. بو باياتيلار اورتاسيندا باغيمسيز باياتي، اورتاق و ميصراعلاري دئگيشيلن باياتيلار دا گؤرونور. آچار سؤز‌لر: آزربايجان، فولکلور، باياتي، آراز. گيريش بو يازيدا آذربايجان فولکلوروندا آرازلا ايلگيلي باياتيلار اوزرينده دوراجاغيق. بو باياتيلاري دؤرت قايناق کيتابدان درله‌ييب، بير يئره توپلاديق. ايلک قايناق م.ا.فرزانه 2010.جو ايلده يئدينجي باسيما چاتان «آذربايجان خالق ادبياتيندان باياتيلار» دير. بو کيتابدا 2500 دنه باياتي توپلانيبدير. بونلارين ايچينده 15 باياتي آرازا گؤره يازيلميشدير. ايکينجي قايناق1979 ايلده م. نيقابي طرفيندن ياييملانان «آذربايجان باياتيلاري» دير. بو کيتابين بيرينجي بؤلومونده 930 باياتي قئيد اولونوبدور. 12 باياتي بو باياتيلار ايچينده آراز چايينا حصر اولونوبدور. اوچونجو قايناق آذربايجان رئسپوبليکاسيندا 2010-جو ايلده ياييملانان «آذربايجان باياتيلاري» دير. بو باياتيلار بهلول عبداله، قيزيل گون بابازاده و ائلخان محمدلي ايش بيرليگي ايله درله‌نيب باسيلميشدير. بو کيتاب ايرانين اورمو ايلينده بهرام اسدي چاليشماسي ايله عرب آلفابئسينده ياييملانير. بو...

  * این نوشته قبل‌تر با تغییراتی در مجله‌ی گزارش موسیقی، شماره‌ی 83، مرداد 95، به چاپ رسیده است. در نوشته‌ی پیشین قهوه‌خانه به‌عنوان یک بسترِ اجراییِ عاشیق‌ها معرفی و بحث شد. در این بین، در کنار قهوه‌خانه و دیگر بسترهایی که در نوشتار قبلی به آنها اشاره شد، و در نوشتارهای بعدی کامل‌تر در مورد آنها صحبت خواهیم کرد، شاهد یک مورد کاملاً متفاوت هستیم؛ موردی که در عنوان این نوشتار هم آمده است: «آشیق‌لار بایرامی». این مراسمِ خصوصی که ‌به‌طور منظم از سال 1385 در سی‌امین روز فروردین ماه برگزار می‌شود بهانه‌ای است برای گردهم‌آمدنِ هنرمندان ترک‌زبان از سرتاسر ایران (استان‌های آذربایجان، زنجان، قم، ساوه، همدان). در این گردهمایی بسیاری از شاعران، موسیقی‌دانان و شاعر‌ـ موسیقی‌دانان (عاشیق‌ها) در کنار یکدیگر به اجرا می‌پردازند. اولین بار یک شاعر در میانه من را از وجود چنین گردهمایی‌ای آگاه کرد. او، مثل بسیاری از عاشیق‌های دیگر، با افتخار تأکید می‌کرد که...