روزی که آموختیم در گلستان باهم حرف بزنیم، در ایران هم خواهیم توانست گفتوگوی «مسئله» با احسان مکتبی / رضا هرندی احسان مکتبی، پژوهشگر و روزنامه‌نگار ساکن شهر گرگان است. وی دکتری علوم سیاسی از دانشگاه آزاد تهران است. علاوه بر تالیف چند کتاب و صاحب امتیازی دو روزنامه با 17 سال سابقۀ انتشار، مدیریت پژوهش ادارۀ فرهنگ و ارشاد استان گلستان و عضویت در شورای فرهنگ عمومی و انجمن کتابخانه عمومی استان، جزیی از سوابق اوست. با احسان مکتبی، دربارۀ وضعیت فرهنگ، رسانه‌ها و جراید در استان گلستان به گفت‌وگو نشسته‌ایم. ● فضای کلی فرهنگی استان گلستان را چگونه ارزیابی می کنید؟ اگر نگاه مرا نسبت به برخی از مسائل بخواهید، می‌توانم پاسخ بدهم؛ اما تا زمانی که این مسائل مبتنی بر اسناد کمی و علمی نباشد قابل استناد نیست. آخرین پژوهش فرهنگ عمومی در استان برای 14 سال پیش، یعنی اواخر چهار سال ابتدایی دوران ریاست جمهوری آقای...

احمد میراحسان تاریخ معاصر و مدرنیسم‌مان را چگونه وصف كنیم: گسل‌هایی كه هرازگاه سبب زلزله می‌شوند، گسست‌هایی كه همه دستامد‌های پیشین را قطع می‌كنند، دفن می‌كنند و دوباره، با كندی آزموده‌ها باید آزموده شوند و چون توقف ممكن نیست، در نتیجه پیشرفت با ضایعات، عمق كم و عدم انتقال یافته‌ها و دردسرها و رنج‌ها و كندی‌ها صورت می‌گیرد؟ ماركو درست به همین سبب، درست در اینجا و اكنون نشانه ماجرای ایرانی مدرنیسم است. ماجرای ایرانی مدرنیسم، زاد و ولدش، می‌شود. قصه مدرنیسم ایرانی، در نقاشی، كه باید بار گناهان كژفهمی تاریخ‌مان را به دوش بكشد و عدم‌درك دوران، محدودنگری و ناتوانی‌ها در ادراك رویداد جهانی گسترش ناگزیر یك تمدن و همچنین طبیعت صبغه بومی تجربه مدرنیته و پیامدهایش و خطای فهم انواع ایدئولوژی‌ها و چالش‌های فكری – كه خود زاده عصر مدرن است – و نیز عقب‌ماندگی و بحران مزمن ساختاری جامعه، حساسیت‌هایی كه مناسبات استعماری در یك دوران و...

حسين ابراهيمي ناغاني چکیده گبه از زيباترين دستبافته‌هاي بختياري‌ست كه در خود قابليتهاي بسياري از جمله سادگي و سهولت بافت و نيز از حيث زيبائي و ارزشهاي تصويري منطبق با سليقه‌هاي انسان شهرنشين امروزي كه در فضاي داخلي معماري خود هنوز جائي براي دستبافته‌هاي گستراندني محفوظ داشته است، استعدادهاي چنداني براي عرضه دارد. اين دستبافته شاخص چه خود به عنوان شناسه‌اي معتبر در تبيين ارزشهاي تصويري «هنرقومي» بختياري و چه به عنوان زمينه‌اي مستعد جهت بروز و نمايش مؤلفه‌هاي زيبائي‌شناسانه هنر ايل بختياري حائز اهميت بسزائي‌ست. گبه الگوي ممتاز «هنرقومي» بختياري‌ست. هنري كه در آن هر دستگاه توليدي و هر محصولي به يك محمل جهت ظهور «واقعيت تصويري» ممتاز تبديل مي‌گردد كه البته در كليت خويش داراي وحدتي مثال‌زدني است. پژوهش اخير به شيوة توصيفي-تحليلي به بررسي ارزشهاي بصري گبة بختياري منطبق با معيارهاي «هنرقومي» مي‌پردازد. نيز سعي دارد با تحليل معيارهاي زيبائي اين «دستبافته» با رويكردي تطبيق‌گونه با برخي...

  حسین ابراهیمی ناغانی ، سارا یزدان پناه * چكيده قفل و قفل‌سازي از اهميت ويژه و قابل‌توجهي از مقوله‌ي حفاظت و امنيت مال داشته و مورد توجه بسياري از صنعتگران سنتي و معاصر بوده است. اين هنر-صنعت نسبتاَ كهنسال از حيث نحوة ساخت و زيبائي‌هاي بصري جاي بررسي و تحقيق بيشتري دارد تا در اثناي آن به وجوه هنري و صنعتگري گذشتگان وقوف يافته و بر حفظ و پاسداري از اين ميراث گرانقدر كمر همت بنديم. اين پژوهش درصدد بررسي تاريخچه قفل و قفل سازي با تأکيد بر يکي از قديمي‌ترين و مطرح ترين مکانهاي ساخت اين ابزار حفاظتي، « چالشتر» مي‌باشد که در اين ميان معيارهاي خاص تکنيک، زيبايي و آسيب‌شناسي آن مورد بررسي قرار گرفته و نهايتاَ راهكارهائي جهت احياء اين هنر-صنعت كمتر شناخته شده و ارزشمند ارائه مي‌گردد. واژگان كليدي: قفل و قفل‌سازي، چالشتر، شيوه‌هاي ساخت، زيبائي، آسيب‌شناسي. مقدمه قفل چالشتر عرصة چالش ظرافت و احساس...

  پایِ زندگیِ گلستانی‌ها آبله زده است، آن‌ها چشم انتظار مرهم‌اند گلستانی‌ها هم هر روز دربارة چرایی و چگونگی زندگی حرف می‌زنند و خودآگاه و ناخودآگاه در آن می‌اندیشند. شاید همة تلاش‌های فکری و عملی گلستانی‌ها و ما، در پاسخ به همین سوال ساده باشد؛ «کی پس زندگی خواهیم کرد یا کی زندگی کرده ایم؟» تاریخ انقضای هر «آن» در «آن» واحد تمام می‌شود. شاید اگر زبان قادر نبود، واژة‌ «حال» را ابداع و به جای «لحظة گذشته» جعل کند، آدم‌ها از بزرگی و سنگینی گذشته خفه ‌می‌شدند. مثل بعضی از شعرها و داستان‌ها که سرشارند از خاطره و گذشتة صرف. هم اکنون‌هم گذشت، ساعت جلو رفت و ما باید درباره لحظة گذشته قضاوت کنیم که رضایت بخش بوده یا نه؟ زندگی کرده ایم یا نه؟ ما غیر گلستانی‌ها وقتی دلمان می‌گیرد و به جاده می‌زنیم، سر از آبادی‌های سرسبز و ولایت‌های مه گرفته در می‌آوریم. کنار یک آتش شعله...

مصاحبه هفته نامه ارمنی زبان ماسیس با ژیرایر لیباریدیان استاد دانشگاه میشیگان و مشاورنخستین رئیس جمهور ارمنستان ژیرایر لیباریدیان رئیس كرسی تاریخ معاصر ارمنستان در دانشگاه میشیگان است. او كه كارشناس مسائل ارمنستان، قفقاز، و خاور نزدیك است، در سالهای 1991 تا 1997 به عنوان مشاور ارشد لئون تِرپطروسیان، نخستین رئیس جمهور ارمنستان، و معاون وزارت امور خارجه ارمنستان (1994-1993) خدمت كرده است. لیپاریدیان در دانشگاه های گوناگون تدریس كرده و مولف دو كتاب به زبان انگلیسی است: چالش حكومت: اندیشه سیاسی ارمنی از استقلال تا كنون The Challenge of Statehood: Armenian Political Thinking since Independence (1999)، ارمنستانِ مدرن: مردم، ملّت و حكومت Modern Armenia: People. Nation. State (2004). او در مصاحبه زیر به پرسشهای هفته نامه ماسیس، ارگان حزب سوسیال دموكرات هنچاكیان پاسخ داده است. آقای لیپاریدیان، آیا فكر می كنید ما باید همه امكانات خود را صرف شناسایی جهانی نسل كشی بكنیم، یا باید اولویت هامان را تغییر دهیم؟ انگیزه كارزاری كه...

  چشمۀزاون (زهرا نیازی-1397) با تعریف یک خواب شروع می شود و با چیزی شبیه رؤیا بپایان می آید. نیازی در داستان خیابان نیکبخت( زنده رود،شماره 60 )نیز چنین فضایی را تجربه کرده بود. جریان سیال ذهن نیست، زندگی است با واقعیتی که خود را از شکل افتاده نشان میدهد. گویی مثل فروغ دارد از شب و از ازدحام کوچه خوشبخت حرف می زند.«راه تاریک است و باریک، صدای نفس هایم را می شنوم. پیچ پشت پیچ، خم پشت خم چرا به خانه ام نمی رسم؟» (ص56). «نمی دانم راه خانه ام از کدام طرف است». زهرا نیازی در فیلم چشمه زاون، زیاد در این تاریکی و راه، گمشده نمی ماند.زیرا ماهیت چشمه ، زلال بودن است. طاهره امامی دانشجوی سوره هم از پائیز 1390 پروژه تولید فیلم پرتره ای را تحت عنوان مثل چشمه، در باره زاون به پیش برد که زاون را به چشمه ای تشبیه کرده بود...

انسان شناسی و فرهنگ به اطلاع علاقه‌مندان می‌رساند که بیست و دومین نشست از دوره ششم سلسلۀ نشست‌های یکشنبه‌ های انسان شناسی و فرهنگ (نشست 165) را با عنوان «خوانش سیاسی فضاهای تهران مدرن» برگزار می‌کند. در این نشست فیلم «قزاق‌خانه» اثر آرش رئیسیان نمایش داده خواهد ‌شد و دکتر ناصر فکوهی (استاد انسان‌شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران و مدیر انسان‌شناسی و فرهنگ) سخنرانی خواهند کرد. زمان نشست : یکشنبه 15 اردیبهشت 98 ساعت 16 تا 19 مکان نشست: خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان ولیعصر، خیابان دمشق، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات پایگاه رسمی آرش رئیسیان: http://www.arashraissian.ir دربارۀ فیلم مستند قزاق‌خانه: بنای قزاق خانه واقع در میدان مشق تهران قدیم در زمان قاجار احداث گردیده است و تا امروز تحولات بسیاری در آن رخ داده و در نهایت در سالهای اخیر توسط دانشگاه هنر از ارتش خریداری گردیده است تا گروه های پراکنده دانشگاهی هنر در آن گرد هم...

درس نظریه های انسان شناسی دوره دکتری97 ایران به عنوان یکی از کشورهای زلزله خیز جهان طی نود ساله گذشته هیجده زلزله با قدرت پیش از هفت ریشتر را تجربه کرده که موجب خسارت های عمده مالی، جانی، اقتصادی، اجتماعی و داغدیدگی بخش عظیمی از جامعه شده است. فجایع و بلایای طبیعی بویژه زلزله، به دلیل شروع ناگهانی و پیش بینی نشده، شدت و گستره آسیب های ناشی از آن محدودیت های موجود برای مقابله با آن به عنوان یکی از منابع فشارزای شدید برای انسان ها و جوامع انسانی تلقی می شود و عموما تجربه این فجایع منجر به پیامدهای ناخوشایند انسانی و مادی می-شود. زلزله های شدید به دلیل تخریب های گسترده و هولناک اماکن، شهرها، نهادهای زندگی اجتماعی، تحمیل تلفات گسترده انسانی و جراحات شدید، مواجه سازی انسان ها با تجارب تلخ داغدیدگی و رنج ناشی از فقدان عزیزان و از دست دادن مایملک زندگی گذشته و...

بررسی کالبدی فضا بدون در نظر گرفتن محتوای اجتماعی و بازنمایی هایی که شهرنشینانش از آن دارند میسر نخواهد بود. شهر در واقع یک صورت فیزیکی است که با کنش جمعی معطوف به پدیده های بازنمایی ساخته می شود. مجاورت مکانی گروههای اجتماعی این لزوم را ایجاد کرده که به مطالعه ی روابط میان فضاهای فیزیکی و گروههای اجتماعی پرداخته شود. زندگی در شهر، آن هم در مادرشهری مثل تهران، دلمشغولیهای متناوبی را برای کارشناسان، صاحب نظران و شهروندان متعهد به همراه دارد. بی گمان تعلق خاطر در هر دسته، با خواستها و نشانه های مختلفی بیان میشود. دسته ای برنامه ریزی ها و سیاستگذاریهای خود را منوط به بهره گیری از تمامی امکانات و تسهیلات شهری میدانند؛ دسته ای دیگر خواهان به کارگیری دانش و مهارتهای نوین و اصیل هستند و گروهی، در میان و یا در گذر از این دو دسته، چشم بر سهیم شدن در سرنوشت خویش...

نمی‌دانستم که مواجهه‌ی زنان بلوچ با ما، دو دختر دوچرخه‌سوار در میانه‌ی سفری طولانی، چه طور خواهد بود. امیدوار بودم زنان محلی با دیدن ما روی دوچرخه، مشتاق گفت‌وگو و پرسش از سفر و مخاطرات آن شوند و من نیز فرصتی بیابم تا از دنیای آن‌ها باخبر شوم،‌ دریابم که زندگی خود را چگونه می‌گذرانند و رابطه‌شان با کودکان‌شان، مردان‌شان و طایفه‌شان چه اندازه با تصورات‌ام می‌خواند. همین هم شد. پذیرای‌مان شدند، به‌گرمی و با مهمان‌نوازی. و هر چه بیش‌تر با آنان در ارتباط قرار گرفتم متوجه شدم چنان که بایدوشاید چیزی از دنیای زنانه‌شان نمی‌دانم و بیش‌تر و بیش‌تر گوش سپردم به روایت زندگی‌شان، آداب‌ورسوم‌شان، شادی‌ها و درد‌هاشان. نوشته‌ی پیشِ رو نیز روایت من است از گفت‌وگوهایم با زنان بلوچی‌ که در روستاهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان، از جاسک تا چابهار و نیک‌شهر، مهمان‌شان بودیم. اشاره‌هایی از دریا غروب بود که وارد روستا شدیم. زنان مشغول پخت نان...

صبح یکی از روزهای اواخر بهمن‌ماه 57، همه جای تهران غوغا بود. تب‌وتاب انقلاب هنوز در خیابان‌ها جریان داشت ولی مُهر پیروزی بر هرچه می‌دیدی خورده بود. راه‌بندان‌ها دیگر معنی دوروز قبل را نداشت و خشم مردم فروکش کرده بود. صبح زود برای انجام کاری به بیمارستان ایرانشهر می‌رفتم، که سروصدای چندنفر و ناله و فغان مادری توجه مرا جلب کرد، به‌سوی آنها رفتم و در اولین برخورد دانستم، کلیمی هستند. از زن جوان‌تری که کنار بقیه ایستاده بود، پرسیدم: «چه شده است...؟» بی‌مقدمه درحالی‌که دست‌هایش را تکان می‌داد، شروع کرد: «برادرم دو روز پیش در میدان عشرت‌آباد تیر خورده و از سرنوشت او خبری نداریم...» این واقعه آن روزها یک امر عادی بود، سوال کردم: «حالا کجاست... .؟» با دست‌پاچگی گفت: «نمی‌دانم، تمام بیمارستان‌ها را دیشب تا به حال زیر پا گذاشته‌ایم، گفته‌اند: «مجروحین میدان عشرت‌آباد را اینجا آورده‌اند، ولی تمام اتاق‌ها را یکی‌یکی گشته‌ایم، حمید میان آنها نیست...

احمدرضا بلیغ شواهد حاكی از این است كه سابقه ی حاشیه نشینی در ایران به سال های 1300 بر می گردد. پدیده حاشیه نشینی از نیمه ی قرن 19 به شدت توسعه یافته و در سال های اخیر به بیش ترین حد خود رسیده است چرا كه پایین بودن درآمد در روستاها و نبودن فرصت های اشتغال در جریان حركت روستائیان به شهرها، رشد سریع جمعیت شهری و كمبود مسكن روز به روز  نمایان تر شده و تعداد جمعیت حاشیه نشینان افزایش یافته است. به دلیل گرانی غیر متعارف زمین شهری در كلان شهرها به خصوص تهران هیچ راهی جز ظهور قارچ گونه و شتابان حاشیه نشینی شهری باقی نمی ماند. منطقه واحدهای مسکونی رو به ویرانی، فرسوده با تجهیزات ناقص در حاشیه شهرها، تسلط فرهنگ فقر در منطقه، جدایی گزینی توده ای مردم روستایی از جامعه شهری، شهرک های چسبیده به شهر با مواد و مصالح کم دوام ساختمانی،...

درس نظریه های انسان شناسی چکیده: زلزله به لحاظ گستره  تأثیراتی که بر زندگی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی افراد دارد و همچنین حجم انبوه تغییرات اجتماعی که به دنبال می آورد، متغیر مهمی در تحول حیات اجتماعی جوامع محسوب می شود. پژوهش حاضر درصدد بررسی پدیدارشناختی تجربه زیسته زنان سرپل ذهاب از زلزله اخیر است. تجربه پدیدار شناختی بر توصیف آنچه مردم تجربه کرده و این که «تجربه ی» تجربه ی آن ها چگونه است تمرکز دارد و هدف آن تشریح تجربه ویژه ای مانند فاجعه زلزله به عنوان تجربه زیسته است. این تجربه زیسته است که به دریافت هر فردی از یک پدیده خاص معنا بخشیده و تحت تاثیر هر چیز بیرونی یا درونی نسبت به فرد است. تببین های پدیدار شناختی دارای شکلی روایت گونه، داستان وار و توصیفی هستند که فنون گردآوری داده-ها برای این نوع تبیین عمدتا مصاحبه ی عمیق، مشاهده مشارکتی و رویه های...