علی‌اصغر سعیدی 
دانشیار گروه برنامه‌ریزی اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده مقاله

هدف اصلی این مقاله توصیف اهمیت متن‌های شنیداری، روایت‌‌ها و مجموعه‌های تاریخ شفاهی در تحلیل­های تاریخ اقتصادی ایران است که با تکیه بر روایت‌های شفاهی موجود در مباحث اقتصادی نشان می­دهد تا چه اندازه این روایت­‌ها می‌توانند برخی موضوعات مبهم اقتصادی را در تاریخ اقتصادی ایران روشن کنند. روایت‌های صنعتگران، تجار، تکنو کرات‌ها و کارآفرینان نه تنها به بیان مسائل و موضوعات جدیدی برای تحقیق بیشتر پرداخته­اند، بلکه روایت‌های جدید تحلیل موضوعاتی که پرونده­شان بسته شده را باز کرده­‌ا‌ند. به علاوه چون توصیف و تحلیل تاریخ اقتصادی می­‌تواند از شرح تحولات اجتماعی و سیاسی سود ببرد سایر مجموعه‌­ها و روایت‌های شفاهی نیز به غنی کردن این گونه تحلیل‌‌ها کمک کرده‌‌اند. این مقاله از میان موضوعاتی که روایت‌های موجود به تحلیل عمیق آن در تاریخ اقتصادی ایران کمک کرده‌‌اند به روشن شدن نقش و ویژگی­‌های بنگاه­‌های خانوادگی در ایران و جایگاه کنش‌های غیراقتصادی کنشگران و فعالان اقتصادی، اعم از تجار و صاحبان صنایع، در فعالیت‌های بیشینه­­ ساز آن‌ها پرداخته است. روایت‌ها نشان می­دهند بنگاه­‌های خانوادگی به علل و دلایل مختلف از جمله توجه به حفظ پیوندهای خانوادگی بیش از یافتن راه‌­هایی برای گسترش فعالیت­‌های اقتصادی و بیشینه‌­ساز، اعتماد به اعضای عضو بیش از اعضای غیرعضو و گسترش اعضای خانواده، به نسل دوم منتقل می‌­شوند. همچنین این مقاله بر اساس برخی روایت‌های شفاهی نشان داده است که کنش­‌های خیرخواهانه و مسئولانه اجتماعی در کنار فعالیت­‌های منفعت‌جویانه آن‌ها گسترش یافته است.

(منبع: مجلۀ علمی پژوهشی پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دوره 7 شماره 2، پاییز و زمستان 1396)

متن کامل مقاله را در پایگاه مجله علمی پژوهشی پژوهش های انسان شناسی ایران بخوانید:

https://ijar.ut.ac.ir/article_69467.html